Σε τροχιά προετοιμασίας για παν ενδεχόμενο

Μαρία Μητσοπούλου ΜΑΡΙΑ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΥ

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2159

07-01-2021

07.01.2021 08:40

Σε τροχιά προετοιμασίας για παν ενδεχόμενο

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2159

07-01-2021

07.01.2021 08:40

Ο ΣΥΡΙΖΑ βλέπει πρόωρες και «ψάχνεται» – Δύσκολα βάζει στην Κουμουνδούρου η απλή αναλογική

Με εσωκομματική κινητικότητα κάνει ποδαρικό ο ΣΥΡΙΖΑ στη νέα χρονιά: το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται σε φάση αναζήτησης ως προς το πρόγραμμα, τη φυσιογνωμία του και το πολιτικό στίγμα που πρέπει να εκπέμψει από εδώ και πέρα, μια νέα εσωκομματική τάση κάνει την εμφάνισή της, ενώ εντείνεται ο ρυθμός των συνδιασκέψεων στις οργανώσεις για την εκλογή νέων Νομαρχιακών Επιτροπών.

Αν η διαδικασία με τις Νομαρχιακές ολοκληρωθεί – μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες – ώς τις αρχές της άνοιξης, μετά είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο – αν και ακόμη δυσκολότερο – της πραγματοποίησης μιας πανελλαδικής συνδιάσκεψης προκειμένου να παρουσιαστεί το νέο πρόγραμμα.

Με άλλα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία μπαίνει σε μια διαδικασία πιο εντατικής προετοιμασίας, εκτιμώντας ότι το 2021 συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες να είναι χρονιά πρόωρων εκλογών (αυτό το συμπέρασμα άλλωστε βγάζει και από τον πρόσφατο ανασχηματισμό), στο δεύτερο μισό της, από το φθινόπωρο και μετά, οπότε πιθανολογείται ότι μπορεί να έχουμε ξεμπερδέψει με την πανδημία.

Το δεδομένο αυτή τη στιγμή είναι ότι ενώ αρχίζει να διαφαίνεται κυβερνητική φθορά, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καρπώνεται κάτι απ’ αυτήν, αντιθέτως δείχνει στάσιμος περίπου δέκα μονάδες κάτω από τα εκλογικά ποσοστά του. Ταυτόχρονα, τυχόν εκλογές θα διεξαχθούν για πρώτη φορά με το σύστημα της απλής αναλογικής.

Ως εκ τούτου το στοίχημα για την Κουμουνδούρου είναι να μπορέσει να επαναπατρίσει έστω μερίδα των ψηφοφόρων της που, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, «λιμνάζουν» στην γκρίζα ζώνη, προκειμένου να «χτίσει» μια αξιόμαχη βάση εκκίνησης για όταν θα αρχίσουν να φαίνονται πρόωρες κάλπες στον ορίζοντα.

Πρόταση και ανοίγματα

Παράλληλα, θα πρέπει να πείσει το ακροατήριο στο οποίο απευθύνεται ότι πέρα από πρόταση για το πώς θα κυβερνήσει θα έχει και την πρακτική δυνατότητα. Δηλαδή, ότι θα μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση. Κι εδώ στο πλάνο μπαίνουν οι συμμαχίες, καθώς ως γνωστόν η επίτευξη αυτοδυναμίας γίνεται ακόμη πιο δύσκολη υπόθεση με την απλή αναλογική, πολλώ δε μάλλον που ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη στιγμή δείχνει να βρίσκεται πολύ μακριά από έναν τέτοιο στόχο.

Το πρόγραμμα – μια σαφής πρόταση διεξόδου για την επόμενη μέρα, όταν η πανδημία κάνει τον κύκλο της αφήνοντας όμως τα καταστροφικά σημάδια της στη χώρα, την κοινωνία και την οικονομία – θεωρείται ένα βασικό εργαλείο και προϋπόθεση για να υπάρξει μια επανεκκίνηση του ΣΥΡΙΖΑ που να αντανακλά στην κοινωνία κι επομένως να καταγράφεται και ως κοινωνική/δημοσκοπική δυναμική, και όχι απλώς να αποτελεί μια δήλωση προθέσεων των ηγετικών κλιμακίων. Από τη στιγμή όμως που το πρόγραμμα αντανακλά και την ιδεολογικοπολιτική φυσιογνωμία του κόμματος, μάλλον αποδεικνύεται πιο σύνθετη διαδικασία, και αρχίζει μια διελκυνστίνδα στο εσωτερικό για το αν θα εκπέμπει αριστερό «πρόσημο» ή πιο κεντρώο, πώς θα στέκεται απέναντι στην περίοδο διακυβέρνησης, ποια κομμάτια της θα απορρίπτει και ποια θα κρατά και ούτω καθεξής.
Ένα κομμάτι στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να αποδίδει, αν όχι μεγαλύτερη, τουλάχιστον την ίδια βαρύτητα στο θέμα της διεύρυνσης – η έγνοια αυτή καταγράφεται κυρίως στο στρατόπεδο των «προεδρικών» στελεχών. Θεωρούν δηλαδή ότι αν ξεκολλήσει η διαδικασία της διεύρυνσης, με ένταξη νέων μελών, ο ΣΥΡΙΖΑ θα εκπέμψει σήμα ανοίγματος στην κοινωνία και θα κινητοποιήσει μια μεγαλύτερη μερίδα ψηφοφόρων.
Οι πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες είναι ακόμη ένα ζήτημα. Ως προς το πρώτο, κατά κύριο λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει το βλέμμα του στραμμένο στο Κίνημα Αλλαγής, το οποίο πάντως έχει τα δικά του εσωτερικά προβλήματα προσανατολισμού, τα οποία η Κουμουνδούρου παρακολουθεί παρεμβαίνοντας όταν το κρίνει απαραίτητο πότε ασκώντας πολιτική πίεση και πότε με πολιτικό «φλερτ». Σε κάθε περίπτωση, αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να υπάρχει μια συγκροτημένη συζήτηση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ που να αντανακλά μια συγκεκριμένη στρατηγική ως προς τις συμμαχίες, πέρα από τη ρητορική για την ανάγκη προοδευτικής διακυβέρνησης, που απευθύνεται όχι μόνο σε πολιτικούς χώρους αλλά και σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας και οργανωμένους κοινωνικούς χώρους (π.χ. στον συνδικαλισμό, επιστημονικούς φορείς, οργανώσεις κ.λπ.).

Διάσπαση της τάσης Παππά

Μέσα σε αυτό το τοπίο εμφανίζονται και εσωτερικές ρηγματώσεις που δηλώνουν εσωτερική κινητικότητα και αναδιατάξεις. Ο λόγος για τη διάσπαση στο εσωτερικό της τάσης των προεδρικών στελεχών (Κίνηση Μελών) υπό την ηγετική ομάδα των Παππά – Σπίρτζη – Πολάκη. Από προχθές, χωριστά επιλέγουν να κινηθούν, με δημόσια διακήρυξή τους, οι Αντώνης Κοτσακάς, Νίκος Σκορίνης (μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου) και Παναγιώτης Ρήγας (πρώην γραμματέας της Κ.Ε. και πρώην υφυπουργός Άμυνας).

Η αποχώρηση των στελεχών αυτών από τη μεγαλύτερη τάση έχει στη βάση της την κριτική στην ηγετική ομάδα ως προς τον τρόπο και το περιεχόμενο του αντιπολιτευτικού λόγου, παραμένοντας παράλληλα σε λογική ευθυγράμμισης με τις απόψεις και τις κατευθύνσεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ.

Μάλιστα οι ίδιοι λέγοντας πως επιχειρούν να συγκροτήσουν ένα ρεύμα ιδεών σε ρήξη με την κάθετη δομή των τάσεων και τη «στοίχιση πίσω από πρόσωπα», εμμέσως αφήνουν αιχμή για τον τρόπο λειτουργίας του παραπάνω ηγετικού σχήματος. Τις επόμενες μέρες θα επιδιώξουν να συγκαλέσουν και πανελλαδική συνδιάσκεψη – όπως αναφέρουν στους κόλπους τους υπάρχουν ήδη μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης, νυν και πρώην βουλευτές, ακόμη και πρώην υπουργοί – προκειμένου να υπάρξει μια πρώτη καταγραφή δυνάμεων.

Μια πρώτη αίσθηση είναι ότι προκαλείται πλήγμα στην πλευρά της τάσης Παππά, ωστόσο μένει να φανεί κατά πόσο οι δυνάμεις που θα συγκεντρώσει η Ριζοσπαστική Εναλλακτική Ενότητα, όπως ονομάζεται η νέα αυτή τάση ή ρεύμα, θα προκαλέσουν σοβαρές αναδιατάξεις στις εσωτερικές ισορροπίες και τους συσχετισμούς, και κατά πόσο τα στελέχη που πρωταγωνιστούν θα καταφέρουν να αναβαθμίσουν τον ρόλο τους.