Στις 29 και 30 Ιουνίου 2022, έχει προγραμματιστεί στη Μαδρίτη η διεξαγωγή της Συνόδου Κορυφής των 30 κρατών μελών του ΝΑΤΟ, η οποία αναμένεται να καθορίσει τη στρατηγική κατεύθυνση της Συμμαχίας τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία, αλλά και να ανταποκριθεί στη νέα κρίση ασφαλείας, που αντιμετωπίζει κυρίως η Ευρώπη με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Για πρώτη φορά, στη Σύνοδο Κορυφής θα συμμετάσχουν εταίροι του ΝΑΤΟ από την περιοχή του Ειρηνικού (Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Ιαπωνία και Νότια Κορέα), γεγονός που ενισχύει την εικόνα ενός «Παγκοσμίου ΝΑΤΟ».

Μεταξύ άλλων, στην ατζέντα της συνόδου περιλαμβάνονται και πέντε θέματα, τα οποία απασχολούν σοβαρά τις χώρες μέλη της Συμμαχίας, όπως:

1. Η απαίτηση για μια ενισχυμένη αμυντική στάση, ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία
2. Η νέα Στρατηγική Αντίληψη, που περιγράφει τον σκοπό και τα βασικά καθήκοντα του ΝΑΤΟ
3. Η αύξηση της υποστήριξης στα επίδοξα μέλη της Συμμαχίας (Ουκρανία, Γεωργία και Βοσνία-Ερζεγοβίνη)
4. Η διεύρυνση της Συμμαχίας με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας
5. Η ανανέωση της δέσμευσης στους στόχους των αμυντικών δαπανών των χωρών μελών

Ενισχυμένη άμυνα ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα

Στη Μαδρίτη, αναμένεται να υποστηριχθεί η σημαντική ενίσχυση της αμυντικής στάσης του ΝΑΤΟ, στην ανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας.[1] Ένας βασικός στόχος θα είναι η μετάβαση από την τρέχουσα στάση αποτροπής της ρωσικής εισβολής, στην οπισθοχώρηση του εισβολέα.

Η νέα δομή της ΝΑΤΟϊκής δύναμης στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας σχεδιάζεται να περιλαμβάνει:

• Μεγαλύτερη παρουσία μάχιμων δυνάμεων στην πρώτη γραμμή
• Νέο περιφερειακό αρχηγείο διοίκησης και ελέγχου
• Διάθεση περισσότερων όπλων και εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων και βαρέων οπλικών συστημάτων
• Δημιουργία ενός νέου μοντέλου δυνάμεων με υψηλότερη ετοιμότητα, οι οποίες θα είναι προκαθορισμένες να υπερασπισθούν συγκεκριμένους συμμάχους

Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία (2022), το ΝΑΤΟ έχει υπερτριπλασιάσει τις συμμαχικές δυνάμεις, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί κατά μήκος της ανατολικής πτέρυγας της Συμμαχίας.

Περίπου 40.000 στρατιώτες των χωρών μελών του ΝΑΤΟ συμμετέχουν σε αποστολές άμυνας και αποτροπής στο ανατολικό τμήμα του ΝΑΤΟ, ενώ στην ευρωπαϊκή ήπειρο γενικότερα, έχουν αναπτυχθεί 100.000 Αμερικανοί στρατιώτες, 130 ΝΑΤΟϊκά μαχητικά αεροσκάφη σε αυξημένη ετοιμότητα και 140 ΝΑΤΟϊκά πολεμικά πλοία.[2]

Παρόλα αυτά, τα κράτη της Βαλτικής ευελπιστούν ότι θα ενισχυθεί περαιτέρω η ΝΑΤΟϊκή παρουσία στην περιοχή τους, ίσως με την ανάπτυξη μιας μόνιμης δύναμης επιπέδου ταξιαρχίας.

Νέα Στρατηγική Αντίληψη

Στη Μαδρίτη, σχεδιάζεται η υιοθέτηση μιας νέας Στρατηγικής Αντίληψης, η οποία θα περιγράφει τις θεμελιώδεις αποστολές ασφάλειας της Συμμαχίας (η τρέχουσα Στρατηγική Αντίληψη υιοθετήθηκε το 2010).

Σε κάθε περίπτωση, η νέα Στρατηγική Αντίληψη αναμένεται να περιλαμβάνει τις τρεις βασικές αποστολές του ΝΑΤΟ (συλλογική άμυνα, διαχείριση κρίσεων και συνεργατική ασφάλεια), αλλά θα μπορούσε να περιλαμβάνει και άλλες σημαντικές αλλαγές, ειδικά σε σχέση με τη Ρωσία και την Κίνα.

Εξάλλου, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δήλωσε ότι «η Ρωσία συνιστά την πιο σημαντική και άμεση απειλή για το ΝΑΤΟ»[3] και ότι «η Συμμαχία θα αντιμετωπίζει τις συστημικές προκλήσεις, που δημιουργεί η διεκδικητική συμπεριφορά της Κίνας».[4]

Πρόσθετοι τομείς της νέας Στρατηγικής Αντίληψης πιθανόν να περιλαμβάνουν και μια ανανεωμένη δέσμευση για τις δημοκρατικές αξίες, την άμυνα στον κυβερνοχώρο, τις υβριδικές απειλές, την κλιματική αλλαγή, κτλ.

Πιθανή ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στη Συμμαχία

Ως γνωστόν, στις 18 Μαΐου 2022, η Φινλανδία και η Σουηδία αιτήθηκαν την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, η διαδικασία ένταξής τους τέθηκε σε αναμονή λόγω αντιρρήσεων της Τουρκίας, παρότι πολλοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Μπάιντεν, υποστηρίζουν σθεναρά την ένταξή τους και έχουν εκφράσει τη βεβαιότητα ότι η Τουρκία δεν θα την εμποδίσει.

Η Άγκυρα ζητά τόσο από την Φινλανδία όσο και από την Σουηδία να ενισχύσουν τους αντιτρομοκρατικούς νόμους τους, να εκδώσουν συγκεκριμένα άτομα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων Κούρδων δημοσιογράφων, αλλά και να εξαλείψουν το άτυπο εμπάργκο στις πωλήσεις όπλων προς την Τουρκία, που επιβλήθηκε μετά την τουρκική στρατιωτική επέμβαση στη βόρεια Συρία, το 2019.

Μετά από συνάντηση με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, στη Νέα Υόρκη στις 18 Μαΐου 2022, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ανέφερε ότι «η Τουρκία αναμένει περισσότερη υποστήριξη από όλους τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, σχετικά με τις ανησυχίες της για το PKK και το YPG».

Επίσης, κάλεσε τις ΗΠΑ να άρουν τις κυρώσεις, που επιβλήθηκαν στην Τουρκία για την απόκτηση του συστήματος S-400 από τη Ρωσία και να αναστείλουν την υποστήριξή τους στο YPG στη Συρία.[5]

Να σημειώσουμε ότι ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Μενέντεζ, κάλεσε την αμερικανική κυβέρνηση να ενημερώσει τον Ερντογάν ότι «πρέπει να ενεργήσει με διαφορετικό τρόπο, αν θέλει να εξεταστεί οτιδήποτε, όπως η αναβάθμιση των αεροσκαφών F-16».

Επομένως, το επόμενο χρονικό διάστημα, δεν θεωρείται απίθανο η ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ να συνδεθεί με την αναβάθμιση των τουρκικών F-16.

Αμυντικές δαπάνες

Το θέμα των αμυντικών δαπανών δεν αναμένεται να απασχολήσει σημαντικά την εν λόγω σύνοδο, καθότι, το 2021 σηματοδότησε την έβδομη συνεχή χρονιά αυξημένων αμυντικών δαπανών από τους Ευρωπαίους συμμάχους και τον Καναδά, με οκτώ συμμάχους να επιτυγχάνουν τον στόχο δαπανών του 2%.

Παρόλα αυτά, αναμένεται να ανανεωθούν οι στόχοι για τις αμυντικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης του 2014, η οποία ζητά από τους εθνικούς αμυντικούς προϋπολογισμούς να καλύπτουν ή και να υπερβαίνουν το 2% του ΑΕΠ, μέχρι το έτος 2024.

Εκτιμάται ότι οι συνομιλίες και οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής της Μαδρίτης αναμένεται να κινηθούν επάνω σε τέσσερις άξονες:

• Στον καθορισμό της κύριας απειλής (Ρωσίας) και της δευτερεύουσας απειλής (Κίνας) κατά της Δύσης και των χωρών μελών της Συμμαχίας
• Στην ανανέωση της αποστολής του ΝΑΤΟ (νέα Στρατηγική Αντίληψη), υπό την μορφή κατευθυντήριων οδηγιών και όχι λεπτομερών σχεδίων
• Στο «ισχυρό αίτημα» του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ και της Ουάσιγκτον, για περισσότερη συμμετοχή των χωρών μελών με στρατεύματα και συνεισφορά με οπλικά συστήματα και εξοπλισμό, προκειμένου να ενισχυθεί σημαντικά η ανατολική πτέρυγα
• Στην πιθανή ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών, με ταυτόχρονη (μερική) ικανοποίηση των αιτημάτων της Άγκυρας, χωρίς ωστόσο, να ληφθούν τελικές αποφάσεις

Διαφαίνεται ότι η σύνοδος κορυφής της Μαδρίτης σχεδιάζει τη σημαντική ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας, προκειμένου να υποστηριχθούν αποφασιστικά οι ουκρανικές δυνάμεις και να επιτευχθεί οπισθοχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τις περιοχές που κατέλαβαν.

Το γεγονός αυτό, ναι μεν θα σηματοδοτήσει την «αναγέννηση και ισχυροποίηση του ΝΑΤΟ», αλλά αναμένεται να παρατείνει την συγκρουσιακή κατάσταση στην Ουκρανία και να δημιουργήσει περισσότερες προϋποθέσεις επέκτασης των συγκρούσεων σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.

---

[1] Την ανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας συνιστούν: η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Πολωνία, η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία.

[2] NATO, “NATO’s Eastern Flank: Stronger Defence and Deterrence”, March 21, 2022

[3] NATO, “Speech by NATO Secretary General Jens Stoltenberg during an online conversation with POLITICO journalist Lili Bayer”, June 22, 2022

[4] NATO, “Brussels Summit Communiqué Issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Brussels 14 June 2021”, June 17, 2022

[5] Jared Szuba, Al-Monitor, “US assures Sweden, Finland of military support as Turkey delays NATO entry”, May 19, 2022

Διαβάστε επίσης:

Ερντογάν: Θα θέσει ζήτημα «παράνομης κατοχής και στρατιωτικοποίησης νησιών» στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ (Video)

Στρατηγός Φράγκος για απειλές Οκτάι: Ισχύει και για την Ελλάδα το «κι όπου πάει» (Video)

Sunday Times: Σακούλες με 3 εκατ. ευρώ έλαβε από Καταριανό πολιτικό ο Πρίγκιπας Κάρολος