Ένα ιδιαίτερα επιβαρυντικό για την καθημερινότητα των πολιτών φορολογικό προφίλ αποτυπώνει για την Ελλάδα η ετήσια έκθεση της Κομισιόν (Annual Report on Taxation 2025), που αφορά τα φορολογικά έσοδα του 2023. Η χώρα μας αναδεικνύεται πρωταθλήτρια στους έμμεσους φόρους και στους φόρους επί της περιουσίας, ενώ κινείται πολύ χαμηλότερα στον τομέα των άμεσων φόρων – εκείνων δηλαδή που σχετίζονται με το εισόδημα.

Με απλά λόγια, η Ελλάδα συνεχίζει να φορολογεί βαριά την κατανάλωση και την κατοχή ακίνητης περιουσίας, αφήνοντας στο περιθώριο τη φορολόγηση των εισοδημάτων, σε αντίθεση με αρκετές ευρωπαϊκές χώρες που επιχειρούν πιο δίκαιη κατανομή του φορολογικού βάρους.

Στους πρώτους της Ε.Ε. στους έμμεσους φόρους

Οι έμμεσοι φόροι – αυτοί που πληρώνουμε όλοι καθημερινά μέσω προϊόντων και υπηρεσιών – ανήλθαν στο 17,3% του ΑΕΠ, ποσοστό που κατατάσσει την Ελλάδα στην 4η θέση ανάμεσα στα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. Πάνω βρίσκονται μόνο η Κροατία, η Σουηδία και η Ουγγαρία. Το 44,4% των συνολικών φορολογικών εσόδων προέρχεται από φόρους κατανάλωσης, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι αισθητά χαμηλότερος, στο 33,2%.

Μόνο από ΦΠΑ, το Δημόσιο εισέπραξε το 8,8% του ΑΕΠ, φέρνοντας την Ελλάδα στην 11η θέση στην Ευρώπη. Ακόμη υψηλότερη είναι η επίδοση στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (καύσιμα, ποτά, καπνός) – 5,2% του ΑΕΠ – δεύτερη μεγαλύτερη στην Ε.Ε. Οι περιβαλλοντικοί φόροι συνεισέφεραν 4,1% του ΑΕΠ, επίσης δεύτερη υψηλότερη τιμή στην Ευρώπη.

Χαμηλή φορολόγηση στα εισοδήματα

Στον αντίποδα, η φορολόγηση του εισοδήματος στην Ελλάδα εμφανίζεται αδύναμη. Οι άμεσοι φόροι (εισοδήματος και λοιποί) διαμορφώθηκαν στο 10,4% του ΑΕΠ, κατατάσσοντας τη χώρα μας στη 16η θέση στην Ε.Ε.

Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων αποδίδει μόλις 5,9% του ΑΕΠ (18η θέση), ενώ ο εταιρικός φόρος ακόμη λιγότερο – 2,9% του ΑΕΠ – και μάλιστα στην 17η θέση ανάμεσα στους «27». Το στοιχείο αυτό ενισχύει την εικόνα ενός συστήματος που ευνοεί περισσότερο τις επιχειρήσεις και επιβαρύνει δυσανάλογα την κατανάλωση.

Υψηλοί φόροι στην ακίνητη περιουσία

Στον τομέα της ακίνητης περιουσίας, η Ελλάδα βρίσκεται στην 3η θέση στην Ε.Ε., με φόρους που αγγίζουν το 2,7% του ΑΕΠ. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών προέρχεται από τον ΕΝΦΙΑ, ο οποίος παραμένει σταθερά υψηλός, παρά τις αναπροσαρμογές. Οι φόροι περιουσίας αντιστοιχούν στο 7% των συνολικών φορολογικών εσόδων, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι μόλις 4,7%.

Η Ελλάδα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε επαναλαμβανόμενους φόρους ακινήτων (όπως ο ΕΝΦΙΑ), που αντιπροσωπεύουν το 5,1% των εσόδων από φόρους περιουσίας – πάνω από το διπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου (2,3%). Ενδιαφέρον έχει, πάντως, ότι την τελευταία δεκαετία (2013–2023) η χώρα εμφάνισε τη μεγαλύτερη μείωση φόρων περιουσίας στην Ε.Ε., κατά 2,9 ποσοστιαίες μονάδες.

Ασφαλιστικές εισφορές και κόστος εργασίας

Οι ασφαλιστικές εισφορές στην Ελλάδα έφτασαν το 13,3% του ΑΕΠ, φέρνοντας τη χώρα στην 7η θέση στην Ε.Ε. Παρά τις μειώσεις των τελευταίων ετών, το κόστος εργασίας παραμένει υψηλό και συνεχίζει να λειτουργεί ως εμπόδιο στην ανταγωνιστικότητα και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Το φορολογικό αποτύπωμα της χώρας – όπως αποτυπώνεται στην έκθεση της Κομισιόν – δείχνει ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να βασίζεται σε μηχανισμούς φορολόγησης που επιβαρύνουν περισσότερο τα μεσαία και χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Αντί να ενισχύεται η φορολογική δικαιοσύνη με περισσότερους άμεσους φόρους, το σύστημα συνεχίζει να αντλεί έσοδα από την κατανάλωση, τον ΦΠΑ και τους φόρους ιδιοκτησίας.

Πρόκειται για ένα μοντέλο που, αν και λειτουργεί ταμειακά, δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί δίκαιο ή βιώσιμο σε βάθος χρόνου – ιδιαίτερα σε μια κοινωνία που εξακολουθεί να κουβαλά τις πληγές μιας πολυετούς κρίσης.

Διαβάστε επίσης:

Κομισιόν: Στις κυβερνήσεις το μπαλάκι των… μειωμένων επιδοτήσεων – «Ξηλώνει» την ΚΑΠ η φον ντερ Λάιεν, στα κάγκελα οι αγρότες

70.000 όμηροι δανειολήπτες ελβετικού φράγκου: Λύση ή «νομιμοποίηση μιας απάτης» 5 δισ. ευρώ;

Καθυστερεί η έκδοση συντάξεων – Μειώνονται οι αιτήσεις, αυξάνονται όμως οι ληξιπρόθεσμες πληρωμές