Βετεράνοι και ανερχόμενοι δημιουργοί θα διεκδικήσουν τον Χρυσό Φοίνικα φέτος στο Φεστιβάλ των Καννών. Ενώ στο κόκκινο χαλί θα περπατήσουν σταρ όπως οι Νικόλ Κίντμαν, Ματ Ντέιμον, Μαριόν Κοτιγιάρ, Ρόμπερτ Πάτινσον, Τζούλιαν Μουρ… 

Ας αφήσουμε προς το παρόν το διαγωνιστικό πρόγραμμα του 67ου Φεστιβάλ των Καννών (14 έως 25 Μαΐου), που εννοείται πως κλέβει τις εντυπώσεις. Κι ας σταθούμε στη δική μας, ελληνική, συμμετοχή που μας κάνει περήφανους. Ο Πάνος Χ. Κούτρας, άλλωστε, του οποίου η ταινία «Xenia» – που έχει στην καρδιά της θέματα όπως ο ρατσισμός και η ξενοφοβία – επιλέχθηκε για το τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα», είναι συνήθης… ύποπτος των κινηματογραφικών φεστιβάλ. Η δική του «Στρέλλα», μια τολμηρή ερωτική και οικογενειακή ιστορία (με εξαιρετικό πρωταγωνιστικό δίδυμο τη Μίνα Ορφανού και τον Γιάννη Κοκιασμένο), με στοιχεία αρχαίας τραγωδίας, είχε επιλεχθεί για το τμήμα «Πανόραμα» του Φεστιβάλ Βερολίνου το 2009. Και μπορεί η ταινία να είχε αγαπηθεί από σινεφίλ και να είχε αγκαλιαστεί από ξένα φεστιβάλ, αλλά να θυμίσουμε ότι το αιρετικό της θέμα, η ερωτική ιστορία ανάμεσα σε μία τρανσέξουαλ και έναν μεσήλικα άντρα, ο οποίος αποδεικνύεται πατέρας της, είχε προκαλέσει αντιδράσεις, ενώ αρχικά είχε διχάσει και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Όπως και να ’χει, τότε ίσχυε το «τέλος καλό, όλα καλά».

Με φόρα και… άδειες τσέπες

Και τώρα το «Xenia» του σκηνοθέτη ξεκινά την καριέρα του με φόρα, αφού η παγκόσμια πρεμιέρα του θα γίνει στον βασιλιά των φεστιβάλ. Πριν όμως φτάσει η ταινία στο κόκκινο χαλί – μέσα στις επόμενες μέρες – πέρασε μια διαδρομή που δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα. Η δήλωση του σκηνοθέτη είναι παραπάνω από σαφής: «Η συμμετοχή της ταινίας στο Φεστιβάλ Καννών είναι μια ευτυχής στιγμή στη μακριά και δύσκολη πορεία της παραγωγής του “Xenia”, που ήρθε αντιμέτωπη και αυτή όπως και οι ήρωές της με τη σκληρή σύγχρονη πραγματικότητα αλλά και με τις εγγενείς δυσκολίες που φέρει μια συμπαραγωγή. Ελπίζω αυτό το καταπληκτικό γεγονός, που μας κάνει πολύ χαρούμενους, να είναι η αρχή του τέλους όλων των δυσκολιών της ταινίας».

Αναφέρεται φυσικά στα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει κάθε (σχεδόν) σκηνοθέτης στην Ελλάδα σήμερα. Να θυμίσουμε, άλλωστε, ότι πολύ πρόσφατα ο Κούτρας έστειλε ανοιχτή επιστολή προς τους υπουργούς Οικονομικών και Πολιτισμού, με την οποία κατήγγειλε ότι η ταινία του κινδύνευε να μην ολοκληρωθεί εξαιτίας του λουκέτου στην ΕΡΤ και τις οφειλές αυτής προς το «Xenia», που έφταναν τα 130.000 ευρώ (δεν είχαν εκταμιευθεί τα χρήματα της επιχορήγησης λόγω του κλεισίματος). Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι ξένοι συμπαραγωγοί παραλίγο να αποχωρήσουν από την ταινία. Το «Xenia» είναι μια συμπαραγωγή Ελλάδας, Γαλλίας, Βελγίου. Αφηγείται την ιστορία δύο αδελφών Αλβανών, ενός κοριτσιού και ενός αγοριού, που κινδυνεύουν να απελαθούν από τη χώρα, την ώρα που αναζητούν τον Αλβανό πατέρα τους, τον οποίο δεν έχουν γνωρίσει ποτέ. Αναζητούν πατέρα, ταυτότητα και πατρίδα… Πρωταγωνιστούν οι Κώστας Νικούλι, Νίκος Γκέλια, Ρομάνα Λόμπατς, Άγγελος Παπαδημητρίου, Γιάννης Στάνκογλου, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου.

Αλλά να που θα βρεθεί στις Κάννες. Κι έτσι για την Ιστορία, αλλά και για το γούρι, να θυμίσουμε ότι η τελευταία ελληνική ταινία που είχε επιλεχθεί για το τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα» ήταν ο «Κυνόδοντας» του Γιώργου Λάνθιμου. Ο ανταγωνισμός, βέβαια, για τον Κούτρα είναι μεγάλος, αν κρίνουμε από τις υπόλοιπες συμμετοχές. Ο Ράιαν Γκόσλινγκ διαγωνίζεται ως σκηνοθέτης με το «Lost River», ο Ματιέ Αλμαρίκ έχει σκηνοθετήσει το «The blue room» και ο Βιμ Βέντερς το «Salt of earth».

Έμφαση στο ευρωπαϊκό σινεμά

Το άνοιγμα φέτος του φεστιβάλ είναι… βασιλικό. Την αυλαία θα σηκώσει η βιογραφία της Γκρέις Κέλι, με τίτλο «Γκρέις του Μονακό» του Ολιβέ Νταν και πρωταγωνίστρια τη Νικόλ Κίντμαν. Σε γενικές γραμμές, η έμφαση φέτος δίνεται στο ευρωπαϊκό σινεμά. Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής είναι η Τζέιν Κάμπιον («Μαθήματα πιάνου»).

Ο βετεράνος και ακούραστος εργάτης του σινεμά Ζαν Λικ Γκοντάρ θα παρουσιάσει την τελευταία του ταινία «Αντίο στη γλώσσα». Παρόντες και οι δις βραβευμένοι με Χρυσό Φοίνικα (και αγαπημένοι) φοβεροί σκηνοθέτες Ζαν-Πιερ και Λικ Νταρντέν με το «Δυο μέρες, μια νύχτα» με θέμα την ερωτική ιστορία ενός ζευγαριού και φόντο την οικονομική κρίση. Ο Μισέλ Χαζαναβίσιους (που έγινε γνωστός από το «The Artists») καταπιάνεται με τον πόλεμο της Τσετσενίας στο «Η έρευνα», ενώ ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ με το σύγχρονο Χόλιγουντ στο «Maps to the stars». Δύο μετρ του βρετανικού σινεμά θα κονταροχτυπηθούν: ο Μάικλ Λι με το «Mr Turner» για τον διάσημο Βρετανό ζωγράφο και ο Κεν Λόουτς με το «Jimmie’s Hall», μια πολιτική ταινία – πορτρέτο ενός Ιρλανδού ακτιβιστή. Και ο Ατόμ Εγκογιάν επιστρέφει με τον «Αιχμάλωτο».

Φέτος, ο Μαρτσέλο Μαστρογιάννι θα γίνει ο πραγματικός πρωταγωνιστής της Κρουαζέτ. Ένα κοντινό του πλάνο από την κλασική και αριστουργηματική ταινία «Οκτώμισι» του Φεντερίκο Φελίνι είναι η επίσημη αφίσα της διοργάνωσης.