Η ανθρωπογεωγραφία του στενού κύκλου συνεργατών τού Αλέξη Τσίπρα στα ζητήματα της οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής.

Εφαρμόζοντας μια στρατηγική επαναπροσέγγισης με τη μεσαία τάξη ο Αλέξης Τσίπρας τον περασμένο Σεπτέμβριο προχώρησε σε ένα ηχηρό βήμα, αυτό της απομάκρυνσης του πρώην «τσάρου» των Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου από τη θέση του αντίστοιχου τομεάρχη. Βασικό κριτήριο – πέραν δηλαδή του όποιου προσωπικού κλίματος μεταξύ των δύο και του φρεναρίσματος από τον Τσίπρα τυχόν φιλοδοξιών Τσακαλώτου – ήταν ότι ο πρώην υπουργός είναι ταυτισμένος με τη βαριά φορολόγηση της μεσαίας τάξης στη συνείδηση του μέσου ψηφοφόρου και ειδικά όσων «κάηκαν» απ’ αυτή, συνεχίζει δε σε γενικές γραμμές να υπερασπίζεται την πολιτική που εφάρμοσε.  Μετέχει πάντως στο οικονομικό επιτελείο, ενδεχομένως όμως με μειωμένης εμβέλειας παρεμβάσεις, καθώς θεωρείται ότι έχει πιο ακαδημαϊκή προσέγγιση.

Στην πραγματικότητα τα «κλειδιά» της Οικονομίας έχει πάρει πλέον ο ίδιος ο Τσίπρας, ο οποίος είναι αυτός που έχει πάρει πάνω του την τρέχουσα στρατηγική και πραγματοποιεί όλες τις επαφές με εκπροσώπους θεσμών της Οικονομίας και φορείς της αγοράς.

Παράλληλα έχει διαμορφώσει μια ομάδα στενών συνεργατών, όχι απαραίτητα ταυτόσημων αντιλήψεων, οι οποίοι συγκροτούν το οικονομικό επιτελείο. Αυτοί είναι οι:

• Έφη Αχτσιόγλου, τομεάρχης Οικονομικών.

• Αλέξης Χαρίτσης, τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

• Ευκλείδης Τσακαλώτος, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος με εποπτεία στους τομείς της Οικονομίας και πρώην υπουργός Οικονομικών.

• Αλέκος Φλαμπουράρης, τομεάρχης χρηματοπιστωτικού τομέα.

• Δημήτρης Λιάκος, πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ.

• Γιώργος Χουλιαράκης, πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών και σύμβουλος του προέδρου για θέματα Οικονομίας.

• Παναγιώτης Κορκολής (προέρχεται από τον κύκλο συνεργατών του Γιάννη Δραγασάκη).

• Τάκης Παυλόπουλος, επίσης οικονομικός σύμβουλος του προέδρου (πρώην γραμματέας Ευρωπαϊκών Σχέσεων στο ΥΠΕΞ).

• Βαγγέλης Πιλάλης, επικεφαλής του κομματικού Τμήματος Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής.

Οι παραπάνω είναι οι βασικοί συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα στα θέματα της Οικονομίας και μετέχουν στις συσκέψεις (ορισμένοι πιο αραιά από άλλους, ανάλογα και με το εκάστοτε θέμα συζήτησης). Πέρα από την πολιτική και τεχνική συμβολή των πολιτικών στελεχών (που έχουν και την ευθύνη να προσαρμόζουν τις τεχνικές επεξεργασίες στην πολιτική γραμμή), πρόσωπα όπως ο Δημήτρης Λιάκος συμβουλεύουν τον πρόεδρο για θέματα μακροοικονομίας και ανάπτυξης, ο Γιώργος Χουλιαράκης τροφοδοτεί με πληροφόρηση κι επεξεργασίες επί δημοσιονομικών θεμάτων, ενώ ο Βαγγέλης Πιλάλης για ό,τι σχετίζεται με τις τράπεζες και σε μεγάλο βαθμό από τη σκοπιά της εφαρμοσμένης πολιτικής και της πραγματικής οικονομίας.

Στην πρώτη γραμμή από τον περασμένο Σεπτέμβριο, οπότε πραγματοποιήθηκε ανασχηματισμός στο επίπεδο των τομεαρχών, έχουν περάσει η Έφη Αχτσιόγλου ως τομεάρχης Οικονομικών, διάδοχος του Ευκλείδη Τσακαλώτου, και ο Αλέξης Χαρίτσης, τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων που διαδέχτηκε τον Νίκο Παππά.

«Το νέο αίμα»

Πρόκειται για το βασικό δίδυμο που συγκεντρώνει χαρακτηριστικά, όπως ότι είναι ανερχόμενα κομματικά στελέχη από τη νέα γενιά, καταρτισμένοι, με προφίλ τεχνοκρατικό και θετική υποδοχή από την «πιάτσα» της αγοράς. H Έφη Αχτσιόγλου, αριστούχος της νομικής ΑΠΘ και με κατάρτιση στο Δημόσιο και το Εργατικό Δίκαιο, ανέλαβε στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Εργασίας, ενώ μετά τις εκλογές ήταν αντιστοίχως τομεάρχης Εργασίας ώς τον περασμένο Σεπτέμβριο, οπότε στον εσωτερικό ανασχηματισμό ο Αλέξης Τσίπρας τη μετακίνησε στο χαρτοφυλάκιο των Οικονομικών. Αν και πολλοί εξεπλάγησαν από την επιλογή αυτή – ένα τόσο νέο πρόσωπο με μη σχετικό αντικείμενο στην κορυφή της «σκιώδους» κυβέρνησης –, η Έφη Αχτσιόγλου είναι γνωστή για την εργατικότητά της και την ικανότητα να προσαρμόζεται στο εκάστοτε αντικείμενο, εξυπηρετούσε δε τον σχεδιασμό Τσίπρα να αναδείξει μια νέα γενιά στελεχών.

Ο Αλέξης Χαρίτσης από το 2015 και μετά και έως ότου αναλάβει το υπουργείο Εσωτερικών τον Αύγουστο του 2018 ήταν αρμόδιος για θέματα ΕΣΠΑ ως υφυπουργός ή αναπληρωτής υπουργός στο Ανάπτυξης. Εν ολίγοις είναι ένα πρόσωπο που δεν έχει σκληρά πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά, αντιθέτως όπως προαναφέρθηκε έχει τεχνοκρατικό προφίλ, με εξοικείωση και προσβάσεις στον κόσμο της αγοράς.

Η ομάδα Πιλάλη

Πιο μπροστά το τελευταίο διάστημα βγαίνει ο Βαγγέλης Πιλάλης, ιδρυτικό στέλεχος τη νεολαίας ΣΥΝ, προερχόμενος από τον ιδιωτικό τομέα (τραπεζικό στέλεχος) κι επικεφαλής του χρηματοπιστωτικού τομέα του κόμματος, όπου έχει διαμορφώσει μια συνεκτική ομάδα με πρόσωπα που έχουν γνώση του τραπεζικού τομέα, νομικούς, ειδικούς επιστήμονες κ.λπ., ενώ έχει και έναν κύκλο συνεργατών στους τομείς αυτούς και εκτός ΣΥΡΙΖΑ. Η ομάδα αυτή είχε την ευθύνη της επεξεργασίας του θέματος της ανακεφαλαιοποίησης της Πειραιώς, για την οποία ο Αλέξης Τσίπρας απευθύνθηκε στους εκπροσώπους του ΤΧΣ και της τράπεζας προ ημερών. Επίσης, σε δικές της επεξεργασίες βασίζονται οι θέσεις για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε συνάρτηση με τον τραπεζικό δανεισμό, για το πτωχευτικό πλαίσιο, για την Εθνική Ασφαλιστική κ.ά.

Οι «γκεστ σταρ»

Βεβαίως, ο Αλέξης Τσίπρας εδώ και καιρό έχει επιλέξει να διατηρεί επικοινωνία και με πρόσωπα εκτός ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως από τον χώρο της Κεντροαριστεράς, όπως για παράδειγμα τα πρόσωπα που μετείχαν στην προχθεσινή εκδήλωση για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους:  η Λούκα Κατσέλη, ο καθηγητής Διεθνούς Τραπεζικού Δικαίου και Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου Αιμίλιος Αυγουλέας και ο καθηγητής Εμπορικού Δικαίου στο ΔΠΘ Δημήτρης Αυγιτίδης. Αυτοί, και άλλοι ακόμη, τείνουν να αποτελούν έναν σταθερό, αλλά ευρύτερο κύκλο ειδικών στους οποίους  καταφεύγει κατά καιρούς ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιζητώντας τη γνώμη ή τις επεξεργασίες τους σε ειδικά θέματα της οικονομίας. 

Τέλος, είναι σαφές ότι ο Αλέξης Τσίπρα βρίσκεται σε συχνή επικοινωνία και με τους εκπροσώπους φορέων, των οποίων καταγράφει τα αιτήματα και ενσωματώνει στον σχεδιασμό της πολιτικής που εκφωνεί. Ενδεικτικά, λόγω και της επικαιρότητας, τέτοιες περιπτώσεις είναι ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββαθάς, ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος και ο πρόεδρος του ΕΕΑ Γιάννης Χατζηθεοδοσίου.