Ο πολύπαθος Βοτανικός και κατ’ επέκταση ο Ελαιώνας ήρθαν πάλι στην επικαιρότητα μετά τις εξαγγελίες του Δήμου Αθηναίων για το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού και τη διπλή ανάπλαση, αλλά και τις εξαγγελίες για τον νέο τερματικό σταθμό των ΚΤΕΛ. Έργα μεγαλεπήβολα, μακέτες, λόγια επίσης μεγάλα.

Για να δούμε όμως τι πραγματικά συμβαίνει στην περιοχή αυτή, που έχει χαρακτηριστεί κατά καιρούς «πίσω αυλή» του Λεκανοπεδίου. Μία περιοχή, δηλαδή, στην οποία «πετάμε» όσες δραστηριότητες και εγκαταστάσεις περισσεύουν ή δεν θέλουμε να φαίνονται.

Το μουσουλμανικό τέμενος, για παράδειγμα, τόσο απαραίτητο για μια πόλη όπως η Αθήνα, δεν βρήκαν αλλού να γίνει ούτε αξιοποίησαν τα υπάρχοντα παλιά τζαμιά, παρά επέλεξαν να διατεθεί χαρακτηρισμένος χώρος πρασίνου και δημόσια γη έκτασης 40 στρεμμάτων στην πρώην ναυτική βάση Βοτανικού.

Κι όμως, μιλάμε για μία περιοχή μόλις λίγες εκατοντάδες μέτρα από την Ομόνοια.

Πλήρης εγκατάλειψη

Ο Ελαιώνας σήμερα είναι υποβαθμισμένος, χωρίς μαγαζιά, κυκλωμένος από εργοστάσια, παρατημένα κτήρια και αποθήκες, χωρίς καν αποχετευτικό σύστημα. Η περιοχή δεν διαθέτει ταυτότητα.

Με δρόμους που καταλήγουν σε εργοτάξια και στενά με άγνωστο προορισμό. Όσο για το βράδυ, τα πράγματα μπορεί να γίνουν επικίνδυνα στα σκοτεινά και παραμελημένα σοκάκια. Ο κίνδυνος και η συνεχής υποβάθμιση έδιωξαν πολλούς κατοίκους, όμως πολλοί επιμένουν και παραμένουν ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο, ίσως λόγω και της ανέγερσης του νέου γηπέδου του ΠΑΟ.

Ο Ελαιώνας συνεχίζει να αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα εκπλήρωσης και ολοκλήρωσης ενός σχεδίου ανάπλασης και ανάπτυξης. Εγκαταλελειμμένος από κυβερνήσεις, βρίσκεται στην απόλυτη υποβάθμισή του εδώ και περισσότερο από μισό αιώνα.

Η έκτασή του φτάνει τα 9.500 στρέμματα. Είναι, δηλαδή, κατά 3.000 στρέμματα μεγαλύτερος από το Ελληνικό. Αποτελεί, σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, τον μοναδικό εκτεταμένο αδόμητο χώρο στο πιο υποβαθμισμένο τμήμα της Δυτικής Αττικής.

Αποτελεί ζωτικό χώρο στην καρδιά της Αθήνας. Απέχει μόλις 3 χιλιόμετρα από την Ομόνοια και 2 χιλιόμετρα από την Ακρόπολη και τον Κεραμεικό.

Εκεί εργάζονται 50.000 άνθρωποι σε 2.400 βιομηχανίες – βιοτεχνίες, επιχειρήσεις και πρακτορεία και ζουν μόνιμα 5.000 κάτοικοι. Ακόμη υπάρχουν σε αυτή την περιοχή Οργανισμοί Κοινής Ωφελείας, πρώην στρατώνες, ένα τζαμί, όπως είπαμε, και ανώτατες σχολές.

H περιοχή ανήκει κατά τμήματα στους Δήμους Αθηναίων, Αιγάλεω και Περιστερίου. Οι δραστηριότητες αναπτύχθηκαν κυρίως κατά μήκος μεγάλων οδικών αξόνων (Αθηνών, Κηφισού, Ιερά οδός, Π. Ράλλη, Πειραιώς, Κωνσταντινουπόλεως), καθώς και κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής του ΟΣΕ.

Και όμως, από την αρχαιότητα ο Ελαιώνας ήταν αυτό ακριβώς που υποδηλώνει η ονομασία του: ο Ελαιώνας της Αθήνας. Σε όλη τη μακραίωνη διαδρομή από τον Ακάδημο και τον Πλάτωνα έως τα μέσα του 1940, ο Ελαιώνας διατήρησε την ταυτότητα και τη φυσιογνωμία του, καθώς και τη συμβατότητά του με το αττικό τοπίο, την ιστορία και τον πολιτισμό της Αθήνας.

Πρόκειται για την περιοχή της πρωτεύουσας με τη μακροβιότερη βιομηχανική ιστορία, από τα ελαιοτριβεία και τα κεραμοποιεία του 18ου και του 19ου αιώνα, τα προπολεμικά σαπωνοποιεία και χαρτοποιεία μέχρι τα πρόσφατα βυρσοδεψεία κατά μήκος της οδού Ορφέως.

Οι προσπάθειες αναβάθμισης

Στις αρχές του 1994, με πρωτοβουλία του τότε υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Κώστα Λαλιώτη, επιχειρήθηκε από τον Οργανισμό Αθήνας σε συνεργασία με τη μελετητική ομάδα του ΕΜΠ η εκπόνηση νέας πολεοδομικής μελέτης. Προτάθηκε αναδιάρθρωση των χρήσεων σε ολόκληρη την περιοχή και καθορισμός μεγάλων και ενιαίων χώρων πρασίνου με προσπάθεια σεβασμού, όσο είναι δυνατόν, της διαμορφωμένης κατάστασης. Εις μάτην.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 ήταν άλλη μία ευκαιρία που χάθηκε. Τα σχέδια προσέκρουσαν στην καθυστέρηση που σημειώθηκε στις διαδικασίες ολοκλήρωσης της ένταξης της περιοχής στο σχέδιο πόλης.

Τι γίνεται σήμερα

Ο Δήμος Αθηναίων υπόσχεται ένα μεγάλο αναπτυξιακό σχέδιο, το οποίο στόχο έχει να… επεκτείνει, όπως λέει, την Αθήνα, να αναβαθμίσει μια υποβαθμισμένη περιοχή και να προσφέρει, επιτέλους, στην οικογένεια του Παναθηναϊκού ένα σύγχρονο γήπεδο και πρότυπες αθλητικές εγκαταστάσεις.

Μάλιστα εκτίμησε ότι, εφόσον όλοι οι εμπλεκόμενοι δεσμεύονται απόλυτα και εφόσον έχει διασφαλιστεί η χρηματοδότηση, το έργο μπορεί να ολοκληρωθεί το 2024-25.

Ένα άλλο έργο που σχεδιάζεται στον Ελαιώνα είναι ο νέος κεντρικός σταθμός των ΚΤΕΛ,που θα θυμίζει τερματικό σταθμό μεγάλου αεροδρομίου και θα είναι συνολικής επιφάνειας 40.000 τ.μ. Ο σταθμός θα περιλαμβάνει εμπορικούς χώρους 11.750 τ.μ., χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος 1.500 τ.μ., χώρους στάθμευσης 572 θέσεων και ελεύθερους χώρους πρασίνου 20.000 τ.μ.

Πρόκειται για μία σημαντική επένδυση που θα προσφέρει οφέλη πρώτα στο επιβατικό κοινό, στις εγχώριες και διεθνείς μεταφορές, στους εργαζομένους αλλά και στην περιοχή, καθώς θα δώσει αναπτυξιακή ώθηση στην ευρύτερη περιοχή του Ελαιώνα, ενώ παράλληλα θα αποφορτίσει τις γειτονιές που σήμερα φιλοξενούν τις εγκαταστάσεις των δύο ΚΤΕΛ.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι βασικές λειτουργίες του σταθμού περιλαμβάνουν επίσης κέντρο διακίνησης δεμάτων, εμπορικές χρήσεις γραφείων, καταστημάτων, συνεδριακό κέντρο και εκθεσιακούς χώρους, καθώς και τουριστική μονάδα.

Διαβάστε επίσης

Έγκλημα στην Ανδραβίδα: Σφίγγει ο κλοιός για τον δράστη – Οι προστριβές με την οικογένεια και το «βαρύ» παρελθόν (video)

Γιώργος Κυπαρίσσης: Αφέθηκε ελεύθερος από τους απαγωγείς του

Τύρναβος: Βρέφος κατάπιε λαστιχάκι για τα μαλλιά και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο