Σε μία απροσδόκητη κρίση, σε σχέση με τον σημαντικό ρόλο που έχει διαδραματίσει την τελευταία πενταετία στην αναβίωση της μυθοπλασίας και τη δημιουργία εξαιρετικών σειρών στην ελληνική τηλεόραση, βυθίζεται πλέον το Εθνικό Κέντρο Οπτικoακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ).

Το Κέντρο  θεσπίστηκε (4339/2015), με σκοπό κατ’αρχάς να βάλει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της οπτικοακουστικής βιομηχανίας.

Με  το νόμο Κρέτσου (4487/2017) τέθηκαν τα επενδυτικά κίνητρα-  οικονομικά εργαλεία και μαζί με  σειρά υπηρεσιών αποκεντρωμένης διοίκησης (πχ δίκτυο film offices ανα την επικράτεια), η χώρα αποκτούσε επενδυτικά θέλγητρα- πέρα από τις φυσικές ομορφιές και τις εναλλαγές τοπίων- ώστε να κάνουν γυρίσματα ταινιών, σειρών, ντοκιμαντέρ και άλλων παραγωγών, εταιρείες του εξωτερικού , αξιοποιώντας υπηρεσίες και έμψυχο δυναμικό από τον ελληνικό αντίστοιχο κλάδο.

Σαφείς ήταν οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες κάποια οπτικοακουστική παραγωγή μπορούσε να ενταχθεί στο πρόγραμμα του ΕΚΟΜΕ με τις επιλέξιμες δαπάνες και τα κίνητρα (cash rebate, tax rebate κλπ).

Μετατράπηκε η Ελλάδα σε ένα τεράστιο στούντιο και έγιναν παραγωγές μεταξύ των οποίων οι ταινίες «Crimes of the future» του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ (τρείς υποψηφιότητες για Χρυσό Φοίνικα)  και το «Triangle of sadness» του Ρούμπεν Όστλουντ  (Χρυσός Φοίνικας, τρείς υποψηφιότητες στα Όσκαρ.

Ταυτόχρονα το νέο θεσμικό πλαίσιο – πρωτοφανές στα νεότερα χρονικά της ελληνικής οπτικοακουστικής δημιουργίας– αποτέλεσε το «φιλί της ζωής» στην ημιθανή ελληνική οπτικοακουστική παραγωγή η οποία υπολειτουργούσε «χτυπημένη» από την βαθειά οικονομική ύφεση στην οποία είχε περιέλθει η Ελλάδα.

«Κοντά στο βασιλικό ποτίζεται και η γλάστρα» λέει ο λαός. Λίγη σημασία έχει ποιος είναι ο βασιλικός και ποια η γλάστρα στην προκειμένη περίπτωση.

Η ουσία είναι ότι χάρη στο ΕΚΟΜΕ και τα επενδυτικά κίνητρα που διέθετε έδωσε πνοή και ανάπτυξη στην ελληνική τηλεοπτική και κινηματογραφική  παραγωγή. Άρχισαν «να γίνονται πράγματα». Η δημιουργία κυρίως στον χώρο ης τηλεόρασης άρχισε να «ανθίζει».

Από την συντήρηση και το «τσούκου τσούκου» να βγει η σεζόν με φτηνές προτάσεις,  τα κανάλια άρχισαν να επενδύουν έπειτα από καιρό στην ελληνική μυθοπλασία με υψηλές προδιαγραφές και πρότυπα.  «Λόγω τιμής-20 χρόνια μετά» (Σκάι) και «Άγριες μέλισσες» (ΑΝΤ1), ήταν από τις πρώτες σειρές οι οποίες αξιοποίησαν τα «εργαλεία» του ΕΚΟΜΕ.

Οι «Άγριες μέλισσες» μάλιστα έγιναν σύμβολο και γινόταν λόγος ότι «η τηλεόραση κάνει στροφή στην ελληνική μυθοπλασία» και την ελληνική λογοτεχνία, που είχε βάλει από καιρό στην άκρη.

Επόμενο ήταν να σημειωθεί «έκρηξη» της ελληνικής παραγωγής. Τα κανάλια εθνικής εμβέλειας έφθασαν να προτείνουν συνολικά μέχρι και 36 ή 38 σειρές. Αντίστοιχη υπερπροσφορά είχαμε να δούμε από τα μέσα τις δεκατίας του 2000.

Το ξήλωμα στο «πουλόβερ» του ΕΚΟΜΕ

Σταδιακά ο νόμος, δια της αναβάθμισης και τροποποιητικών βελτιώσεων σε προδιαγραφές που έθετε,  άρχισε να αποδομείται με παλινωδίες το προηγούμενο διάστημα.

Αρχικά για να ενταχθεί μια οπτικοακουστική παραγωγή στο ευεργετικό- αντισταθμιστικό πλάνο του ΕΚΟΜΕ έπρεπε να έχει κόστος παραγωγής τουλάχιστον 30.000 ανα επεισόδιο- δείκτης για ποιοτικά πρότυπα ιδίως σε παραγωγές μυθοπλασίας.

Το πλαφόν αυτό διαμορφώθηκε στα 10.000 ευρώ, επι διακυβέρνησης ΝΔ και υπουργίας Κυριάκου Πιερρρακάκη. Δόθηκε με αυτή τη ρύθμιση- και όχι μόνον αυτή- η δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στα επενδυτικά «εργαλεία» του ΕΚΟΜΕ παραγωγές ακόμα και για σειρές ριάλιτι.

Η αποδόμηση του ΕΚΟΜΕ (https://www.topontiki.gr/2022/03/22/anastatosi-ke-provlimatismos-me-tis-tropologies-gia-tipo-ke-ekome-pou-mpikan-nichta-sti-vouli/) άρχιζε.

Έπειτα ήρθαν τα σχέδια για συγχώνευση ΕΚΟΜΕ και ΕΚΚ η οποία αναμένεται να αλλάξει άρδην τα δεδομένα και προοιωνίζει κατακόρυφη μείωση στις επιδοτήσεις σειρών μυθοπλασίας, ίσως και πλήρη κατάργηση στην πράξη.

Οι διεργασίες για να οριστικοποιηθεί το νέο πλαίσιο λειτουργίας του ΕΚΟΜΕ το οποίο θα αποτυπωθεί σε νέο νόμο, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη με κεντρικό στόχο να περιοριστεί το εύρος των παραγωγών που θα υπάγονται στο καθεστώς κρατικής επιδότησης.

Το  διαθέσιμο κονδύλι (50 εκατ. ευρώ)- μέσω ΕΣΠΑ- δεν είναι αρκετό για να διατηρηθεί   το ελκυστικό κίνητρο του cash rebate, ώστε να  στηρίξει ταυτόχρονα διεθνείς παραγωγές και την εγχώρια οπτικοακουστική αγορά.

Επιπλέον η απόφαση για την άντληση του ποσού από πρόγραμμα ΕΣΠΑ, επιφέρει νέες προκλήσεις στον κλάδο.

Διότι το ΕΣΠΑ έχει διαφορετικά κριτήρια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, στο οποίο ήταν ενταγμένη η χρηματοδότηση του ΕΚΟΜΕ, και προϋποθέτει (το ΕΣΠΑ) την ύπαρξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων. 

Σαν μονόδρομος φαντάζει η λύση- που εξετάζεται ώστε να μην καταργηθεί εντελώς το επενδυτικό σχέδιο-  να μπουν «κόφτες» που θα αποκλείουν κάποιες παραγωγές και θα δίνουν επιδότηση σε κάποιες άλλες. Αλλά και αυτό το σχέδιο φαίνεται ότι θα πάρει σχήμα από του χρόνου.

Κυβερνητικά στελέχη και επικεφαλής  του ΕΚΟΜΕ εξετάζουν  ποιοτικά κριτήρια ώστε να αναδιαμορφωθεί το εύρος των παραγωγών που θα δικαιούνται επιδότηση.

Στις τηλεοπτικές σειρές, το ζητούμενο της «ποιότητας» προσεγγίζεται με οικονομικούς όρους και τα πρότυπα παραγωγής.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το σενάριο που εξετάζεται είναι να ανέβει δραματικά το ελάχιστο κόστος κόστος ανά επεισόδιο, με ενδεχόμενο να επιδοτούνται μόνο σειρές με κόστος άνω των 100.000 ευρώ ανά επεισόδιο.

Επίσης εξετάζεται να τεθεί πλαφόν στον αριθμό των επεισοδίων με ανώτατο όριο τα 30, παράμετρος η οποία εκτιμάται ότι θα επηρεάσει  τις καθημερινές σειρές αλλά και τις σειρές  επεισόδια των οποία μεταδίδονται τρείς με τέσσερις φορές την εβδομάδα.

Λέγεται δε πως  εξετάζεται οι παράμετροι «κόστος ανά επεισόδιο» και «πλήθος επεισοδίων» να μπουν συνδυαστικά. Που σημαίνει  ότι μια παραγωγή θα  πρέπει  να πληροί και τους δυο όρους για να διεκδικήσει κρατική επιδότηση. Αν και αυτή η εκδοχή είναι μάλλον ακραία.

Μελέτη για δραστική μείωση του ποσοστού επιλέξιμων δαπανών

Ακόμα και σε αυτές τις λίγες σειρές που θα πληρούν τα κριτήρια για να διεκδικήσουν επιδότηση, το ποσοστό πλέον δεν θα φθάνει το 40% επί των επιλέξιμων δαπανών μιας παραγωγής αλλά μόλις το 20%, σύμφωνα με θεσμικούς και κυβερνητικούς δορυφόρους.

Την ίδια στιγμή, «κόφτης» ενδέχεται να μπει και τις ξένες ταινίες και σειρές που γυρίζονται στην Ελλάδα με στόχο να επωφεληθούν από το κίνητρο του cash rebate.

Εξετάζεται το ενδεχόμενο να παίρνουν επιδότηση από το ΕΚΟΜΕ μόνο στούντιο και εταιρείες παραγωγής με έδρα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μέσα σε όλο αυτό το πλαίσιο εξελίξεων με χαρακτηριστικά αβεβαιότητας που προκαλεί ζάλη και ανησυχία σε εταιρείες τηλεοπτικών παραγωγών και κανάλια μετατίθεται για τον Ιανουάριο (και βλέπουμε), όπως λέγεται,  η έκδοση ΚΥΑ για τη χρηματοδότηση και τις ποσοστώσεις επιδότησης.

Στο μεταξύ έχει αρχίσει χαλαρωτικό «μασάζ» από κυβερνητικούς κύκλους  προς τα κανάλια σε μια προσπάθεια καθησυχασμού ότι τα επενδυτικά «ανοίγματα» που έχουν γίνει για κύκλους  σειρών ελληνική μυθοπλασίας και ταινίες θα καλυφθούν.

Αλλά ουδείς γνωρίζει πότε περίπου θα συμβεί κάτι τέτοιο.

Διαβάστε επίσης

Τηλεθέαση: Η απόλυτη ανατροπή – Πρώτη η Σκορδά, απότομη πτώση για την Καινούργιου

Το «Oppenheimer» θα κυκλοφορήσει τελικά στην Ιαπωνία μετά τις έντονες αντιδράσεις

Σκληρή επίθεση του Mega στην κυβέρνηση: «Ομολογία αποτυχίας τα μέτρα – Πρωτοφανής απόφαση να κλείσει μόνο το Καραϊσκάκη»