Πλεονάσματα 3% για τα επόμενα 30 χρόνια ζητάει η πρώτη επίσημη εισήγηση του ESM, την ώρα που η Ελλάδα παραμένει πρωταθλήτρια στο χρέος, το οποίο είναι στο 206,30% του ΑΕΠ της.

Μιλάμε για δυσθεώρητα πλεονάσματα, τα οποία πολύ δύσκολα μπορεί να «σηκώσει στους ώμους της» η ελληνική οικονομία. Το σχέδιο το καταρτίζει η Κομισιόν, ύστερα από διαβούλευση με κάθε κράτος – μέλος ξεχωριστά, ενώ τις προτάσεις τους καταθέτουν και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας με κείμενό του 40 σελίδων.

Συγκεκριμένα ο ESM εισηγείται ότι ως ανώτατο όριο του δημοσιονομικού ελλείμματος σε επίπεδο Ε.Ε. θα παραμείνει το 3% του ΑΕΠ, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, αλλά προτείνει να αλλάξει το όριο για το χρέος από το 60% στο 100% του ΑΕΠ. Με ένα χρέος στα 354 δισ. ευρώ, που βρίσκεται πάνω από το 200% του ΑΕΠ, και τις εκτιμήσεις για το φετινό έλλειμμα πάνω από το 10%, το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας θα μοιάζει εφιάλτης για την Αθήνα.

Από την άλλη, αν και η εισήγηση του ESM είναι πολύ πιο «ελαστική» για την Ελλάδα σε σχέση με το ισχύον πλαίσιο, η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας θα παραμείνει δύσκολη για πολλά χρόνια, αφού κάθε έτος θα πρέπει να εξοικονομούνται τουλάχιστον 5-6 δισ. ευρώ προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που αναμένεται να θέσει η Κομισιόν.

Τρία σενάρια

Έτσι, μετά και την πρόταση του ESM, προκύπτουν τρία διαφορετικά σενάρια, τα οποία εξετάζει η Κομισιόν, ωστόσο η εισήγηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας συνεχίζει να αποτελεί το πλέον αισιόδοξο σενάριο για τη χώρα μας:

● Χρέος έως 60%: Με βάση το πρώτο σενάριο, για να μειωθεί το χρέος στο όριο του 60% του ΑΕΠ (το οποίο ισχύει και σήμερα), η Ελλάδα θα πρέπει να επιτυγχάνει για τα επόμενα 20 χρόνια πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 6,5% του ΑΕΠ ετησίως ή πλεονάσματα 4,5% για 30 συνεχή έτη.

● Χρέος έως 80%: Το δεύτερο σενάριο προβλέπει ότι η χώρα μας θα πρέπει να έχει πρωτογενή πλεονάσματα 5,5% ετησίως για 20 χρόνια ή 4,5% του ΑΕΠ για τα 30 επόμενα χρόνια.

● Χρέος έως 100%: Με βάση το τρίτο και πλέον αισιόδοξο σενάριο για την Ελλάδα, για να μειωθεί το χρέος της χώρας στο μισό θα πρέπει η ελληνική οικονομία να πετυχαίνει πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 4,5% του ΑΕΠ για τα επόμενα 20 χρόνια ή 3% του ΑΕΠ τις επόμενες τρεις δεκαετίες.

Η εισήγηση του ESM δεν είναι τυχαία, καθώς έχει λάβει υπόψν τον μέσο όρο των χρεών σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το δεύτερο τρίμηνο του 2021, ο μέσος όρος χρέους στους «27» της Ε.Ε. ανέρχεται σχεδόν στο 100% του ΑΕΠ. Πάντως, είναι ενδεικτικό ότι από το σύνολο των κρατών – μελών οι επτά χώρες που διαθέτουν χρέος πάνω από το 100% του ΑΕΠ είναι οι Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Κύπρος, Γαλλία και Βέλγιο, δηλαδή σχεδόν όλος ο ευρωπαϊκός Νότος.

Το «καμπανάκι» χτυπά κυρίως για τη χώρα μας, την Ιταλία και την Πορτογαλία, που το ποσοστό του χρέους τους ως προς το ΑΕΠ βρίσκεται πολύ πάνω από το 100%. Με αρνητική πρωταθλήτρια τη χώρα μας, έπονται η Ιταλία με χρέος 155,6% και η Πορτογαλία με 135,2%.

Γι’ αυτές τις χώρες η προσαρμογή θα πρέπει να είναι άμεση, καθώς βρίσκονται πολύ ψηλότερα και από τον μέσο όρο της Ε.Ε., αλλά και από τους στόχους που εκτιμάται ότι θα θέσει η Κομισιόν.

Περιθώριο… διαλείμματος

«Κλειδί» για την επίτευξη των στόχων, όμως, στο οποίο προσβλέπει και η Αθήνα, θα είναι τα… εσωτερικά χαρακτηριστικά της αναθεώρησης για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες.

Ο ESM, που αποτελεί τον μοναδικό μηχανισμό της Ευρώπης για τη διαχείριση οικονομικών κρίσεων, έχει συμπεριλάβει στο σχέδιό του μια σημαντική πρόταση, σύμφωνα με την οποία η μείωση του χρέους με τον τρόπο που θα ορίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να διακόπτεται ακόμα και για ένα διάστημα δύο ετών, στην περίπτωση που το υπερχρεωμένο κράτος δεν παρουσιάζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης ή έχει επενδυτικό κενό.

Αυτές οι δύο παράμετροι δίνουν «μπόνους» στην Αθήνα, καθώς η χώρα μας υπολογίζεται ότι διαθέτει ένα επενδυτικό κενό σχεδόν 100 δισ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα καλυφθεί με τα κονδύλια και τις επενδύσεις που θα κινητοποιηθούν από το ταμείο ανάκαμψης, με χρονικό ορίζοντα το 2026.

Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να δώσει μια σημαντική ανάσα στην ελληνική οικονομία, αφού όλες οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη τουλάχιστον έως το 2026, ωστόσο έως τότε δεν θα έχει καλυφθεί το επενδυτικό κενό.

Οι… διευκολύνσεις, με βάση την πρόταση του ESM, δεν σταματούν εδώ, καθώς θεωρείται πως η Κομισιόν θα ανταποκριθεί θετικά και στην εισήγηση να εξαιρούνται από τον κανόνα της «οροφής» δαπανών και οι δημόσιες επενδύσεις που πραγματοποιούνται σε συγκεκριμένους τομείς, όπως η πράσινη ψηφιακή μετάβαση.

Από τις επενδύσεις θα εξαιρούνται εκείνες που προέρχονται από ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το ΕΣΠΑ, το ταμείο ανάκαμψης, αλλά και τα δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η εξαίρεση των δαπανών αποτελεί και σκέψη της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την οποία έχει υποστηρίξει άτυπα προς το παρόν.

Διαβάστε επίσης

«Εξοικονομώ 2021»: H «παγίδα» και ο τελικός οδηγός του προγράμματος

Εφορία: Στα χέρια της ΑΑΔΕ λίστες με αδήλωτα εισοδήματα εξωτερικού – Πώς φορολογούνται

ΔΕΗ: Πάνω από 4 δισ. ευρώ οι προσφορές για την ΑΜΚ – Στο ανώτατο εύρος τιμής διάθεσης