Αν η διήμερη παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Θεσσαλονίκη για την 87η ΔΕΘ μπορούσε να συμπυκνωθεί σε μια φράση, αυτή δεν είναι άλλη από το «επιχείρηση αλλαγής σελίδας».

Τόσο στην ομιλία του προς τους παραγωγικούς φορείς, όσο και στη συνέντευξη τύπου, ο πρωθυπουργός φάνηκε να προσπαθεί να βγάλει τον ίδιο και την κυβέρνηση από τη… λούπα στην οποία μοιάζει να έχει μπει σχεδόν από την αρχή της νέας θητείας της, μια λούπα που κάθε άλλο παρά θετική μοιάζει, καθώς είναι γεμάτη με καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες και κατηγορίες από την αντιπολίτευση, αλλά και από τους πολίτες, για ανεπάρκεια και δυσλειτουργίες της κυβέρνησης.

Ακόμα χειρότερα, η κυβέρνηση επί σχεδόν τρεις μήνες φάνηκε όχι απλώς να μην μπορεί να βρει τον βηματισμό της, αλλά και να μην μπορεί να παρουσιάσει ένα πειστικό αφήγημα, καθώς τα διάφορα περιστατικά – από τη φονική κάθοδο των ακροδεξιών Κροατών χούλιγκαν, μέχρι τις καταστροφικές πλημμύρες λόγω της κακοκαιρίας «Daniel» – έπληξαν τομείς που βρίσκονται στον πυρήνα της πολιτικής της και κάποιοι από αυτούς έτυχαν του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος του ίδιου του πρωθυπουργού.

Αν στα παραπάνω προστεθεί και το γεγονός ότι πλέον η πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική των προηγούμενων χρόνων (λόγω της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης) τελειώνει, λόγω των υποχρεώσεων της χώρας προς την Ε.Ε. για πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά και λόγω της ανάγκης για δημοσιονομική… σύσφιξη ως sine qva non προϋπόθεση για την επενδυτική βαθμίδα, ήταν προφανές ότι ο Μητσοτάκης είχε δύσκολο έργο όταν ανέβαινε στο πόντιουμ του «Βελλίδειου».

Το ζήτημα των ανακουφιστικών μέτρων

Όσον αφορά τις στενά πολιτικές στοχεύσεις του πρωθυπουργού, μπορείτε να διαβάσετε σχετικό ρεπορτάζ στη σελίδα 8 του «Ποντικιού». Ωστόσο, το βασικό πρόβλημα που ο Μητσοτάκης καλείται να επιλύσει μέσα στους επόμενους μήνες αφορά τη μεγάλη δυσθυμία – που σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζει το όριο της οργής – των πολιτών, όχι μόνο των περιοχών που επλήγησαν από πυρκαγιές ή/και πλημμύρες, αλλά συνολικά της χώρας για διάφορα χρονίζοντα προβλήματα.

Για παράδειγμα η ακρίβεια συνεχίζει να συμπιέζει τα εισοδήματα και να απειλεί ακόμα και με φτωχοποίηση μεγάλα τμήματα του πληθυσμού της χώρας, ενώ το… όρντινο της Ε.Ε. προβλέπει λήξη των οριζόντιων μέτρων μέχρι το τέλος του 2023 και σημειακές παρεμβάσεις που θα αφορούν αποκλειστικά τους πιο ευάλωτους από το 2024 και εντεύθεν. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και τμήματα του πληθυσμού που μέχρι σήμερα άντεχαν, απειλούνται κι αυτά με εισοδηματικό μαρασμό.

Ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ επιχείρησε να απαντήσει σε αυτό με τον τρόπο που κάνει από την προεκλογική περίοδο και εντεύθεν, δηλαδή με αυξήσεις στα εισοδήματα, είτε των δημοσίων υπαλλήλων, είτε των συνταξιούχων, προσθέτοντας στα παραπάνω και το από 1.1.2024 ξεπάγωμα των τριετιών για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, μαζί με την δέσμευση της κυβέρνησης για νέα αύξηση του κατώτατου μισθού μέσα στους πρώτους μήνες του 2024.

Το πρωθυπουργικό αφήγημα

Το αφήγημα του πρωθυπουργού είναι διπλό: από τη μία υπογραμμίζει ότι, ενώ η κρίση της ακρίβειας κάποια στιγμή θα περάσει, οι αυξήσεις αυτές θα είναι μόνιμου χαρακτήρα, ενισχύοντας πραγματικά το εισόδημα των πολιτών. Και από την άλλη στέλνει το μήνυμα ότι, από τη στιγμή που η οικονομία μοιάζει να τα πηγαίνει καλά, η κυβέρνηση θα επιχειρεί με κάθε τρόπο να αναδιανέμει τον πλούτο που παράγεται στους πολίτες με τρόπο μόνιμο και επαρκή.

Ωστόσο το υπόρρητο μήνυμα που ο Μητσοτάκης επιδιώκει να στείλει με αυτές τις κινήσεις είναι ότι, παρά τους περιορισμούς της Ε.Ε. και τις δημοσιονομικές αναγκαιότητες για την επενδυτική βαθμίδα, η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι μπορεί, ώστε ο όποιος δημοσιονομικός χώρος δημιουργείται να πηγαίνει στα… πορτοφόλια των πολιτών, ώστε να υπάρχει μια κατά το δυνατόν διαρκής ανακούφιση από τις πιέσεις που προκαλεί ο πληθωρισμός και η ακρίβεια.

Αν στα παραπάνω προστεθούν και οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης για «μηδενική ανοχή» σε φαινόμενα κερδοσκοπίας και αισχροκέρδειας, το αφήγημα του πρωθυπουργού, ότι, δηλαδή, κανένας πολίτης δεν θα αφεθεί στη μοίρα του, αλλά όπου είναι δυνατό και για όσο είναι δυνατό, θα υπάρχουν μέτρα ανακούφισης, έρχεται να απαντήσει στις κατηγορίες ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί ή δεν θέλει να κάνει κάτι για τη διαρκή αύξηση των τιμών σε είδη «ανελαστικής ζήτησης» από τους καταναλωτές.

Φυσικά, η αποτελεσματικότητα των μέτρων θα κριθεί στην πράξη, ενώ έως το τέλος του 2023 η κυβέρνηση σταδιακά αποσύρει βοηθήματα όπως το «market pass», τα οποία έδιναν κάποιες ανάσες στους καταναλωτές. Επίσης, ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι το πετρέλαιο έχει πάρει εκ νέου την ανηφόρα, κάτι που αναμένεται να συμπαρασύρει και την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης, αλλά και των καυσίμων κίνησης που ήδη βρίσκονται σε τιμές… εγκεφαλικού για τους καταναλωτές.

Σε δεύτερο επίπεδο, με την ομιλία του ο Μητσοτάκης επιχείρησε να επαναφέρει στο προσκήνιο τον μεταρρυθμιστικό χαρακτήρα της κυβέρνησής του, αναφερόμενος, μάλιστα, σε δύο ζητήματα που έχουν άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών: την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την επιτάχυνση της απονομής της Δικαιοσύνης (ζήτημα το οποίο αποτελεί και πάγια πίεση των Βρυξελλών προς την Αθήνα εδώ και χρόνια και που περιλαμβάνεται και στις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης).

Όσον αφορά τις μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη, ο πρωθυπουργός μίλησε για έργα υποδομής, αλλά και για ρυθμίσεις όπως η απαγόρευση περισσότερων της μίας αναβολών σε δίκες ή η αυστηροποίηση στην εκτέλεση ποινών φυλάκισης για συγκεκριμένα αδικήματα, ωστόσο, το κρίσιμο ζήτημα, δηλαδή, η επί του πρακτέου αρνησιδικία δεν είναι κάτι το οποίο επιδέχεται εύκολης επίλυσης, οπότε είναι δύσκολο ο αντίκτυπος των μεταρρυθμίσεων να φανεί άμεσα.

Φοροδιαφυγή και «μεσαία τάξη»

Από την άλλη, ήδη η ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών παρουσίασε δέσμη μέτρων για την πάταξη της φοροδιαφυγής, τα οποία αναμένεται να αποτυπωθούν άμεσα σε νομοσχέδιο και που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ολοκλήρωση της διασύνδεσης ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024, υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια από το επόμενο έτος , υποχρεωτική αγοροπωλησία ακινήτων μόνο με τραπεζικά μέσα πληρωμής κ.λπ.

Είναι προφανές ότι η φοροδιαφυγή αποτελεί μια διαχρονική μάστιγα για την ελληνική οικονομία, ενώ υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας είχε πριν από μερικούς μήνες αναφέρει ότι οι Έλληνες φορολογούμενοι δηλώνουν συνολικό εισόδημα 80 δισ. ευρώ, αλλά η δηλωθείσα κατανάλωση αγγίζει τα 140 δισ. ευρώ, προσδιορίζοντας grosso modo το μέγεθος της φοροδιαφυγής στη χώρα στα 60 δισ. ευρώ.

Πρέπει εδώ να υπογραμμιστεί ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός «έδειξε» ως βασικούς «δράστες» της φοροδιαφυγής τους ελεύθερους επαγγελματίες λέγοντας ότι «δεν δυσκολεύτηκα να δώσω συγκεκριμένα παραδείγματα κατηγοριών συμπολιτών μας που δηλώνουν ελάχιστα καθαρά εισοδήματα, είτε “φουσκώνοντας” τα έξοδά τους είτε μειώνοντας τα έσοδά τους, όπου γεννώνται εύλογα ερωτήματα πώς αυτοί οι άνθρωποι ζουν με απολαβές των 200 και των 300 ευρώ».

Ωστόσο, εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη επαγγελματική τάξη αποτελεί ουσιαστικά τον πυρήνα της «μεσαίας τάξης», για την οποία ο πρωθυπουργός μιλούσε το 2019, λέγοντας ότι υπερφορολογήθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ και ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. θα διορθώσει τις όποιες αδικίες. Προφανώς η πάταξη της φοροδιαφυγής είναι εκ των ων ουκ άνευ για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ωστόσο, αποτελεί ερώτημα πώς θα αντιδράσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες σε αυτά τα μέτρα.

Το ερωτηματικό της ασφάλισης

Τέλος, συζητήσεις προκαλεί και η ανακοίνωση του πρωθυπουργού περί υποχρεωτικής ασφάλισης περιουσίας από φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, μετά και τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία, για τις οποίες ακόμα δεν υπάρχει μια σαφής εκτίμηση για το κόστος των αποζημιώσεων, στο οποίο θα πρέπει να προστεθεί και το κόστος της παραγωγικής και οικονομικής ανάταξης των περιοχών που επλήγησαν από την πρόσφατη θεομηνία.

Για την ώρα η κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι θα υπάρξει διάλογος πριν αρχίσουν οι νομοθετικές πρωτοβουλίες, αλλά και ότι τα πάντα θα γίνουν σταδιακά, καθώς και ότι «έχει αποδείξει ότι δεν αφήνει κανέναν αβοήθητο, κανέναν πολίτη, καμία επιχείρηση», όπερ μεταφράζεται ότι δεν υπάρχει πρόθεση το κράτος να αποσυρθεί πλήρως από διαδικασίες αποζημίωσης πληγέντων από φυσικές καταστροφές, όταν θεσμοθετηθεί η ιδιωτική ασφάλιση των περιουσιών.

Ωστόσο υπάρχουν ακόμα πολλά και εύλογα ερωτήματα για το θέμα – η διασφάλιση επάρκειας κεφαλαίων για τις αποζημιώσεις, το κόστος της ασφάλισης, ποια κίνητρα θα επιλεγούν για να προχωρήσει το όλο θέμα κ.ο.κ. –, για τα οποία η κυβέρνηση παραπέμπει στον διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους, οπότε και σε αυτή την περίπτωση το πιθανότερο είναι ότι η όποια παρέμβαση δεν θα έλθει άμεσα, αν και ο πρωθυπουργός εξέφρασε την εκτίμηση ότι «θα καταλήξουμε και σε ένα σχήμα όπου η ασφάλιση της περιουσίας θα καταστεί υποχρεωτική στη χώρα».

Διαβάστε επίσης:

Γιώργος Τσίπρας: Υπήρχε υπονόμευση του Αλέξη Τσίπρα – Από κάποιους «βγήκαν μαχαίρια» (Video)

Αχτσιόγλου: Εξώδικο σε ιστοσελίδα για το fake sms σε Τσίπρα

Ο Τσίπρας δεν έχει καμία υποχρέωση να υπερασπιστεί κανέναν