Όλα για όλα τα παίζουν Δύση – Ρωσία σε ένα λυσσασμένο ενεργειακό μπρα-ντε-φέρ. το οποίο καμία πλευρά δεν παραδέχεται δημοσίως.

 
Όλα για όλα τα παίζουν Δύση – Ρωσία σε ένα λυσσασμένο ενεργειακό μπρα-ντε-φέρ. το οποίο καμία πλευρά δεν παραδέχεται δημοσίως. Όλοι κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους, με ανακοινώσεις επί ανακοινώσεων που προσπαθούν – μάταια – να απαρνηθούν την πραγματικότητα: ότι δηλαδή το «όπλο» του φυσικού αερίου έχει απασφαλιστεί για τα καλά και μένει απλώς να φανεί. ποιος θα φαγωθεί (εκτός, φυσικά, από από τους Ουκρανούς πολίτες που θα μείνουν ταπί και παγωμένοι).

Σαφώς και η πολιτικοποίηση του φυσικού αερίου δεν εί­ναι κάτι καινούργιο, ούτε και η Ουκρανία ως πεδίο ενεργειακής αντιπαράθεσης αποτελεί (υπεν­θυμίζουμε το 2006 και το 2009) στοιχείο αιφνιδιασμού. Η οξύτη­τα όμως της σημερινής κρίσης δεν μπορεί να συγκριθεί με προγενέ­στερες κόντρες. Οι εξελίξεις είναι τέτοιες που οδηγούν τη Δύση και το Κρεμλίνο προς ένα ευρύτερο ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Γι' αυτό και οι δύο πλευρές προσπα­θούν να ισχυροποιήσουν τη θέση τους – μέσω προειδοποιητικών επιχειρησιακών κινήσεων, οικονο­μικών απειλών, διπλωματικών πιέ­σεων αλλά και εξελίξεων επί ουκρα­νικού εδάφους – όσο μπορούν πριν από την τελική μάχη.

Μεγάλο παιχνίδι

Με φόντο το εν εξελίξει εφιαλ­τικό σενάριο στην Ουκρανία, την ώρα δηλαδή που οι συγκρούσεις ανάμεσα σε ουκρανικές δυνάμεις ασφαλείας και ρωσόφωνους με­τράνε νεκρούς και εξαπλώνονται σε πολλές πόλεις στα ανατολικά της χώρας, οι «μεγάλοι» παίζουν το δικό τους παιχνίδι. Η Ρωσία από τη μία πλευρά μαζεύει «πόντους» καθώς η Ουκρανία βυθίζεται στο χάος, γεγονός που επιβεβαιώνει – κατά κάποιο, διεστραμμένο, τρόπο τις «ανησυχίες» που εξέφραζε το Κρεμλίνο για το μέλλον της χώρας σε περίπτωση ανατροπής της φιλορωσικής κυβέρνησης και την ανικα­νότητα του Κιέβου να εγγυηθεί τη σταθερότητα.

Η Δύση, από την άλλη, βρίσκει πάτημα στο ίδιο ακριβώς χάος που εξαπλώνεται στην Ανατολική Ου­κρανία για να κουνήσει το δάχτυ­λο, σε «ηθική βάση», στη Μόσχα. Σε στρατιωτικό επίπεδο, οι δύο πλευ­ρές προσπαθούν και εκεί να κάνουν επίδειξη ισχύος – χωρίς βέβαια αυτή να παίρνει σάρκα και οστά προς το παρόν -, με το Κρεμλίνο να συγκε­ντρώνει στρατεύματα κοντά στα ουκρανικά σύνορα (πέραν φυσικά αυτών που έστειλε στην Κριμαία) και τη Δύση να ανασταίνει το ΝΑΤΟ για να βγάλει το φίδι από την τρύ­πα.

Για πρώτη φορά, 25 χρόνια μετά την πτώση του τείχους, η Ατλαντική Συμμαχία επιστρέφει στα παραδο­σιακά της λημέρια και στις… γνω­στές συνταγές: Σύμφωνα με πηγές της ισπανικής «Ελ Παΐς», εκτός από τις στρατιωτικές «ασκήσεις» που πρόκειται να διεξαχθούν το επόμε­νο διάστημα, η Συμμαχία ετοιμά­ζεται να δώσει το πράσινο φως για (περιορισμένη αρχικά) μετακίνηση στρατευμάτων προς Ανατολάς.

Το σκοινί στα άκρα

Εκεί όμως που φαίνεται να έχει φουντώσει για τα καλά ο πόλεμος, είναι – πού αλλού; – στον ενεργειακό στίβο. Η αλληλεξάρτηση ανά­μεσα σε Ρωσία και Ευρώπη στο ζήτημα αυτό είναι τέτοια που οι δύο πλευρές έχουν πέσει με τα μούτρα και τα παίζουν όλα για όλα, τραβώ­ντας το σκοινί στα άκρα, προκειμένου να αποκτήσουν κάποιου είδους πλεονέκτημα πριν από την όποια διαπραγμάτευση. Επισήμως, ούτε η Μόσχα ούτε η Ε.Ε. αμφισβητούν τις μεταξύ τους συμφωνίες.

Ανεπισήμως όμως και οι δύο πλευρές προσπαθούν να βρουν τρόπους να παρακάμψουν ή να στριμώξουν η μία την άλλη. Έτσι, η Ε.Ε. φαίνεται να επιχειρεί να ακυρώσει ή τουλάχιστον να καθυστερήσει ενεργειακά πρότζεκτ που είναι ήδη υπό κατασκευή, με πρώτο τον αγωγό South Stream, ενώ οι απειλές του Πούτιν περί «διατάραξης της ομαλής ροής του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη σε περίπτωση που η Ουκρανία δεν εξοφλήσει τα χρέη της» έχουν σημάνει συναγερμό στις Βρυξέλ­λες, όπου αναζητούν εναλλακτικές επιλογές για την κάλυψη των άμε­σων ενεργειακών αναγκών.
 
Την ίδια ώρα, το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί απροκάλυπτα τη στάση του Κιέβου – το οποίο αρνείται να πληρώσει το φυσικό αέριο στη νέα του τιμή… χωρίς δηλαδή τη συνήθη έκπτω­ση – ως «άλλοθι» για να εξαπολύσει μια άμεση επί της ουσίας απειλή προς την Ευρώπη.

Προς το παρόν βέβαια. οι μοναδικοί σίγουρα χαμένοι είναι οι Ου­κρανοί, οι οποίοι, πέραν όλων των υπόλοιπων επιπτώσεων της κρίσης που βιώνουν καθημερινά, αναμένεται να δουν τον λογαριασμό της θέρμανσης αυξημένο κατά 40% μέσα στο επόμενο διάστημα.