Πριν από λίγες ημέρες το hotspot της ΒΙΑΛ στη Χίο μετατράπηκε για ακόμη μια φορά σε πεδίο μάχης μεταξύ προσφύγων και μεταναστών, παίρνοντας τη «σκυτάλη της ντροπής» από τη Μόρια. Απολογισμός των συγκρούσεων, που σύμφωνα με πληροφορίες έγιναν μεταξύ συμμοριών αραβόφωνων και Αφγανών μεταναστών που διακινούν ανεξέλεγκτα ναρκωτικά εντός του προσφυγικού καταυλισμού, ήταν και δέκα προσαγωγές, εκ των οποίων οι επτά μετατράπηκαν σε συλλήψεις.

Επίσης προκλήθηκαν σοβαρές υλικές ζημιές σε αρκετούς οικίσκους, ενώ κρίθηκε αναγκαία η επέμβαση των ΜΑΤ, που με ρίψη χημικών και δακρυγόνων κατάφεραν να ελέγξουν, έπειτα από ώρα, την κατάσταση.

Επρόκειτο για μια ακόμα «μαύρη σελίδα» στην προσφυγική κρίση και την αδυναμία – κατ’ άλλους ανικανότητα – της ελληνικής πολιτείας να διαχειριστεί και να προσφέρει ασφαλές καταφύγιο στους περίπου 15.000 πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι παραμένουν εγκλωβισμένοι στα κέντρα πρώτης υποδοχής των νησιών του ΒΑ Αιγαίου σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης.

 

Ύστερα από τη διεθνή κατακραυγή και τις εικόνες ντροπής για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν περισσότεροι από 8.000 πρόσφυγες και μετανάστες στο hotspot της Μόριας στη Λέσβο, αλλά και τις αντίστοιχες δομές στη Σάμο και τη Χίο, με εικόνες μικρών παιδιών να περπατούν ξυπόλητα στη λάσπη, ανάμεσα στα σκουπίδια και τα λύματα, δίχως πόσιμο νερό, εκτεθειμένα στο κρύο και τη βροχή και τον κίνδυνο έξαρσης επιδημιών να ελλοχεύει, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, σε συνεργασία με το υπουργείο Ναυτιλίας, προχώρησε καθυστερημένα στη μεταφορά εκατοντάδων προσφύγων με το προφίλ των «ευάλωτων ομάδων» (ασθενείς, μονογονεϊκές οικογένειες ή οικογένειες με μωρά, ασυνόδευτοι ανήλικοι, ΑμεΑ κ.ά.) σε δομές φιλοξενίας στην ηπειρωτική Ελλάδα.

 

Παρ’ όλα αυτά η κατάσταση στα κέντρα πρώτης υποδοχής των νησιών δεν βελτιώθηκε σημαντικά αφού ο αριθμός προσφύγων και μεταναστών, οι οποίοι περιμένουν επί μήνες την εξέταση σε πρώτο και δεύτερο βαθμό των αιτήσεων για τη χορήγησή ασύλου, εξακολουθεί να είναι δύο και τρεις φορές μεγαλύτερος από τις δυνατότητες φιλοξενίας και στέγασης των hotspots.

 

Σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή (14.1.2018) σε Λέσβο, Σάμο και Χίο παραμένουν 12.024 πρόσφυγες και μετανάστες (7.367 στη Λέσβο, 2.765 στη Σάμο και 1.892 στη Χίο). Την ίδια ώρα οι αφίξεις νέων προσφύγων και μεταναστών από τα τουρκικά παράλια, αν και σε περιορισμένη έκταση σε σχέση με το παρελθόν, είναι καθημερινές.

 

Έτσι η κατάσταση στα hotspot επιδεινώνεται και, όπως προειδοποιούν άνθρωποι οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν ζήσει από κοντά την προσφυγική κρίση και τον αντίκτυπό της στην Ελλάδα, για μια ακόμη φορά κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στην πολιτεία. Μόνο που αυτή τη φορά η ανάγκη για τη λήψη άμεσων μέτρων για τη βελτίωση των συνθηκών παραμονής των μεταναστών στα hotspots και την επίσπευση της μετεγκατάστασής τους σε δομές φιλοξενίας στην ενδοχώρα κρίνεται κάτι περισσότερο από επιβεβλημένη.

 

«Η ολοκλήρωση του relocation των προσφύγων με το προφίλ του ευάλωτου σε άλλα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έστω και με αυτό τον πρόχειρο και αποτυχημένο τρόπο που έγινε, φοβάμαι πως τους επόμενους μήνες αναμένεται να επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την κατάσταση που επικρατεί στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου, αφού όσοι νέοι πρόσφυγες και μετανάστες θα φθάνουν από τα τουρκικά παράλια θα εγκλωβίζονται στην Ελλάδα, δίχως πιθανότητας μεταφοράς τους σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα», επισήμανε μιλώντας στο «Π» ο πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου στην Ελλάδα Νικήτας Κανάκης.

 

Ο Κανάκης δεν έκρυψε την απογοήτευσή του για την έλλειψη συνεργασίας και συντονισμού με τις ΜΚΟ από την πολιτεία και, πιο συγκεκριμένα, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και το ΚΕΕΛΠΝΟ που ανέλαβαν τη διαχείριση των κέντρων πρώτης υποδοχής (hotspots) στα νησιά από τα τέλη του περασμένου Αυγούστου, επιβάλλοντας ουσιαστικά «έξωση» στις ΜΚΟ που τα δύο τελευταία χρόνια σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος της υποδοχής, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και φιλοξενίας περισσότερων του ενός εκατομμυρίου προσφύγων και μεταναστών.

 

«Δυστυχώς οφείλω να παραδεχθώ πως, μετά την αποχώρηση των ΜΚΟ από τα hotspots και τη μεταβίβαση της διοίκησης των δομών στο κράτος, η κατάσταση εκεί έχει επιδεινωθεί δραματικά. Ιδιαίτερα στη Μόρια, εκεί πλέον μιλάμε για μια φυλακή για περίπου 7.000 πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι το μόνο δικαίωμα που έχουν είναι να μπαινοβγαίνουν από μια ανοικτή πόρτα και να περιφέρονται άσκοπα στο νησί. 

 

Την ίδια ώρα πληθαίνουν οι φωνές που μιλούν επικριτικά για τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα επιρρίπτοντάς του ευθύνες όχι μόνο για την αδυναμία του επίσημου κράτους να προσφέρει ασφαλείς και ανθρώπινες συνθήκες φιλοξενίας στους πρόσφυγες στα hotspots, αλλά και για την αδυναμία του, όπως λένε, να συνεργαστεί με τις ΜΚΟ και τους τοπικούς φορείς για τη βελτίωση της κατάστασης στους καταυλισμούς, επιλέγοντας την οδό της ανοικτής αντιπαράθεσης.

 

«Μας έχει δημιουργήσει πολύ μεγάλη εντύπωση αυτή η μεταστροφή του Γιάννη Μουζάλα και, κυρίως, στα όσα ισχυριζόταν ως ενεργός ακτιβιστής με έντονη δράση στις ΜΚΟ και τα όσα ισχυρίζεται σήμερα ως υπουργός. Φοβάμαι ότι η αδυναμία που επέδειξε στην αποτελεσματική διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης και, κυρίως, στο αδιέξοδο στο οποίο φαίνεται πως έχει οδηγηθεί, οφείλεται στον χαρακτήρα του και το γεγονός ότι τα ξέρει όλα. Επέλεξε να συγκρουστεί με τις ΜΚΟ και τους τοπικούς φορείς των νησιών και παρέμεινε άκαμπτος σε απόψεις και τακτικές που αποδεδειγμένα οδηγούσαν σε αδιέξοδο.

 

Παράλληλα δεν πίεσε σε καμιά περίπτωση τους Ευρωπαίους να δεσμευθούν για το relocation ως προς το χρονοδιάγραμμα και τον αριθμό των προσφύγων και μεταναστών που θα υποχρεώνονταν να απορροφήσουν από τις χώρες πρώτης υποδοχής, με αποτέλεσμα το πρόγραμμα του relocation να σημειώσει παταγώδη αποτυχία», τόνισαν στο «Ποντίκι» άνθρωποι οι οποίοι στο παρελθόν συνεργάστηκαν στενά με τον υπουργό.