Της Βασιλικής Τζεβελέκου

Η γνώση δεν περιορίζεται στα ερευνητικά κέντρα. Η διάχυση της επιστήμης και της τέχνης στους 400.000 ετήσιους επισκέπτες του Ευγενίδειου Πλανητάριου είναι ο στόχος του ιδρύματος. Και όλα αυτά χωρίς ούτε ένα ευρώ από το κράτος, όπως μας λέει ο διευθυντής Διονύσης Σιμόπουλος.

Της Βασιλικής Τζεβελέκου

Η γνώση δεν περιορίζεται στα ερευνητικά κέντρα. Η διάχυση της επιστήμης και της τέχνης στους 400.000 ετήσιους επισκέπτες του Ευγενίδειου Πλανητάριου είναι ο στόχος του ιδρύματος. Και όλα αυτά χωρίς ούτε ένα ευρώ από το κράτος, όπως μας λέει ο διευθυντής Διονύσης Σιμόπουλος.

Στα χαμηλά της Συγγρού, στο κατέβασμα πριν αγγίξουμε την παραλία, σχεδόν 400.000 επισκέπτες ετησίως ταξιδεύουν στα άστρα. Το Ίδρυμα Ευγενίδου και το Πλανητάριο για περισσότερο από μισό αιώνα προσφέρουν επιστημονική γνώση με τρόπο ψυχαγωγικό, ελκύοντας από παιδιά και ειδικούς αστροφυσικούς επιστήμονες έως αγρότες, που ξεδιψούν στη γνώση του σύμπαντος. «Σκοπός μας είναι να μεταφέρουμε πλατύτερα στον κόσμο τις γνώσεις από τα διεθνή ερευνητικά κέντρα. Αν η γνώση περιορίζεται στους ειδήμονες ή στους ναούς της επιστήμης, εκεί που γίνονται οι έρευνες, δεν έχει ενδιαφέρον. Σκοπός του Ιδρύματος και του Πλανηταρίου είναι η διάχυση της επιστήμης. Αυτή ήταν και η αρχική ιδέα του αείμνηστου ευεργέτη Ευγένιου Ευγενίδη, της Μαριάνδης Σίμου, διαχειρίστριας του έργου του, και των διαδόχων», εξηγεί με ήρεμο λόγο ο Διονύσης Σιμόπουλος, φυσικός και αστρονόμος, διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανητάριου από το 1972. Το Ίδρυμα Ευγενίδου (ιδρύθηκε το 1956) έχει να επιδείξει για περισσότερο από μισό αιώνα αδιάλειπτο, αξιοζήλευτο εκδοτικό, εκπαιδευτικό, ερευνητικό, ψυχαγωγικό, πολιτιστικό έργο, μη έχοντας αποσπάσει μάλιστα ούτε ένα ευρώ από την ελληνική πολιτεία. «Διαθέτουμε το μεγαλύτερο και καλύτερα εξοπλισμένο Πλανητάριο σε Ευρώπη και Αμερική. Όλα αυτά τα 55 χρόνια δεν έχουμε δαπανήσει ούτε ένα ευρώ από τις εισφορές του Έλληνα φορολογούμενου. Αντιθέτως, το Ίδρυμα προσφέρει υποτροφίες, εκδόσεις υψηλού επιπέδου σε προσιτές τιμές, ειδικά προγράμματα για παιδιά. Το χάρισμα που έχουμε είναι ότι παίρνουμε 400.000 επισκέπτες ετησίως και τους μεταφέρουμε στα άστρα. Δεν είναι εύκολο να βρει κανείς τα ‘‘κουμπιά’’ για να κατανοηθούν οι δύσκολες έννοιες των αστρονόμων και των αστροφυσικών για το σύμπαν που μας περιβάλλει. Προσπαθούμε οι παραστάσεις στον Θόλο να καλύπτουν όλες τις ηλικίες και τα επίπεδα. Θέλουμε να μεταφέρουμε στο πλατύ κοινό κάτι από το μεγαλείο του σύμπαντος και τη γνώση μας γι’ αυτό, να παίξουμε ρόλο στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Με τρόπο ψυχαγωγικό, με την αρχαιοελληνική έννοια, θέλουμε να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον της γνώσης. Ιδιαίτερα μετά την ανακαίνιση για τον εορτασμό των 50 χρόνων, με την ψηφιακή τεχνολογία, είμαστε ένα βήμα μπροστά, στο σπίτι μας αλλά και στη γειτονιά μας», καταλήγει ο Διονύσης Σιμόπουλος.

Ο Μικρός Πρίγκιπας ταξιδεύει στον Θόλο

Εκτός από τα μόνιμα εκθέματα της Διαδραστικής Έκθεσης και τις δραστηριότητες της Βιβλιοθήκης, συνεχίζονται οι προβολές στον Θόλο με τέσσερις ταινίες, ανάμεσά τους και η καινούργια παραγωγή «Μικρός Πρίγκιπας ΙΙ», που έχει εντυπωσιάσει μικρούς και μεγάλους. Οποιαδήποτε παράσταση και να παρακολουθήσει ο επισκέπτης στον Θόλο του Πλανηταρίου, κόβει την ανάσα. Εκτοξεύει την αδρεναλίνη και παρασύρει στον κόσμο του σύμπαντος ακόμα και τον πιο «κολλημένο» γήινο επισκέπτη. Καθόλου τυχαίο, καθώς όλες οι παραγωγές είναι υψηλών προδιαγραφών και προβάλλονται στη μεγαλύτερη οθόνη Πλανηταρίου σε Ευρώπη και Αμερική.

Παράλληλα, αρχές Νοεμβρίου, ξεκινούν δύο καινούργιες δράσεις. Στον Θόλο η σπονδυλωτή παράσταση «Εξέλιξη», παραγωγή του 2011 του Ιδρύματος Ευγενίδου, ταξιδεύει τους θεατές στη συναρπαστική ιστορία του σύμπαντος. «Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για τη δουλειά που κάνουμε. Η ταινία είναι μια καινοτομία. Δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα από τους συνεργάτες μας που παρήγαγαν από το λογισμικό έως τη μουσική», δηλώνει στο «Ποντίκι art» ο κ. Σιμόπουλος. Παράλληλα φιλοξενείται η έκθεση «Capsule Spaces» της Μαρίας Άντελμαν, που παρουσιάζει μία νέα σειρά φωτογραφιών από διαστημικά κέντρα της ΝΑΣΑ του ’60 και του ’70.

Το πρόγραμμα των πολιτιστικών εκδηλώσεων της νέας σεζόν ανοίγει στις 7 Νοεμβρίου (έως 31 Δεκεμβρίου) η έκθεση «Το Σύμπαν της Ρωσικής Πρωτοπορίας: Τέχνη και Εξερεύνηση του Διαστήματος, 1900-1930», με έργα της Συλλογής Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, που διερευνά τη στενή σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη στη Ρωσία, πριν και μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Η ιδέα για ένα ταξίδι στο Διάστημα είχε συνεπάρει πολλούς καλλιτέχνες της ρωσικής πρωτοπορίας. Ο Τάτλιν ασχολήθηκε με την έννοια της πτήσης και ο Ματιούσιν με τον ήχο του Διαστήματος. Ο Μαλέβιτς αναπαριστούσε τους πλανήτες στους μη-αντικειμενικούς πίνακές τους, ενώ ο Νικρίτιν φιλοτέχνησε τα πρώτα zeppelins. Ο Ρότσενκο εμπνεύστηκε από την τροχιά των πλανητών και ο Κλούτσις φαντάστηκε και ζωγράφισε την εποίκισή τους. «Οι καλλιτέχνες της εποχής εμπνέονται από τις επιστημονικές ανακαλύψεις, τη θεωρία της Σχετικότητας, την κβαντομηχανική. Οι καλλιτέχνες έβλεπαν πολλά χρόνια μπροστά, την προσπάθεια του ανθρώπου να ξεφύγει από τα δεσμά της βαρύτητας της γης, κάτι που έγινε το 1961 με τον Γιούρι Γκαγκάριν» λέει ο κ. Σιμόπουλος. Αν και η συζήτηση με έναν αστρονόμο είναι πολύ πιο εύκολο να εκτοξευθεί προς το Διάστημα, δεν μπορούμε να μην ρωτήσουμε τον κ. Σιμόπουλο για τα γήινα προβλήματα και για την οικονομική κρίση, ο οποίος τόνισε ότι «σαφώς μας επηρεάζει, αλλά με τα μέσα που διαθέτουμε κάνουμε το καλύτερο δυνατό, ενώ έχει παραμείνει το ίδιο μικρό αντίτιμο εισιτηρίου τα τελευταία χρόνια», καταλήγοντας στωικά: «Το χειρότερο είναι ότι αυτή η κρίση πλήττει το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας και τον πολιτισμό μας. Αυτά τα δύο χτυπήθηκαν αλύπητα, αυτά έχουν δεχθεί τα μεγαλύτερα πλήγματα».