Τον Φεβρουάριο του 2020 η Εύα Καϊλή, που χαρακτηρίζεται από το Politico ως «η αντιπρόεδρος τω υψηλών πτήσεων», ήταν επί σκηνής στο πεντάστερο Ritz Carlton hotel στη Ντόχα, πρωτεύουσα του Κατάρ, συντονίζοντας μια συζήτηση για τους μεγιστάνες των social media και τη Δημοκρατία.

«Βλέπουμε προσπάθειες πολιτικής παρέμβασης στα κράτη μέλη, ακόμα και στην Ευρώπη», είπε και κοίταξε τις σημειώσεις της. «Πως αισθάνεστε εσείς σε αυτή τη χώρα ως προς τον ρόλο της για την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή», ρώτησε, απευθυνόμενη σε ένα από τα μέλη του πάνελ.

«Η χώρα που μας φιλοξενεί σήμερα έχει κάνει μεγάλη πρόοδο τα τελευταία χρόνια», ήταν η απάντηση που πήρε από τον πρώην επίτροπο, Δημήτρη Αβραμόπουλο.

Η διήμερη διάσκεψη θα είχε περάσει απαρατήρητη. Αλλά ακούγοντάς την σήμερα διαπιστώνεις πως είναι γεμάτη ειρωνεία. Η Καϊλή είναι στη φυλακή, έχοντας παρασυρθεί από το σκάνδαλο διαφθοράς που πλήττει το οικοδόμημα των Βρυξελλών, στο οποίο το Κατάρ (και το Μαρόκο) κατηγορούνται ότι δωροδοκούσαν ευρωβουλευτές για να ασκήσουν επιρροή στη δουλειά του Ευρωκοινοβουλίου.

Η διάσκεψη αυτή δεν προέκυψε από το πουθενά. Οι σπόροι είχαν φυτευτεί δυο χρόνια νωρίτερα, όταν ο τότε ευρωβουλευτής, Πιερ Αντόνιο Παντσέρι, που θεωρείται εγκέφαλος του σκανδάλου, υπέγραψε μια ημιεπίσημη συμφωνία συνεργασίας με οργάνωση που συνδέεται με την κυβέρνηση του Κατάρ. Το Politico έχει στα χέρια του το έγγραφο αυτό, για το οποίο μάθαμε την ύπαρξή του πριν από έναν μήνα. Ένα έγγραφο που επισήμως δεν υπάρχει.

Η συμφωνία, την οποία υπέγραψε ο Παντσέρι ως επικεφαλής της υποεπιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ευρωκοινοβουλίου, έκανε τη σύνδεση του οργάνου της ΕΕ με την επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κατάρ. Πρόβλεπε «στενότερη συνεργασία» μεταξύ των δύο πλευρών, αναφερόταν σε ετήσια «πρότζεκτς» και ανταλλαγή «εμπειρίας». Έτσι δημιουργήθηκε το έδαφος για τη διοργάνωση εκδηλώσεων και ταξιδιών ευρωβουλευτών στη Ντόχα, με το Κατάρ να καλύπτει τα έξοδα των ευρωβουλευτών για ακριβές μετακινήσεις και παραμονές σε υπερπολυτελή ξενοδοχεία.

Ωστόσο είναι αξιοσημείωτο, όπως τονίζει το Politico, ότι η συμφωνία αυτή επισήμως δεν υπάρχει – τουλάχιστον σύμφωνα με το Eυρωκοινοβούλιο. Το έγγραφο ποτέ δεν πέρασε από τα χέρια των ευρωβουλευτών, παρά τις διαβεβαιώσεις Παντσέρι περί του αντιθέτου, ούτε εγκρίθηκε επίσημα.

«Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο δεν γνωρίζει επίσημα το έγγραφο στο οποίο αναφέρεστε», δήλωσε αξιωματούχος από το γραφείο Τύπου του κοινοβουλίου στο Politico.

Ωστόσο, το έγγραφο υπάρχει και δείχνει πως μία ξένη χώρα κατάφερε να δημιουργήσει σημαντικούς δεσμούς με ευρωβουλευτές και μία επιτροπή, χωρίς να σημάνει κάποιος συναγερμός.

«Αυτό είναι προβληματικό», δήλωσε η Μόνικα Χολμάγιερ, ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που είναι επικεφαλής της επιτροπής ελέγχου προϋπολογισμού, «δείχνει ότι πρέπει να ενημερωνόμαστε πιο προσεκτικά για όσα συμβαίνουν».

Officially, this document does not exist.

It did not go through any formal channels of approval. But it was enough for Qatar's human rights commission to link itself to the European Parliament, kicking off years of … "close collaboration."https://t.co/injtgO7SJs

— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) February 17, 2023

Η υπογραφή

Ο Παντσέρι υπέγραψε τη συμφωνία στις 26 Απριλίου 2018, στη διάρκεια συνάντησης της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις Βρυξέλλες, με τον Αλί μπιν Σαμίκ αλ Μάρι, που ήταν επικεφαλής της Εθνικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Κατάρ. Η επιτροπή αυτή υποστηρίζει ότι είναι «απολύτως ανεξάρτητη» από την κυβέρνηση του Κατάρ.

Απευθυνόμενος σε λίγους ευρωβουλευτές σε ένα τεράστιο, αλλά άδειο δωμάτιο, ο αλ Μάρι υποστήριξε ότι η κυβέρνηση του Κατάρ είχε κάνει «τρομερά βήματα» ως προς τις μεταρρυθμίσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρόλο που -όπως παραδέχτηκε- πρέπει να γίνουν περισσότερα. Ο αλ Μάρι βρήκε την ευκαιρία να κατηγορήσει την Σαουδική Αραβία και άλλες γειτονικές χώρες στον Κόλπο για «συλλογικές κυρώσεις», εν μέσω διπλωματικής αντιπαράθεσης, που είχε ως συνέπεια «παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Στο τέλος της συνάντησης ο Παντσέρι έκανε μια σύντομη αναφορά στο «έγγραφο συνεργασίας που θα υπογραφεί σήμερα και θα δοθεί στα μέλη της υποεπιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Τα οποία όμως ουδέποτε έλαβαν την συμφωνία στα χέρια τους.

«Ουδέποτε συνέβη», διαβεβαιώνει ο Πέτρας Αουστρεβίσιους, Λιθουανός φιλελεύθερος βουλευτής . Το ίδιο λένε άλλα δύο μέλη της επιτροπής, η Μπάρμπαρα Λοκμπίχλερ και η Μαρί-Κριστίν Βεργιάτ.

«Φαίνεται πως ο πρόεδρος (Παντσέρι) αποφάσισε να προσκαλέσει τον αλ Μάρι μετά από μία ιδιωτική επίσκεψη στο Κατάρ, για την οποία δεν είχα γνώση», λέει ο Αουστρεβίσιους.

Η προεργασία

Πραγματικά όταν έγινε η συνάντηση στις Βρυξέλλες, ο Παντσέρι μόλις είχε επιστρέψει από το Κατάρ, όπου είχε πάει με τον βοηθό του, Φραντσέσκο Τζόρτζι, τον σύντροφο της Εύας Καϊλή.

Στο ταξίδι αυτό ο Παντσέρι είχε συναντηθεί με τον τότε πρωθυπουργό του Κατάρ, Αμπντάλα Μπιν Νάσερ μπιν Καλίφα αλ Θάνι και τον αλ Μάρι εκφράζοντας την ικανοποίησή του για τις μεταρρυθμίσεις που είχε προωθήσει το Κατάρ στην εργατική νομοθεσία ενόψει του Μουντιάλ. Αυτό προκύπτει από ανακοίνωση Τύπου, την οποία κοινοποίησε στο Twitter ο ίδιος ο Παντσέρι.

Ο αλ Μάρι στη συνέχεια έγινε υπουργός Εργασίας του Κατάρ, την ώρα που κλιμακωνόταν η κατακραυγή για την αντιμετώπιση των μεταναστών εργατών που έχτιζαν τα γήπεδα όπου έγιναν οι αγώνες του Μουντιάλ.

Ο βοηθός του Παντσέρι συνελήφθη μαζί με το αφεντικό του και την σύντροφό του, ως ύποπτοι για διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.

Ο Παντσέρι τώρα συνεργάζεται με τις βελγικές εισαγγελικές αρχές, έχει παραδεχτεί ότι δωροδόκησε ευρωβουλευτές , ενώ η Καϊλή και ο Τζόρτζι αρνούνται τις κατηγορίες.

Πέντε χρόνια μετά την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Παντσέρι και Κατάρ, οι αξιωματούχοι του Ευρωκοινοβουλίου ξύνουν το κεφάλι τους με αμηχανία όταν καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα πως υπεγράφη μια τέτοια συμφωνία.

Ο στόχος

Το γραφείο Τύπου του Ευρωκοινοβουλίου λέει πως την υπέγραψε το γραφείο του Παντσέρι. Αλλά από φωτογραφία κατά την τελετή της υπογραφής προκύπτει ότι παρίστατο και ένα μέλος από το προσωπικό του Ευρωκοινοβουλίου, ενώ υπήρχαν και οι σημαίες της ΕΕ και του Κατάρ. Από άτομο που γνωρίζει τη δουλειά της επιτροπής έγινε γνωστό πως η τελετή υπογραφής έγινε σε έναν από τους επίσημους χώρους του πρωτοκόλλου του Ευρωκοινοβουλίου, που συνήθως χρησιμοποιείται από ξένες αντιπροσωπείες.

Στο κείμενο της συμφωνίας αναφέρεται ότι «αποφασίστηκε να συνεχιστεί η διμερής δραστηριότητα μέσω διαβουλεύσεων και συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών. Αυτή η κατανόηση έχει στόχο την δημιουργία κανονιστικού πλαισίου και τη διευκόλυνση των σχέσεων (μεταξύ των δύο επιτροπών) με την προώθηση της στενότερης συνεργασίας, την ανταλλαγή διμερούς εμπειρίας, την ενημέρωσης και τις επαφές αναφορικά με θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Το 2019, ένα χρόνο μετά από την υπογραφή αυτού του μνημονίου συνεργασίας, το Κατάρ συνδιοργάνωσε την πρώτη διάσκεψη στη Ντόχα, μαζί με το Ευρωκοινοβούλιο, με θέμα «Καταπολεμώντας την ατιμωρησία».

Στη διάσκεψη αυτή ο Παντσέρι χαρακτήρισε το Κατάρ «σημείο αναφοράς» για τα διεθνή στάνταρντς για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σε άρθρο στην εφημερίδα Gulf Times αναφερόταν ότι η διάσκεψη ήταν αποτέλεσμα της συμφωνίας του μνημονίου συνεργασίας του Κατάρ με το Ευρωκοινοβούλιο. Το θέμα της διάσκεψης- «καταπολεμώντας την ατιμωρησία»- έγινε αργότερα η ονομασία της ΜΚΟ που ίδρυσε ο Παντσέρι.

Η συνέχεια

Ακολούθησε η διάσκεψη του 2020, στη Ντόχα, που έγινε στις 16 και 17 Φεβρουαρίου με συνδιοργανωτή το Ευρωκοινοβούλιο. Θέμα «Τα social media, οι προκλήσεις και τρόποι προώθησης των ελευθεριών και προστασίας των ακτιβιστών».

Το γραφείο Τύπου του Ευρωκοινοβουλίου αρνείται ότι η διάσκεψη στη Ντόχα έγινε με συνδιοργανωτή το  Ευρωκοινοβούλιο. «Δεν ήταν θεσμική εκδήλωση, αλλά πρέπει να ερευνήσουμε πως μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν το logo (του Ευρωκοινοβουλίου)», απάντησε το γραφείο Τύπου.

Συμμετείχαν 300 άτομα, που μετέβησαν στο Κατάρ με πτήσεις business class, που πληρώθηκαν από το Κατάρ και φιλοξενήθηκαν στο  Ritz Carlton hotel. Δείπνησαν στο εθνικό μουσείο του Κατάρ, όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της διάσκεψης.

Κορυφαία εκπρόσωπος της ΕΕ στην εκδήλωση ήταν η Εύα Καϊλή, η οποία συνοψίζοντας τα συμπεράσματα της διάσκεψης ευχαρίστησε τον Παντσέρι «που διοργάνωσε αυτή την αποστολή».

Ο Παντσέρι, που είχε εγκαταλείψει το Ευρωκοινοβούλιο το 2019, καθόταν στην πρώτη σειρά των προσκεκλημένων, δίπλα στον Τζόρτζι. Εκεί ήταν ο ευρωβουλευτής Μαρκ Ταραμπέλα, που επίσης έχει συλληφθεί στο πλαίσιο της έρευνας για το σκάνδαλο διαφθοράς. Σύμφωνα με τις βελγικές αρχές ο Ταραμπέλα υπάρχουν υποψίες ότι δωροδοκήθηκε με 140.000 ευρώ από τον Παντσέρι για να επηρεάσει τη δουλειά της ΕΕ σε θέματα που αφορούσαν στο Κατάρ.

Άλλοι δύο ευρωβουλευτές ήταν παρόντες στη διάσκεψη -η Αλεσάντρα Μορέτι και ο Κριστιάν-Σιλβίου Μπουσουά– οι οποίοι δεν είχαν ενημερώσει εγκαίρως και επισήμως τα όργανα του Ευρωκοινοβουλίου για την παρουσία τους.

Η Μορέτι λέει ότι δεν συμμετείχε στην αντιπροσωπεία που είχε φτιάξει ο Μορέτι, αλλά η διάσκεψη «είχε την υποστήριξη του Ευρωκοινοβουλίου» – άρα, «το κοινοβούλιο γνώριζε για την εκδήλωση και την συμμετοχή μου».

Ο Μπουσουά , που ήταν επικεφαλής της ανεπίσημης «ομάδας φιλίας» με το Κατάρ, δήλωσε επίσης ότι δεν συμμετείχε ως μέλος της αντιπροσωπείας Παντσέρι.

Όταν ο Παντσέρι έφυγε από το Ευρωκοινοβούλιο το 2019, τον αντικατέστησε στην υποεπιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων η Μαρί Αρενά. Τον Ιανουάριο είπε στο Politico ότι δεν συνέχισε την υλοποίηση των συμφωνιών του Παντσέρι. Αλλά οι διασκέψεις συνεχίστηκαν.

Εκτός από την εκδήλωση του 2020, η Αρενά πήγε στο Κατάρ το 2022 για μία εκδήλωση της επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Κατάρ, παρουσία την οποία δεν δήλωσε ως όφειλε.

Παρά την ομιχλώδη κατάσταση γύρω από αυτή τη συμφωνία του Παντσέρι, ένα είναι σαφές: Για το Κατάρ ουδέποτε αμφισβητήθηκε η ύπαρξη της συμφωνίας. 

«Η σχέση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι μεγάλης σημασίας για μας», έγραψε ο αλ Μάρι, τον Μάιο του 2021, απευθυνόμενος σε δύο ευρωβουλευτές – μεταξύ των οποίων η Αρενά.

Διαβάστε επίσης:

Διάστημα: Πολύχρωμο σέλας και στα τέσσερα μεγάλα φεγγάρια του Δία ανίχνευσαν οι αστρονόμοι

Σεισμός σε Τουρκία – Συρία: Σβήνουν οι ελπίδες στα συντρίμμια, σχεδόν 44.000 οι νεκροί (videos)

Αφγανιστάν: Ο πρώην σωματοφύλακας της Μουρσάλ Ναμπιζάντα ομολόγησε τη δολοφονία της (photos)