Μία νεαρή Ιρανή σύρθηκε από τους δρόμους της Τεχεράνης, από άνδρες της διαβόητης αστυνομίας ηθών και μεταφέρθηκε σε «κέντρο επανεκπαίδευσης» για να πάρει μαθήματα ορθής συμπεριφοράς. Ύστερα από τρεις μέρες ήταν νεκρή.

Η κυβέρνηση αρνήθηκε οποιαδήποτε ευθύνη για τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί, αλλά η είδηση του θανάτου της κινητοποίησε χιλιάδες νέες και νέους, που εδώ και δεκαετίες ζουν με το φόβο της αστυνομίας ηθών του καθεστώτος.

Η τραγική κατάληξη της Μαχσά επανέφερε στο προσκήνιο τον ρόλο των κατασταλτικών δυνάμεων, οι οποίες δρουν σε καθεστώς ασυδοσίας και ατιμωρησίας, διαφυλάσσοντας τα «ιερά και όσια» της θεοκρατικής ελίτ.

«Θα είναι δύσκολο να βρεις μια μέση Ιρανή ή μία μέση οικογένεια που δεν θα έχει μια ιστορία να σου πει» για την αστυνομία ηθών και τα κέντρα επανεκπαίδευσης, λέει στο CNN η Τάρα Σεπέρι Φαρ, ερευνήτρια στο τμήμα Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής της οργάνωσης Human Rights Watch.

Η αστυνομία ηθών έχει άμεση πρόσβαση στα κέντρα λήψης αποφάσεων και ελέγχει τα «κέντρα επανεκπαίδευσης» που δημιούργησε πρόσφατα το καθεστώς της Τεχεράνης. Πρόκειται για εγκαταστάσεις που θυμίζουν φυλακές, όπου οδηγούνται κυρίως γυναίκες που θεωρείται ότι παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς. Στο πλαίσιο της κράτησης σε αυτά τα κέντρα γίνονται μαθήματα για το Ισλάμ και τη σημασία του χιτζάμπ, της μαντίλας και οι κρατούμενοι υποχρεώνονται να υπογράψουν δήλωση με την οποία διαβεβαιώνουν ότι θα τηρούν τους κανόνες ευπρεπούς εμφάνισης. Αυτές είναι οι προϋποθέσεις για να αποφυλακιστούν κάποια στιγμή.

Το πρώτο «κέντρο επανεκπαίδευσης» άνοιξε το 2019, λέει ο Χάντι Γκαέμι, εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν, που λειτουργεί στη Νέα Υόρκη, προσθέτοντας ότι «μετά τη δημιουργία τους, που δεν στηρίζεται σε κάποιο νόμο, πράκτορες αυτών των κέντρων έχουν συλλάβει αμέτρητες γυναίκες με το πρόσχημα ότι δεν συμμορφώνονται με την υποχρεωτική κάλυψη του κεφαλιού με χιτζάμπ».

«Οι γυναίκες αντιμετωπίζονται σαν εγκληματίες, καταγράφονται τα στοιχεία τους, φωτογραφίζονται και υποχρεώνονται να παρακολουθήσουν μαθήματα για το πώς πρέπει να φορούν σωστά το χιτζάμπ και για την ισλαμική ηθική», πρόσθεσε ο Χάντι Γκαέμι.

Η αλήθεια είναι πάντως ότι οι γυναίκες στο Ιράν παίρνουν εντολές για το πώς πρέπει να ντύνονται πριν ακόμα από την ισλαμική επανάσταση. Το 1936 ο φιλοδυτικός ηγέτης Ρεζά Σαχ απαγόρευσε τις μαντίλες και τις μπούργκες σε μία προσπάθεια εκσυγχρονισμού της χώρας. Πολλές γυναίκες όμως αρνήθηκαν να ακολουθήσουν τον κανόνα αυτόν. Μετά την ισλαμική επανάσταση που ανέτρεψε τη δυναστεία του σάχη Παχλεβί, το χιτζάμπ έγινε υποχρεωτικό. Την τήρηση του νόμου αυτού ανέλαβε να επιβλέπει η αστυνομία ηθών.

Ανά διαστήματα έχουν εκδηλωθεί πρωτοβουλίες κατά του υποχρεωτικού χιτζάμπ στο Ιράν, που καταπνίγονται σε ένα κύμα συλλήψεων. Μια τέτοια κίνηση έγινε το 2017, από την πρωτοβουλία «Κορίτσια της Οδού της Επανάστασης».

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση του αριθμού των πολιτικών και των πολιτών που θεωρούν ότι η μαντίλα δεν πρέπει να είναι υποχρεωτική. Διακρίνεται επίσης μία αλλαγή στη ρητορική του καθεστώτος, που κάνει λόγο για «εκπαίδευση» και «διόρθωση» και όχι για υποχρεωτική εφαρμογή των ισλαμικών αξιών, όπως σημειώνει η Τάρα Σεπέρι Φαρ.

Προσθέτει μάλιστα ότι το τραγικό τέλος της Αμινί φέρνει το Ιράν σε ένα σημείο καμπής, αφού ο θάνατος της νεαρής Κούρδισσας έχει ενώσει Ιρανούς διαφορετικών αντιλήψεων, που συγκλίνουν στην κριτική προς το καθεστώς, σε μία περίοδο οικονομικών προβλημάτων και υψηλού πληθωρισμού, τον οποίον τροφοδοτούν και οι αμερικανικές κυρώσεις.

Αν και υπάρχει η εντύπωση ότι το καθεστώς είναι ευάλωτο, οι αναλυτές τονίζουν ότι ουδείς μπορεί να προβλέψει πόση αντοχή και διάρκεια μπορούν να έχουν οι αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις που ξέσπασαν με αφορμή τον θάνατο της Αμινί.

Διαβάστε επίσης:

Τζέιμς Μποντ: Ποιος θα είναι ο επόμενος «007» – Οι αλλαγές που έρχονται στις νέες ταινίες (Video)

Ρωσία – Μεντβέντεφ: «Θα χρησιμοποιήσουμε πυρηνικά για την προστασία του Ντονμπάς και άλλων εδαφών»

Παναγία των Παρισίων: Έτοιμη να ανοίξει ξανά πιο εντυπωσιακή από ποτέ!