Δεν υπάρχει άλλο σημαντικό κτήριο σε κεντρικό δρόμο της Αθήνας που να παρουσιάζει αυτήν την αξιοθρήνητη κατάσταση.
Το Μέγαρο Αθηνογένους, στον αριθμό 50 της οδού Σταδίου, λίγο πιο πάνω από τα Χαυτεία, είναι ένα σύμβολο της αποτυχίας μιας ολόκληρης διοίκησης να θέσει προτεραιότητες και να συμβάλει δημιουργικά στην αναζωογόνηση της πρωτεύουσας.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: χτίστηκε περί το 1880 σε σχέδια πιθανότατα Γάλλου αρχιτέκτονα και στέγασε, ανάμεσα στα άλλα, την Oθωμανική Tράπεζα, ένα από τα σημαντικότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της εποχής. Επιβλητική, μνημειακή πρόσοψη, που οι νεότερες γενιές (του υπογράφοντος συμπεριλαμβανομένου) δεν πρόλαβαν να γνωρίσουν, καθώς το κτήριο βρίσκεται σε εγκατάλειψη εδώ και δεκαετίες. Όπως διαβάζουμε στο Αρχείο Νεωτέρων Μνημείων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, «αξιοσημείωτη θεωρείται η κεντρική νεοκλασική σύνθεση με τις ιωνικές παραστάδες στην πρόσοψη, που συνδυάζεται με στοιχεία μπαρόκ, κυρίως στην επίστεψη».Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία, ιδιοκτήτρια του Μεγάρου κατά τα τρία τέταρτα, επιχείρησε να αξιοποιήσει το κτήριο, προτείνοντας προσθήκη καθ’ ύψος, που όμως δεν έγινε δεκτή από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, το οποίο τάχθηκε υπέρ της διατήρησης του συνόλου του κτηρίου. Αν ερχόταν σήμερα η ίδια πρόταση νομίζω το υπουργείο Πολιτισμού θα έκανε τούμπες από τη χαρά του. Το 2003 οι υπόλοιποι συνιδιοκτήτες κινήθηκαν δικαστικά εναντίον της Eταιρείας προκειμένου να εξαναγκασθεί η τελευταία σε εκποίηση του ακινήτου. Όπως και έγινε. Το κτήριο περιήλθε στην ιδιοκτησία τεσσάρων εταιρειών κυπριακών συμφερόντων. Η αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος δεν άλλαξε ουσιαστικά την κατάσταση. Μια πυρκαγιά το 2004 έκανε ακόμα χειρότερα τα πράγματα και το κτήριο συνεχίζει να καταρρέει εγκαταλελειμμένο, με ακρωτηριασμένη την επίστεψη και χωρίς τον κεντρικό εξώστη του.
Πολλοί θέλουν να πιστεύουν ότι η κρίση της Αθήνας είναι προϊόν της κρίσης της χώρας. Στην πραγματικότητα η κρίση της Αθήνας προηγήθηκε της οικονομικής και έχει ρίζες σε βάθος που δεν υπολογίζεται εύκολα. Στα χρόνια της ευημερίας η οδός Σταδίου από την πλατεία Κλαυθμώνος και κάτω ήταν ήδη μια προβληματική εμπορική περιοχή. Ας αναζητήσουμε τους λόγους που μας οδήγησαν εκεί και ας αφήσουμε την τωρινή κρίση στην ησυχία της.
Δημήτρης Ρηγόπουλος
