Πλήρως ανακαινισμένη είναι πλέον η μοναδική προπολεμική συναγωγή της Θεσσαλονίκης, η συναγωγή Μοναστηριωτών, η οποία εγκαινιάζεται το πρωί της Κυριακής.

 

Πλήρως ανακαινισμένη είναι πλέον η μοναδική προπολεμική συναγωγή της Θεσσαλονίκης, η συναγωγή Μοναστηριωτών, η οποία εγκαινιάζεται το πρωί της Κυριακής.

Τα εγκαίνια θα γίνουν παρουσία του υφυπουργού Εξωτερικών Γιάννη Αμανατίδη, του δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, του αρχιραβίνου της Τουρκίας Isak Haleva, της πρέσβεως του Ισραήλ στην Ελλάδα Irit Ben Aba, του πρέσβη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Dr. Peter Schoof κ.ά.   

Όπως αναφέρει η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, “στόχος του έργου, που ξεκίνησε στα τέλη του 2014 με απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου, δεν ήταν μόνο η αποκατάσταση ενός κτιρίου μοναδικής θρησκευτικής και ιστορικής αξίας που μετά τη λαίλαπα του Ολοκαυτώματος, αποτελεί τη μοναδική προπολεμική Συναγωγή της Θεσσαλονίκης. Κύρια επιδίωξη ήταν να ανακτήσει το εν λόγω κτίριο την παλιά του αίγλη, να παραδοθεί στις επόμενες γενιές αλλά πάνω από όλα να κοσμεί και να αποτελεί σημείο αναφοράς για την πόλη της Θεσσαλονίκης”.

Το έργο της αποκατάστασης υλοποιήθηκε χάρις στην υποστήριξη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και του Herb Simon μέσω του Herbert Simon Family Foundation που εδρεύει στις ΗΠΑ.

Η ιστορία της συναγωγής

Η συναγωγή Μοναστηριωτών ιδρύθηκε με δωρεά της Ίντας Αροέστη και αφιερώθηκε στη μνήμη του συζύγου της Ισαάκ. Στην ανέγερσή της συνέβαλαν επίσης με δωρεές και οι οικογένειες που κατάγονταν από το Μοναστήρι (τη σημερινή Μπίτολα) και είχαν εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη μετά τους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) και τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο (1914-18).

Η θεμελίωση της συναγωγής Μοναστηριωτών έγινε το 1925. Οι εργασίες για την ανοικοδόμησή της κράτησαν δύο χρόνια. Τα εγκαίνιά της έγιναν το Σεπτέμβριο του 1927 από τον τότε τοποτηρητή της Αρχιραβινείας Θεσσαλονίκης Χαΐμ Ραφαέλ Χαμπίμπ.

Στη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής, ήταν το επίκεντρο του γκέτο που δημιουργήθηκε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Όταν το σύνολο του εβραϊκού πληθυσμού εκτοπίσθηκε στα στρατόπεδα Άουσβιτς – Μπίρκεναου, η συναγωγή χρησιμοποιήθηκε από τον Ερυθρό Σταυρό, ως αποθήκη. Γι’ αυτό το λόγο δεν καταστράφηκε από τους Ναζί και διατηρήθηκε σε καλή κατάσταση.

Αμέσως μετά την απελευθέρωση, το Νοέμβριο του 1944, κατέφυγαν σ’ αυτήν οι ελάχιστοι Εβραίοι που είχαν διασωθεί είτε ζώντας εν κρυπτώ είτε έχοντας ενταχθεί στην Εθνική Αντίσταση. Εκεί συγκάλεσαν συνέλευση, εξέλεξαν το πρώτο, μετά την κατοχή, διοικητικό συμβούλιο και προχώρησαν στην οργάνωση μιας υποτυπώδους κοινοτικής ζωής.

Μεταπολεμικά, η συναγωγή Μοναστηριωτών έγινε η κεντρική συναγωγή της Θεσσαλονίκης.