Μερικές εβδομάδες πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 11 και 12 Ιουλίου 2023 στο Βίλνιους της Λιθουανίας, και η αμερικανική κυβέρνηση συνεχίζει να αναζητεί εναγωνίως τρόπους ένταξης της Σουηδίας στη Συμμαχία.

Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γιενς Στόλτενμπεργκ, αφού ευχαρίστησε την Τουρκία για την αποστολή ενισχύσεων στο Κόσοβο, επεσήμανε πως η Σουηδία έχει κάνει σημαντικά βήματα για να κατευνάσει τις ανησυχίες της Τουρκίας και έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, ενώ πρόσθεσε πως μέχρι τη Σύνοδο θα μπορούσε να επιτευχθεί η ένταξή της στη Συμμαχία.

Στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, πληθαίνουν οι αναλύσεις και οι εκθέσεις στο Κογκρέσο με «τα συν και τα πλην» μιας πιθανής πώλησης μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία, γεγονός το οποίο θα «ικανοποιούσε» τον Τούρκο πρόεδρο και θα αποδεχόταν την είσοδο της Σουηδίας στην Συμμαχία. Όπως αναφέρεται σε χθεσινή έκθεση του Κογκρέσου, τα μέλη του, αξιολογώντας τις θέσεις τους σχετικά με μια πιθανή πώληση F-16 στην Τουρκία, θα μπορούσαν να ζητήσουν περαιτέρω πληροφορίες από την κυβέρνηση θέτοντας ερωτήσεις, όπως αυτές που παρατίθενται παρακάτω.

• Ποιοι είναι οι πιο πειστικοί λόγοι υπέρ και κατά της πώλησης F-16 στην Τουρκία;
• Πώς μια πώληση αεροσκαφών F-16 θα προωθούσε τα αμερικανικά συμφέροντα,
• σε σχέση με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας;
• Πώς θα ενίσχυε την επιχειρησιακή δυνατότητα της Τουρκίας και μέσω αυτής την αποτροπή του ΝΑΤΟ;
• Ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες για την τουρκική πολεμική αεροπορία, τη διαλειτουργικότητα του ΝΑΤΟ, την ευρύτερη στρατηγική και την ευθυγράμμιση της Άγκυρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ ή τη Ρωσία, εάν η Ουάσιγκτον αποφασίσει να μην πουλήσει F-16 στην Τουρκία;
• Ποιες ενέργειες της Ουάσιγκτον ή άλλες εξελίξεις ενδέχεται να ενθαρρύνουν ή να αποθαρρύνουν την Τουρκία να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και ποια είναι η πιθανότητα η Σουηδία να ενταχθεί στη συμμαχία μέχρι τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 11-12 Ιουλίου;
• Πώς βλέπουν οι άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ μια πιθανή πώληση F-16 στην Τουρκία; Πώς μπορεί μια πιθανή πώληση ή μια απόφαση μη πώλησης, να επηρεάσει την ενότητα και τη συνοχή της Συμμαχίας;
• Ποια κριτήρια θα επηρέαζαν την αμερικανική κυβέρνηση, προκειμένου να αποφασίσει την πώληση των F-16, παρά την άρνηση του Κογκρέσου;
• Πώς μπορεί η Τουρκία να χρησιμοποιήσει τα F-16 ενάντια στα συμφέροντα των ΗΠΑ;
• Τι είδους δεσμεύσεις θα μπορούσαν να ληφθούν, προκειμένου να εμποδίσουν την Τουρκία να χρησιμοποιήσει τα F-16 εναντίον άλλων συμμάχων ή εταίρων των ΗΠΑ, όπως η Ελλάδα, η Κυπριακή Δημοκρατία και οι κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (People’s Protection Units – YPG) των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (Syrian Democratic Forces – SDF);
• Ποιες είναι οι σημαντικότερες εκτιμήσεις των Αμερικανών αξιωματούχων για την αξιολόγηση της ισορροπίας δυνάμεων Ελλάδας-Τουρκίας και τη λήψη μέτρων που ενδέχεται να την επηρεάσουν;
• Πώς θα πρέπει αυτές οι εκτιμήσεις να επηρεάσουν το χρονοδιάγραμμα των επόμενων βημάτων, συμπεριλαμβανομένης της επίσημης ειδοποίησης του Κογκρέσου για πιθανές πωλήσεις F-16 και F-35 στην Τουρκία και την Ελλάδα, αντίστοιχα;
• Τι θα μπορούσε να πράξει η αμερικανική κυβέρνηση και άλλοι δρώντες, προκειμένου να ενθαρρύνουν την Τουρκία να προσεγγίσει τη Δύση και να απομακρυνθεί από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής-οικονομικής συνεργασίας, της συμμόρφωσής της με τις κυρώσεις των ΗΠΑ και τους ελέγχους των εξαγωγών;
• Υπάρχουν περιθώρια επιστροφής ή μεταφοράς (δεν αναφέρεται που συγκεκριμένα) του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 που προμηθεύτηκε η Τουρκία, προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις συνεργασίας της αμερικανικής κυβέρνησης με το Κογκρέσο για την πώληση F-35 στην Τουρκία και την άρση των κυρώσεων CAATSA;
• Σχεδιάζει η αμερικανική κυβέρνηση να απαιτήσει από τους Τούρκους ηγέτες να λάβουν μέτρα σχετικά με την εσωτερική διακυβέρνηση ή τα ανθρώπινα δικαιώματα, ως όρους πώλησης των F-16;
• Είναι η Τουρκία ικανή να συνεργαστεί με άλλες χώρες για να επιταχύνει την εγχώρια ανάπτυξη ενός προηγμένου μαχητικού αεροσκάφους, δεδομένου ότι την τελευταία δεκαετία κατάφερε να κατασκευάσει τα δικά της μαχητικά drones; Εάν ναι, ποιες άλλες χώρες θα ήταν οι πιο πιθανοί συνεργάτες της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας;
• Εάν αποφασισθεί μια πώληση F-16, ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα παράδοσης, τόσο για τα νέα F-16V όσο και για τις αναβαθμίσεις;

Από τα παραπάνω, διαφαίνεται ότι η αμερικανική πλευρά είναι πολύ κοντά στη λήψη απόφασης για την πώληση F-16 στην Τουρκία. Σχετικά με μια πιθανή άρνηση του Κογκρέσου, θα επαναλάβουμε για άλλη μια φορά ότι «δεν είναι νομικά δεσμευτική για την αμερικανική κυβέρνηση» καθώς «ο Αμερικανός πρόεδρος δύναται να ασκήσει βέτο σε ένα ψήφισμα απόρριψης και να παρακάμψει το Κογκρέσο».

Βασίλης Γιαννακόπουλος, γεωστρατηγικός αναλυτής, [email protected]

Διαβάστε επίσης:

Ντόναλντ Τραμπ: Νέα ποινική δίωξη για τα απόρρητα έγγραφα – Πρωτοφανής εξέλιξη για τις ΗΠΑ (Video/Photo)

Κλιματική κρίση: Κανείς στο απυρόβλητο – Το μάθημα από το πάθημα της Νέας Υόρκης

Επιστολή ελληνοαμερικανικών οργανώσεων στον Μπλίνκεν για F-16 και Τουρκία