Η κυνική προσέγγιση των ιστορικών γεγονότων μάς επιτρέπει να διαπιστώσουμε ότι ενίοτε ενέργειες που χαρακτηρίζονται ως τρομοκρατικές αποδεικνύονται χρήσιμες. Τις χρησιμοποιούν προσχηματικά συνήθως οι ισχυροί για να θέσουν σε εφαρμογή σχέδια που βρίσκονται στο συρτάρι και περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να πέσουν στο τραπέζι.

Στην περίπτωση της Τουρκίας μια τέτοια χρήσιμη τρομοκρατική ενέργεια ήταν η τυφλή βομβιστική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη. Οι τουρκικές αρχές εν ριπή οφθαλμού υπέδειξαν τους Κούρδους του ΡΚΚ ως δράστες, εξαπολύοντας την – από μηνών προαναγγελθείσα – επίθεση κατά των κουρδικών επαρχιών στη Συρία και το Ιράκ.

Για όσους έχουν μελετήσει στοιχειωδώς το Κουρδικό είναι γνωστό πως οι Κούρδοι δεν κάνουν ποτέ τυφλά χτυπήματα σε πολιτικούς στόχους. Αλλά η Τουρκία δεν έχει ανάγκη τεκμηρίωσης των ισχυρισμών περί «κουρδικής τρομοκρατίας». Αρκούν οι εντυπώσεις που δημιουργούνται.

Το «Γιαταγάνι» ήταν έτοιμο από καιρό

Χρειαζόταν ένα τέτοιο πρόσχημα η Άγκυρα για να εξαπολύσει την επιχείρηση «Γιαταγάνι»; Ναι, στον βαθμό που έχει πολλαπλούς στόχους: κατά το τουρκικό αφήγημα η «κουρδική τρομοκρατία» συνδέεται με την Ελλάδα και στον βαθμό που οι Κούρδοι της Συρίας εξοπλίστηκαν από τους Αμερικανούς για να εξουδετερώσουν τους ισλαμιστές, εξυπηρετείται η καλλιέργεια του αντιαμερικανισμού, κάτι ιδιαίτερα βολικό για τον Ερντογάν και τους εθνικιστές εταίρους του εν όψει των εκλογών.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η επιχείρηση «Γιαταγάνι» έγινε με επίκληση του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, για να δώσει μια επίφαση νομιμότητας στην Τουρκία. Ο Ερντογάν βεβαίως, με το βλέμμα στραμμένο στο εκλογικό του ακροατήριο, διεμήνυσε ότι δεν χρειάζεται να ενημερώσει τους ισχυρούς για τις προθέσεις του. «Θα κάνω ό,τι θέλω» είπε προσπαθώντας να συντηρήσει την εικόνα του ισχυρού ηγέτη του τουρκικού κόσμου.

Στόχος η Συνθήκη της Λωζάννης

Είναι όμως μόνο η κάλπη που ενδιαφέρει τον Ερντογάν; Αν δεχτούμε πως ο Τούρκος Πρόεδρος ενεργεί με τον οίστρο του σύγχρονου εκφραστή του παντουρκισμού, διακρίνουμε ότι πέρα από τις κάλπες ο Ερντογάν ενδιαφέρεται για την προώθηση της ατζέντας του αναθεωρητισμού.

Έχουμε επισημάνει κατ’ επανάληψη από τις σελίδες του «Ποντικιού» ότι απώτερος στόχος της Τουρκίας είναι η ντε φάκτο ακύρωση της Συνθήκης της Λωζάννης. Κάτι που δεν αφορά μόνο τα ελληνοτουρκικά. Με τη Συνθήκη ορίστηκαν τα σημερινά σύνορα της Τουρκίας και η ντε φάκτο αναθεώρηση των προβλέψεων μπορεί να γίνει – κατά την τουρκική άποψη – πιο εύκολα στα νότια σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία και το Ιράκ.

Η Άγκυρα αμφισβητεί τα σύνορα με τη Συρία και το Ιράκ και, για να είμαστε πιο ακριβείς, τα σύνορα με το συριακό και το ιρακινό Κουρδιστάν. Ακριβώς εκεί εκδηλώνονται οι επιθέσεις της επιχείρησης «Γιαταγάνι». Η Τουρκία έχει αποδείξει ότι ασκεί εξωτερική πολιτική με βάση μακροπρόθεσμα σχέδια και ως εκ τούτου ο στόχος της ντε φάκτο αλλαγής των συνόρων μπορεί να μην επιτευχθεί σε… μια νύχτα.

Θα εξυπηρετούσε όμως τα τουρκικά σχέδια ο απόλυτος έλεγχος μιας ζώνης πλάτους 20 χιλιομέτρων μέσα στο έδαφος της Συρίας με πρόσχημα αυτό που ο ίδιος ο Ερντογάν αποκάλεσε «ξερίζωμα των τρομοκρατών». Κατά την Άγκυρα, «τρομοκράτες» είναι οι Κούρδοι και εκδιώκοντάς τους από τις εστίες τους στην περιοχή δημιουργεί τις προϋποθέσεις και για εθνοτικές (πέρα από τις συνοριακές) αλλαγές.

Η Τουρκία έχει στόχο εκκενώνοντας τα κουρδικά χωριά να εγκαταστήσει εκεί Σύρους πρόσφυγες που σήμερα διαβιούν σε στρατόπεδα στο τουρκικό έδαφος, αλλάζοντας έτσι την πληθυσμιακή σύνθεση.

Η Συνθήκη των Σεβρών και ο «σωτήρας» των Τούρκων

Για να μην προβληθεί η τουρκική επιδίωξη ντε φάκτο ακύρωσης της Συνθήκης της Λωζάννης, ο εθνικιστής εταίρος του Ερντογάν, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έστρεψε τη συζήτηση στη Συνθήκη των Σεβρών. Μια Συνθήκη που προηγήθηκε εκείνης της Λωζάννης και ουσιαστικά ουδέποτε εφαρμόστηκε. Τι είπε ο Μπαχτσελί εν μέσω εθνικιστικού παραληρήματος; Ότι κάποιοι προσπαθούν να επιβάλουν στην Τουρκία όρους της Συνθήκης των Σεβρών και η Άγκυρα δεν πρέπει να το επιτρέψει.

Ο εθνικιστής ηγέτης έφερε στο προσκήνιο τη συμφωνία που οριστικοποίησε τον διαμοιρασμό των εδαφών της διαλυθείσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ακριβώς για να προβάλει το αφήγημα για τον «αιώνα της Τουρκίας». Ισχυρίστηκε ότι οι ξένοι (Γάλλοι, Βρετανοί και Έλληνες) επιβουλεύονται την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας και ο σωτήρας για τους Τούρκους είναι «ο Ένας, δηλαδή ο Ερντογάν, μαζί με τον Μπαχτσελί», όπως ακριβώς είπε.

Σε ένα τέτοιο κλίμα η Τουρκία οδεύει στις κάλπες με την παντοδυναμία του Ερντογάν να αμφισβητείται και το βαθύ κράτος να είναι έτοιμο για οποιαδήποτε μεθόδευση προκειμένου να αποτρέψει την ανάδειξη του μετριοπαθούς κουρδικού κόμματος HDP σε ρόλο ρυθμιστή.

Το βαθύ κράτος και οι μεθοδεύσεις

Ο Ερντογάν προσπάθησε να προσελκύσει τους Κούρδους του HDP υποσχόμενος την αποφυλάκιση του πρώην συμπροέδρου του κουρδικού κόμματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς και ακριβώς σε αυτή τη συγκυρία έγινε η βομβιστική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη και η στοχοποίηση των Κούρδων.

Τη συνέχεια στη μεθόδευση αυτή έδωσε ο Μπαχτσελί παρουσιάζοντας τον Ερντογάν ως «σωτήρα», αλλά με την προϋπόθεση ότι θα αφήσει στην άκρη τις επαφές με τους Κούρδους και θα περιοριστεί στον υποδεικνυόμενο από το βαθύ κράτος εναγκαλισμό με τους Γκρίζους Λύκους. Παράλληλα το βαθύ κράτος ακυρώνει προληπτικά τη δυνατότητα συνεννόησης των Κούρδων με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και συσπειρώνει την κοινή γνώμη γύρω από τα πιο ακραία εθνικιστικά στοιχεία.

Οι κάλπες στην Τουρκία στήνονται τον Ιούνιο του 2023, αν βεβαίως δεν προκύψει κάποιο έκτακτο γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην ενεργοποίηση της συνταγματικής πρόβλεψης για αναβολή των εκλογών. Έως τότε είναι πολύ πιθανό να θυσιαστούν κι άλλοι ανυποψίαστοι πολίτες στην Τουρκία σε «τρομοκρατικές» επιθέσεις. Αλλά στο μεταξύ είναι βέβαιο ότι οι Τούρκοι θα εξακολουθήσουν να πλήττουν τις κουρδικές επαρχίες φιλοδοξώντας να διαπράξουν άλλη μια εθνοκάθαρση στη σύγχρονη ιστορία τους.

Διαβάστε επίσης:

Σύνταξη στα 67 για όλους;

ΠΑΣΟΚ: Περιοδείες, θεματικές εκδηλώσεις και θεσμικές παρεμβάσεις από τον Ανδρουλάκη

ΚΚΕ: «Τα σπίτια του λαού τα σώζει μόνο ο λαός»