Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο αλλά και πρόβλημα είναι η σωστή θεμελίωση των βάθρων των γεφυρών, που έχει να κάνει αφενός με τη σωστή επιλογή του τύπου της θεμελίωσης και αφετέρου με την εκλογή και εφαρμογή του τρόπου κατασκευής. Γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, αν όχι εγκληματικά ανεύθυνο, τον ρόλο των γεφυροποιών να τον αναλαμβάνουν άνθρωποι «εκτός θέματος» – έστω και με την φιλοδοξία του συμβολισμού.

Αλλά και σε επίπεδο συμβολικό: πώς κτίζεται μια γέφυρα όταν το κατ’ εξοχήν υλικό, ο λόγος, και κατά συνέπεια ο διάλογος (βασικά συστατικά για την θεμελίωση μιας δημοκρατικής σχέσης) δεν έχουν κανένα αντίκρισμα; Οι γέφυρες δεν κατασκευάζονται μόνο με λάσπη. Απαιτούν πολύ ανθεκτικότερα υλικά από …κάποιες υπογραφές.

Ο ανθρώπινος πολιτισμός μπορεί να χρωστά πολλά στις γέφυρες και στους γεφυροποιούς, όπως και στην μνήμη. Για να προχωρήσει απερίσπαστος, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην λησμονεί, να μην είναι ξεχασιάρης. Μια άλλη βασική παράμετρος είναι η εμπειρία. Δεν γεφυρώνεις το λάθος σημείο, την λάθος κατάσταση. Δεν ρίχνεις γέφυρες στην καταστροφή, στην αναξιοπιστία, στην διαστρέβλωση, στην απάτη, στο ψέμα, στην στρεψοδικία, στην μισαλλοδοξία, στον κυνισμό, στην απαξίωση, στον λαϊκίστικο ολοκληρωτισμό, στην θεσιθηρία, στην ελεεινολογία, στον τακτισμό, στην ανευθυνότητα, στην ανικανότητα. Δεν ρίχνεις γέφυρες στο κενό…

Αλλά κι από την άλλη μεριά αν το κοιτάξει κανείς, δεν ρίχνεις γέφυρες στην κεντροαριστερά με αρχιτέκτονες και μηχανικούς τον Καμμένο, την Κουντουρά, τον Τέρενς Κουίκ, την Χρυσοβελώνη, τον Παπαγγελόπουλο και την …Μεγαλοοικονόμου. Θα πέσουν παρασύροντας πολύ κόσμο. Ούτε κρατάς εφεδρικές κρεμαστές γέφυρες για τα κομάντο της Χρυσής Αυγής που αναλαμβάνουν τις επικίνδυνες αποστολές!

Και βέβαια, δεν στήνεις συνεταιρισμό με τους μόλις χθεσινούς Πινοσέτ, τους γερμανοτσολιάδες, τους υποψήφιους για τις κρεμάλες του Συντάγματος, τους Νενέκους, τους πουλημένους μενουμευρωπαίους. Πιο ανισόρροπη γέφυρα δεν θα μπορούσε να υπάρξει.

Αυτές οι ασκήσεις με υπογραφές επί χάρτου θα μπορούσαν να έχουν αντίκρισμα σε μια ευχάριστη σχολική εκδρομή του δεκαπενταμελούς!