Μπορεί να απομένει σχεδόν ενάμισης χρόνος μέχρι την ώρα που ο πρωθυπουργός έχει πει ότι θα γίνουν οι εκλογές, ωστόσο η αλήθεια είναι ότι όσο περνά ο καιρός τόσο πιο έντονα γίνεται σαφές ότι έχουμε ήδη μπει σε προεκλογική περίοδο.

Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε κάθε ευκαιρία τονίζει ότι τα στελέχη της Ν.Δ. θα πρέπει να προβάλλουν το έργο της κυβέρνησης, ενώ στις ομιλίες του στη Βουλή και όπου του δίνεται η ευκαιρία κάνει ανασκοπήσεις του έως τώρα κυβερνητικού έργου. Μάλιστα, όπως έχει γράψει και το «Π», πλέον στο τραπέζι βρίσκονται – για διάφορους λόγους – και σενάρια για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, αν και εφόσον η συγκυρία κριθεί κατάλληλη.

Ούτως ή άλλως, όπως είναι ήδη γνωστό τοις πάσι, οι εθνικές εκλογές, όποτε κι αν γίνουν, θα είναι διπλές, καθώς, εξαιρώντας κάποια πολύ ιδιαίτερη (και δύσκολο να πραγματοποιηθεί) «κέντα», οι πρώτες εκλογές με απλή αναλογική δεν θα δώσουν κυβέρνηση, οπότε η χώρα θα πάει σε δεύτερες εκλογές, αυτή τη φορά με τον εκλογικό νόμο που ψήφισε η παρούσα κυβέρνηση (Νόμος Θεοδωρικάκου, πέρασε από τη Βουλή τον Ιανουάριο του 2020 με 163 ψήφους), ο οποίος δίνει αυτοδυναμία στο πρώτο κόμμα με ποσοστό κοντά στο 38% των έγκυρων ψήφων.

Ο ίδιος ο Μητσοτάκης έχει πει πλειστάκις ότι θα επιδιώξει και πάλι την αυτοδυναμία και στην τελευταία συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 είχε σημειώσει ότι «είμαι υπέρ των σταθερών κυβερνήσεων που εξασφαλίζει το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Θεωρώ απολύτως λογικό και δικαιολογημένο, αν ένα κόμμα πάρει 38%, ότι έχει μια ισχυρή λαϊκή νομιμοποίηση, να μπορεί να κυβερνά μόνο του». Ωστόσο φαίνεται ότι κάτι έχει αλλάξει το τελευταίο διάστημα στο εσωτερικό της κυβέρνησης.

Σκέψεις για παρέμβαση

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν εισηγήσεις για νέα παρέμβαση στον εκλογικό νόμο, προκειμένου το ποσοστό που οδηγεί σε αυτοδυναμία να μειωθεί από το 38% και να πέσει κοντά στο 35% έως 36,5%, υπό προϋποθέσεις. Μάλιστα, οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι σκέψεις αυτές έχουν την υποστήριξη του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους του Υπουργικού Συμβουλίου και ότι ένα προσχέδιο της σχετικής νομοθετικής παρέμβασης είναι έτοιμο.

Οι πληροφορίες αυτές ενισχύθηκαν και από μια δήλωση του υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, ο οποίος είπε ότι «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει σκέψη για αλλαγή του εκλογικού νόμου», δήλωση που φάνηκε να μην αποκλείει μια τέτοια εξέλιξη.

Με το σούσουρο να εντείνεται, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου επιχείρησε να βάλει φρένο στη σεναριολογία λέγοντας ότι «οι θέσεις του πρωθυπουργού για τον χρόνο και τον τρόπο που θα γίνουν οι εκλογές δεν έχουν διαφοροποιηθεί. Οι εκλογές θα γίνουν το 2023 με το ισχύον σύστημα».

Η δήλωση Οικονόμου φαίνεται ότι εκφράζει πλήρως και τη θέση του Κ. Μητσοτάκη, ο οποίος φέρεται να διαφωνεί προς το παρόν με μια τέτοια κίνηση αλλαγής του εκλογικού νόμου στο «παρά τέταρτο» των εκλογών. Το ενδιαφέρον, ωστόσο, είναι ότι, ακόμα κι έτσι, το σενάριο αυτό δεν φαίνεται να «καίγεται» εντελώς, παρότι τα πλεονεκτήματά του είναι πολύ λιγότερα από τα προβλήματα – πολιτικά και επικοινωνιακά – που θα προκαλέσει στην κυβέρνηση και στον ίδιο τον πρωθυπουργό.

Τα προβλήματα της κίνησης

Σε αδρές γραμμές τα μεγάλα ζητήματα που εγείρονται από μια τέτοια κίνηση είναι τα εξής:

● Πρώτα απ’ όλα, μια νέα αλλαγή του εκλογικού νόμου θα προκαλέσει πολιτική «θύελλα» στη χώρα, με την αντιπολίτευση να επιτίθεται με νέα «όπλα» στην κυβέρνηση, όπλα που θα της έχει δώσει η ίδια. Ειδικά μια αλλαγή του εκλογικού νόμου εν μέσω μιας προεκλογικής περιόδου μακράς διάρκειας μόνο ως «προσάναμμα» στο ήδη εύφλεκτο πολιτικό σκηνικό θα μπορούσε να λειτουργήσει.

● Σε δεύτερο επίπεδο, μια τέτοια κίνηση εύκολα θα μπορεί να θεωρηθεί ως ομολογία αδυναμίας της κυβέρνησης, η οποία εμφανίζεται να προηγείται με άνεση σε όλες τις δημοσκοπήσεις, αφήνοντας πολύ πίσω της (γύρω στις δέκα εκατοστιαίες μονάδες) τον δεύτερο ΣΥΡΙΖΑ. Καθώς πολλά στελέχη της Ν.Δ. επικαλούνται συχνά – πυκνά τις δημοσκοπήσεις ως απάντηση στις κατηγορίες τής αντιπολίτευσης ότι έχουν χάσει τη λαϊκή υποστήριξη, μια «ταπείνωση» του ποσοστού για την αυτοδυναμία εύκολα θα εκληφθεί ως ένδειξη ηττοπάθειας.

● Σε τρίτο επίπεδο, εξίσου σημαντικό με τα δύο πρώτα, μια παρέμβαση στον εκλογικό νόμο που ψήφισε – πολλοί λένε στα μέτρα της – η ίδια η κυβέρνηση, και μάλιστα λίγο πριν από τις εκλογές (ας μην ξεχνάμε και τα σενάρια περί πρόωρης προσφυγής στις κάλπες), ενδεχομένως να μετατραπεί σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Δηλαδή, μειώνοντας το ποσοστό για την επίτευξη αυτοδυναμίας να οδηγηθεί σε αποτέλεσμα της κάλπης που θα βρίσκεται κάτω από αυτό το ποσοστό.

● Επίσης, μια τέτοια κίνηση θα στείλει μήνυμα στους πολίτες πως η ίδια η κυβέρνηση, παρά τα όσα λέει, αντιλαμβάνεται ότι η φθορά της είναι σημαντική και επιχειρεί με «λογιστικά» κόλπα να παραμείνει στην εξουσία, χαμηλώνοντας πολύ το όριο της αυτοδυναμίας και, υπό μία έννοια, παραμορφώνοντας τη λαϊκή εντολή.

● Τέλος, σε αμιγώς πολιτικό / θεσμικό επίπεδο, μια νέα αλλαγή του εκλογικού νόμου από την ίδια κυβέρνηση θα είναι πρωτοφανής και θα ενισχύσει τις φωνές περί «καθεστωτισμού» και «βουλιμίας για την εξουσία», κατηγορίες που η αντιπολίτευση έχει ουκ ολίγες φορές εκτοξεύσει κατά της κυβέρνησης.

Τσουρουφλισμένη αισιοδοξία

Φυσικά, όπως προαναφέρθηκε, από το Μαξίμου εκπέμπεται το σήμα ότι ο εκλογικός νόμος δεν αλλάζει και ότι η κυβέρνηση θα κριθεί στο τέλος της τετραετίας και θα ζητήσει ανανέωση της λαϊκής εντολής για μια νέα θητεία. Από την άλλη, υπάρχουν και κάποιοι – πραγματολογικοί και δημοσκοπικοί – λόγοι που «τσουρουφλίζουν» την αισιοδοξία για άνετη νίκη.

● Κατ’ αρχάς, σχεδόν όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυξάνεται η δυσαρέσκεια των πολιτών για τους χειρισμούς της κυβέρνησης σε όλα τα μείζονα θέματα (πανδημία, ακρίβεια, κρίσεις καθημερινότητας όπως η τελευταία κακοκαιρία κ.λπ.). Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μοιάζει να εισπράττει τη δυσαρέσκεια αυτή δεν αποτελεί λόγο εφησυχασμού.

● Παράλληλα, σε… πραγματικό επίπεδο, η διπλή κρίση της πανδημίας και της ακρίβειας συνεχίζει να πιέζει κυβέρνηση και Μαξίμου, καθώς βλέπουν ότι, παρά τις περί του αντιθέτου εκτιμήσεις τους, και οι «σκληροί» δείκτες της πανδημίας παραμένουν στα ύψη, αλλά και το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών διαρκώς μειώνεται (όπως παραδέχθηκε στην τηλεόραση και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας).

● Ταυτόχρονα, η ανάγκη για δημοσιονομικό «μάζεμα» (το οποίο αναμένεται να γίνει πιο απαιτητικό το 2023) δεν αφήνει χώρο για παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν κάπως τους πολίτες. Αντιθέτως, ένα κακό σενάριο λέει ότι οι Ευρωπαίοι ίσως πιέσουν την κυβέρνηση ακόμα και να πάρει πίσω κάποιες από τις φοροελαφρύνσεις που θεσμοθέτησε.

● Αν στα παραπάνω προστεθεί η αύξηση της αντιπολιτευτικής πίεσης από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο «παράγοντας ΚΙΝΑΛΛ» και το πού τελικά θα «κάτσει η μπίλια» όσον αφορά τα ποσοστά του, αλλά και από πού θα αντλήσει την όποια ενίσχυσή του, γίνεται προφανές ότι η ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού αυξάνεται σημαντικά και οι όποιες βεβαιότητες… πάνε περίπατο.

Το σίγουρο είναι – για να γυρίσουμε εκεί απ’ όπου αρχίσαμε – ότι η μακρά προεκλογική περίοδος προοιωνίζεται δύσκολη για την κυβέρνηση, η οποία από τη μία καλείται να διαχειριστεί τη φυσιολογική φθορά που προκαλεί η διακυβέρνηση της χώρας και από την άλλη να «κάνει τα κουμάντα της» όσο η ώρα της κάλπης θα πλησιάζει. Οι προκλήσεις είναι δεδομένα πολλές, τα προβλήματα μεγάλα και όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.

Και ξαφνικά μείωση του ΕΝΦΙΑ

Για την ώρα, πάντως, η κυβέρνηση συνεχίζει να «παίζει μπάλα» στο επίπεδο των φοροελαφρύνσεων με τον Κ. Μητσοτάκη να ανακοινώνει ο ίδιος μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 13%, λέγοντας ότι «η κυβέρνηση προχωράει σε μία νέα γενναία μόνιμη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 13%. Υπερκαλύπτει, έτσι, τη δέσμευσή της για συνολική ελάφρυνση κατά 30% της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας. Μια απόφαση δίκαιη για την κοινωνία και επωφελής για την οικονομία. Που σημαίνει ότι οι Έλληνες θα κληθούν να πληρώνουν, πλέον, κάθε χρόνο, 860.000.000 ευρώ λιγότερα σε σχέση με το 2018. Και 350.000.000 λιγότερα μόνο μέσα στο 2022».

Ο πρωθυπουργός προσέθεσε ότι «με το νέο πλαίσιο, οκτώ στους δέκα συμπολίτες μας θα πληρώνουν ακόμα μικρότερο ΕΝΦΙΑ. Αρκετοί θα καταβάλουν το ίδιο ποσό. Ενώ μία μικρή μειοψηφία, περίπου 6%, θα δει μια λελογισμένη επιβάρυνση. Είναι μία στοιχειώδης ανταπόδοση προς όλη την κοινωνία, καθώς η πραγματική αξία της περιουσίας σε ορισμένες περιοχές έχει διπλασιαστεί ή και τριπλασιαστεί».

Εξειδικεύοντας τις ανακοινώσεις Μητσοτάκη, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ανέφερε ότι:

● Περίπου 733.000 ιδιοκτήτες με ακίνητη περιουσία έως 100.000 ευρώ θα έχουν έκπτωση 30%.

● Επίσης άλλοι 400.000 ιδιοκτήτες με περιουσία από 100.000 έως 150.000 ευρώ θα δουν μείωση στον ΕΝΦΙΑ που θα φθάνει στο 25%.

● Ο φόρος δεν αλλάζει για το 14% των ιδιοκτητών ακινήτων.

● Ο ΕΝΦΙΑ αυξάνεται για το 6% των ιδιοκτητών, για το 50% των οποίων η αύξηση αυτή δεν θα ξεπερνάει τα 50 ευρώ.

● Στα οικόπεδα ο φόρος μειώνεται μεσοσταθμικά κατά 50% και η καταβολή του θα γίνεται σε δέκα μηνιαίες δόσεις.

● Ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ για τα φυσικά πρόσωπα ενσωματώνεται στον βασικό φόρο, ενώ δεν αλλάζει κάτι για τα νομικά πρόσωπα.

Πάντως, ο υφυπουργός Οικονομικών Απόστολος Βεσυρόπουλος, αναφερόμενος στο 6% που θα δει αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ, δήλωσε ότι πρόκειται για «ιδιοκτήτες ακινήτων είτε σε περιοχές με μεγάλη αύξηση των τιμών ζώνης είτε σε περιοχές που εντάχθηκαν για πρώτη φορά στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού και των οποίων η φορολογία ήταν πολύ χαμηλή έως τώρα».

Παράλληλα, για τον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ ανέφερε ότι «ο συμπληρωματικός φόρος υπολογίζεται σήμερα στη συνολική αξία της περιουσίας, εφόσον αυτή υπερβαίνει τα 250.000 ευρώ. Ο φόρος αυτός για τα φυσικά πρόσωπα καταργείται και επιβάλλεται, πλέον, φόρος επί της αξίας του ακινήτου, με την προϋπόθεση ότι το ακίνητο είναι αξίας μεγαλύτερης των 400.000 ευρώ». Μένει να φανεί στην πράξη ποιοι θα είναι οι πραγματικά ωφελημένοι από την κίνηση αυτή.

Διαβάστε επίσης:

Κορωνοϊός: Κακόγουστο αστείο το «τέλος της πανδημίας»

ΕΝΦΙΑ: Θα τον πληρώνουμε κάθε μήνα σαν να είναι ενοίκιο

Ακρίβεια και πανδημία «γονατίζουν» εμπόριο – εστίαση