Η κατανάλωση ενέργειας σε μία χώρα θεωρείται το θερμόμετρο της οικονομικής της υγείας. Όσο η αύξηση στη ζήτηση παραμένει σε σχετικά ικανοποιητικά επίπεδα, όλα βαίνουν καλώς… Όταν η ζήτηση εκτοξευτεί στα ύψη, τότε αρχίζει να δημιουργεί προβληματισμό. Κι όταν διαπιστώνεται… υποθερμία, η κρίση είναι εδώ και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην ύφεση.

Η κατανάλωση ενέργειας σε μία χώρα θεωρείται το θερμόμετρο της οικονομικής της υγείας.

Όσο η αύξηση στη ζήτηση παραμένει σε σχετικά ικανοποιητικά επίπεδα, όλα βαίνουν καλώς… Όταν η ζήτηση εκτοξευτεί στα ύψη, τότε αρχίζει να δημιουργεί προβληματισμό. Κι όταν διαπιστώνεται… υποθερμία, η κρίση είναι εδώ και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην ύφεση.

Ακριβώς αυτή τη διάσταση είχαμε δώσει πριν από μερικούς μήνες μέσα από τα ρεπορτάζ του «Π» σχετικά με τη μείωση στην κατανάλωση ενέργειας που παρατηρείται από τους τελευταίους μήνες του 2008 και συνεχίζεται έως σήμερα.

Κι αυτή η τάση δεν αφορά μόνο τις (ελάχιστες) μεγάλες βιομηχανίες της χώρας, που έχουν κατεβάσει τους διακόπτες καθώς μειώθηκε η παραγωγή, αλλά και την κατανάλωση, που καταγράφεται στη διανομή. Πρόκειται για το δίκτυο όπου είναι συνδεδεμένα τα νοικοκυριά και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις. Αυτό το στοιχείο από μόνο του καταγράφει την ανέχεια που έχει πλήξει ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού, λόγω των βαρύτατων μέτρων μείωσης του εισοδήματος και αύξησης των φόρων.

Ραγδαία υποχώρηση

Τα στοιχεία του ΔΕΣΜΗΕ είναι καθρέφτης της πραγματικότητας: Τον Ιούλιο, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά περίπου 3,5% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Ωστόσο, για να έχουμε μία ολοκληρωμένη εικόνα για τη στενότητα των μικρότερων πελατών της ΔΕΗ και των άλλων εταιρειών στον χώρο της διανομής, θα πρέπει να υπολογίσουμε και τη μείωση κατά 5,4% που είχε σημειωθεί τον περυσινό Ιούλιο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2008.

Στο εφετινό επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου η μείωση στην ίδια κατηγορία καταναλωτών ανέρχεται σε περίπου 2,9%, ενώ τα αντίστοιχα στοιχεία του 2009, σε σύγκριση με τον αμέσως προηγούμενο χρόνο, δείχνουν απώλειες επιπλέον 3%.

Επιπλέον, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στη συγκεκριμένη κατηγορία, στις συνδέσεις με το σύστημα διανομής, υπολογίζεται πως περιλαμβάνεται περίπου το 85% των συνολικών συνδέσεων μικρών και μεγάλων καταναλωτών. Αυτό από μόνο του δείχνει και το μέγεθος του προβλήματος.

Στον χώρο της βιομηχανίας τα πράγματα είναι ακόμη πιο τραγικά! Τον περασμένο Ιούλιο σημειώθηκε μείωση περίπου 1,5% στη ζήτηση και στο επτάμηνο η κατανάλωση διαμορφώθηκε σχεδόν στα ίδια επίπεδα (αύξηση περίπου 1,5%), αλλά τα στοιχεία αυτά συγκρίνονται με εκείνα που είδαν το φως της δημοσιότητας πριν από ένα χρόνο.

Τότε, τον Ιούλιο του 2009, οι βιομηχανίες κατανάλωσαν λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια κατά 17,5% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2008 και στο επτάμηνο η μείωση ξεπέρασε το 20%, κάτι που σημαίνει ότι «χάθηκε» το ένα πέμπτο της ενέργειας που χρησιμοποιούσαν για την παραγωγή.

Περίπου ίδιο είναι το ποσοστό μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρισμού στη βιομηχανία και για το σύνολο του 2009 σε σύγκριση με το 2008, όταν μόλις είχε αρχίσει η καταγραφή της ύφεσης, καθώς το «οικονομικό θερμόμετρο»… έγραφε -3,2% στη βιομηχανία!

Παράλληλα, πληροφορίες που προέρχονται από την ίδια τη ΔΕΗ λένε ότι έχουν εκτοξευθεί στα ύψη τα χρέη των οικιακών καταναλωτών και των μικρομάγαζων προς την επιχείρηση. Τεράστια αύξηση παρουσιάζουν οι καθυστερήσεις στην εξόφληση λογαριασμών, ενώ όλο και περισσότεροι καταναλωτές έχουν σταματήσει να πληρώνουν τις οφειλές τους, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τους ίδιους και την επιχείρηση ηλεκτρισμού.

Παρόμοια, ίσως και χειρότερη, είναι η εικόνα που προκύπτει στον χώρο των καυσίμων, σε μία άλλη αγορά-βαρόμετρο για τις οικονομικές εξελίξεις.

Πτώση και στα καύσιμα

Εδώ, βέβαια, οι εξελίξεις επηρεάστηκαν από την υλοποίηση των άκρως βάρβαρων και παράλογων μέτρων που μας επέβαλαν οι κύριοι της τρόικας… Έπειτα από τη «θύελλα» των ελλείψεων στα πρατήρια, λόγω απεργιών, τώρα έρχεται η νέα «καταιγίδα» των πολύ υψηλών τιμών, που βάζει φρένο στην κατανάλωση. Και προκαλεί μεγάλη εντύπωση η έκπληξη ορισμένων για την αύξηση έως 40% στις τιμές των καυσίμων μέσα σε ένα χρόνο.

Τα πράγματα είναι πολύ απλά: Σχεδόν το σύνολο των ανατιμήσεων στα καύσιμα προέρχεται από την αύξηση του ΦΠΑ και του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, που επέβαλε η κυβέρνηση καθ’ υπόδειξη των εκπροσώπων της Ε.Ε., της ΕΚΤ και του ΔΝΤ.

Με βάση το τελευταίο δελτίο τιμών του υπουργείου ΠΕΚΑ, η τιμή διυλιστηρίου (χωρίς φόρους και δασμούς) διαμορφώθηκε στα 0,443 ευρώ ανά λίτρο. Ωστόσο, από την πόρτα του διυλιστηρίου βγαίνει με ένα επιπλέον «καπέλο» 0,94 ευρώ ανά λίτρο.

Αυτό σημαίνει πως σχεδόν το ένα ευρώ αντιστοιχεί σε φόρους και δασμούς, με αποτέλεσμα η τιμή διυλιστηρίου να υπερτριπλασιάζεται (+212,2%!). Κι αυτό πριν μπει το κέρδος των εταιρειών εμπορίας και των πρατηριούχων, ώστε η τελική μέση τιμή να υπολογίζεται από το υπουργείο λίγο πάνω από το 1,5 ευρώ ανά λίτρο!

Με αυτόν τον… μαγικό τρόπο η βενζίνη έγινε πολύτιμο είδος και δεν χρειάζονταν οι απεργίες των βυτιοφορέων για να στερέψουν οι αντλίες… Ίσως εκείνες τις ημέρες, με αφορμή την υστερία που έσπειραν οι διάφοροι «παραθυράτοι», οι βενζινοπώλες και οι εταιρείες να πέρασαν τις καλύτερες ημέρες της αγοράς έπειτα από αρκετά χρόνια, και πάντως σίγουρα μέσα στη χρονιά.

Την ίδια στιγμή, παράγοντες της αγοράς καυσίμων, επισημαίνουν ότι η κατανάλωση έχει μειωθεί κατά μέσο όρο 20%-25%, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η πτώση των πωλήσεων αγγίζει και το 50% σε σύγκριση με πέρυσι. Σημειώστε ότι η περυσινή χρονιά ήταν μία από τις χειρότερες της τελευταίας δεκαετίας, άρα τα πράγματα πηγαίνουν ακόμη πιο άσχημα…

Ακόμη και φαινόμενα όπως αυτά που καταγράφονται σε ορισμένες περιοχές της χώρας, όπου η αμόλυβδη πωλείται 1,70 ευρώ το λίτρο, αποτελούν συνέχεια της φορομπηχτικής πολιτικής, αλλά και της πλήρους έλλειψης ελέγχων.

Το αποτέλεσμα; Τα έσοδα του κράτους που προέρχονται από τον χώρο των καυσίμων είναι σαφώς μειωμένα την περίοδο από την αύξηση των φόρων και των δασμών σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη περίοδο. Κι αυτό είναι φυσιολογικό, καθώς ακόμη και πρωτοετείς φοιτητές οικονομικών σχολών γνωρίζουν ότι οι αυξήσεις στους φόρους οδηγούν σε μείωση της κατανάλωσης…

Ο συνδυασμός της μειωμένης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και καυσίμων δίνει το στίγμα των οικονομικών εξελίξεων στη χώρα. Κι όσο το θερμόμετρο θα είναι υπό το μηδέν στην ενέργεια, τόσο η ύφεση θα βαθαίνει… Με πολύ πιθανό το ενδεχόμενο να… σπάσει όλα τα ρεκόρ, ακόμη και εκείνα τα όρια που βάζουν οι πιο απαισιόδοξοι.