Αναστάτωση και σκεπτικισμό έχει προκαλέσει στον χώρο του Τύπου η τροπολογία που κατατέθηκε χθες (21/3) τη νύχτα στο νομοσχέδιο με τίτλο «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς» του υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί εντός της ημέρας στη Βουλή και στην ισχύουσα νομοθεσία έρχεται να προσθέσει ότι πέραν του ιδιοκτήτη, του διευθυντή και του διευθυντή σύνταξης μιας εφημερίδας υπεύθυνος κατά το νόμο είναι και ο έχων το (τουλάχιστον) 50% των μετοχών της εκδοτικής εταιρείας.

Επίσης ορίζει ότι τα δύο διευθυντικά στελέχη πρέπει να είναι μέλη επαγγελματικών δημοσιογραφικών σωματείων. Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία στην ταυτότητα της εφημερίδας δεν εμφανίζεται κάποιος από τους κατά το νόμο υπεύθυνους η χρηματική κύρωση ορίζεται σε 10.000 ευρώ. Ταυτίζει δε νομικά με φυσικά πρόσωπα. Που σημαίνει ότι τα πρόστιμα θα καλείται να πληρώνει στο εξής εκτός της εταιρείας και ο μέτοχος.

Μάλιστα ανατίθεται ο έλεγχος τήρησης νομιμότητας και η επιβολή προστίμου στο Εθνικό Συμβούλιου Ραδιοτηλεόρασης, κάτι που αντίκειται στο άρθρο 14 του Συντάγματος, ενώ την ευθύνη για την είσπραξη τους ορίζεται να την έχει το πρακτορείο διανομής Τύπου για λογαριασμό του δημοσίου.

Κυβερνητικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι με την εξειδικευμένη αποσαφήνιση κλείνει το «παραθυράκι» του νόμου για τους κατά το κοινώς λεγόμενο «αυτοφοράκηδες», για εκείνους δηλαδή που κρύβονται πίσω από ταυτότητες εφημερίδων με διάφορα τεχνάσματα.

Αντιδράσεις για πιο ασφυκτικό έλεγχο του Τύπου

Ωστόσο υπάρχουν φωνές από διαφορετικές κατευθύνσεις που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την κίνηση της κυβέρνησης, συνεκτιμώντας και τον τρόπο με τον οποίο έφερε την τροπολογία προς ψήφιση στη Βουλή.

Εντύπωση δεν προκαλεί το στοιχείο ότι από την διάταξη αυτή εξαιρούνται τα ηλεκτρονικά Μέσα, δηλαδή τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί αλλά και ιστοσελίδες. Όπως επισης εξαιρούνται και ιδιοκτήτες των ηλεκτρονικών ΜΜ από το επίμαχο γράμμα του νόμου.

Κατάπληξη προκαλεί σε νομικούς κύκλους με θητεία στον χώρο του έγχαρτου Τύπου και ανθρώπων με γνώση στα θεσμικά του Τύπου. Αμφότεροι παρατηρήσαν πως «έτσι κι αλλιώς υπάρχει ονομαστικοποίηση μετοχών στις εφημερίδες», θεωρώντας τουλάχιστον περιττή την προσθήκη στη διάταξη.

Πιο επιφυλακτικοί εκτιμούν ότι, με την μεθόδευση αυτή, η Κυβέρνηση θέλει να στριμώξει και να δημιουργήσει ασφυκτικές οικονομικές συνθήκες, δια της επιβολής προστίμων, σε εφημερίδες που «δεν είναι του χεριού της».

Η Ένωση Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών, θα διατυπώσει παρατηρήσεις τις προσεχείς ημέρες, η ΠΟΕΣΥ θα συνεδριάσει την άλλη εβδομάδα και στην ΕΣΗΕΑ ήταν σε εξέλιξη εως αργά το απόγευμα της Τρίτης (22/3) συνεδρίαση του Δ.Σ..

ΣΥΡΙΖΑ: Πρωτοφανής ο έλεγχος του Τύπου από την Κυβέρνηση

Η κίνηση της κυβέρνησης αξιολογείται από τον ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον από την πλευρά της διαφάνειας, ότι καταρχήν βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση. Να δηλώνονται δηλαδή οι εκδότες των εφημερίδων. Όμως η Αξιωματική Αντιπολίτευση «επιτίθεται» στην κυβέρνηση και την κατηγορεί για επιλεκτική τακτική. «Γιατί δεν επεκτείνεται  (σ.σ. το μέτρο) και στις ιστοσελίδες; Μόνο για τις εφημερίδες ενδιαφέρει τον κ. Μητσοτάκη η διαφάνεια; Γιατί ψήφισαν νόμο για να μην κάνουν δήλωση πόθεν έσχες οι ιδιοκτήτες καναλιών, ενώ ο τελευταίος εργαζόμενος δημοσιογράφος είναι υπόχρεος;», αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Αναλυτικά αναφέρει η Κουμουνδούρου:

«Η νυχτερινή τροπολογία Μητσοτάκη για τον πρωτοφανή έλεγχο του Τύπου είναι ενδεικτική της κατάστασής του: Αντιλαμβάνεται ότι πέφτει και θέλει να ελέγξει τα πάντα. Όμως στην προσπάθειά του αυτή δεν καταλαβαίνει ότι το μόνο που κάνει είναι να επιταχύνει την πτώση του.

Σύμφωνα με την τροπολογία αυτή, το ΕΣΡ, το οποίο βάσει Συντάγματος έχει αρμοδιότητα για κανάλια και ραδιόφωνα επειδή κατέχουν δημόσιες συχνότητες, θα έχει το δικαίωμα να επιβάλει επαναληπτικά πρόστιμα στις εφημερίδες, τα οποία θα τα πληρώνει ο μέτοχος και όχι η εταιρεία που εκδίδει την εφημερίδα.

Πρόκειται για ευθεία καταπάτηση των άρθρων 14 και 15 του Συντάγματος, καθώς και του Νόμου για τις Ανώνυμες Εταιρείες.

Η ταύτιση φυσικών με νομικά πρόσωπα που γίνεται επιλεκτικά μόνο για τις εφημερίδες, δημιουργεί ενδιαφέροντες συνειρμούς: Με τη λογική αυτή, οι μέτοχοι σε εκδοτικές εταιρίες με μεγάλα χρέη θα πρέπει να καλύπτουν από την προσωπική τους περιουσία τις οφειλές.

Με λίγα λόγια και ένα τυχαίο παράδειγμα, ο κ. Μητσοτάκης θα έπρεπε να πληρώσει τα δανεικά και αγύριστα του Κήρυκα Χανίων ή ακόμα και της ΝΔ από την προσωπική του περιουσία.

Έχει ενδιαφέρον επίσης πως η σπουδή του κ. Μητσοτάκη εξαντλείται στις εφημερίδες και αφήνει εκτός τα κανάλια, τα ραδιόφωνα και τα σάιτ. Γιατί ένας καναλάρχης ή ιδιοκτήτης σάιτ να μην πληρώνει από την προσωπική του περιουσία τα πρόστιμα του καναλιού ή της ιστοσελίδας του;

Όσο για το ανήκουστο, δηλαδή το πρακτορείο διανομής, να εισπράττει τα πρόστιμα στο όνομα του Δημοσίου, δεν μπορούμε να φανταστούμε τι άλλο δώρο θα σκεφτεί να κάνει ο κ. Μητσοτάκης σε ένα ιδιωτικό μονοπώλιο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πάντα στην πλευρά της διαφάνειας. Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση να δηλώνονται οι εκδότες των εφημερίδων, αλλά αυτό γιατί δεν επεκτείνεται και στις ιστοσελίδες; Μόνο για τις εφημερίδες ενδιαφέρει τον κ. Μητσοτάκη η διαφάνεια; Γιατί ψήφισαν νόμο για να μην κάνουν δήλωση πόθεν έσχες οι ιδιοκτήτες καναλιών, ενώ ο τελευταίος εργαζόμενος δημοσιογράφος είναι υπόχρεος;

Η απόκτηση αρμοδιότητας του ΕΣΡ σε ένα τέτοιο ζήτημα δημιουργεί ένα επικίνδυνο πλαίσιο λογοκρισίας του Τύπου, που με τη συγκεκριμένη κυβέρνηση και τον συγκεκριμένο πρωθυπουργό θα απέχει πολύ από τον καλώς εννοούμενο έλεγχο.

Η Δημοκρατία και η ελευθερία της γνώμης δεν μπορεί να περιοριστεί από κανέναν Μητσοτάκη».

Ανησυχία της ΕΣΗΕΑ για την τροπολογία για τον Τύπο

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ εκφράζει τον έντονο προβληματισμό του για την επιλογή της Κυβέρνησης να αλλάξει, με τροπολογία της τελευταίας στιγμής, το νομοθετικό πλαίσιο της αστικής ευθύνης για δημοσιεύματα των εφημερίδων.

Ειδικότερα, οι συγκεκριμένες διατάξεις έρχονται στο κοινοβούλιο προς ψήφιση, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση, αν και μόλις πριν μια εβδομάδα το Δ.Σ της Ένωσής μας είχε συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό, χωρίς να μας ενημερώσει επισήμως ή έστω να κάνει κάποια νύξη για τις κυβερνητικές προθέσεις.

Η ΕΣΗΕΑ υπήρξε πάντα υπέρ της διαφάνειας σε ότι αφορά την ιδιοκτησία και την ευθύνη περιεχομένου στα ΜΜΕ ακόμη και με ονομαστικοποίηση των μετοχών και στηρίζει κάθε προσπάθεια σε αυτήν την κατεύθυνση. Η συγκεκριμένη ρύθμιση, ωστόσο, αντιμετωπίζει το θέμα αποσπασματικά και ανεπαρκώς. Ειδικά σε μια εποχή που το φαινόμενο της βιομηχανίας αγωγών, διεθνώς αποκαλούμενο ως SLAPPs, λαμβάνει και στην Ελλάδα ανησυχητικές διαστάσεις, η εν λόγω ρύθμιση θα μπορούσε να απειλήσει την βιωσιμότητα των ΜΜΕ, ειδικά των μικρότερων σε μέγεθος.

Το θέμα μάλιστα το θέσαμε στην τελευταία μας συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό και τον Γ.Γ Ενημέρωσης, ζητώντας η κυβέρνηση, στο πλαίσιο και της συζήτησης που διεξάγεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να λάβει μέτρα προς την κατεύθυνση της ανάσχεσης του φαινομένου.

Περαιτέρω, οι συνοδές διατάξεις που εμπλέκουν το ΕΣΡ στην διαδικασία συμμόρφωσης των υπόχρεων εκδοτικών επιχειρήσεων εγείρουν θέματα και ως προς την σκοπιμότητα και ως προς την συνταγματικότητα της συγκεκριμένης διάταξης, καθώς εμπλέκει το ΕΣΡ σε ένα πεδίο άσχετο με τα ραδιοτηλεοπτικά θέματα.

Κατά συνέπεια, ορθότερος είναι ο δρόμος της διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκομένους και όχι αιφνιδιαστικά νομοθετήματα της τελευταίας στιγμής.

Άλλη τροπολογία περιορίζει τους ελέγχους του ΕΚΟΜΕ

Στο μεταξύ οι τομεάρχες Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Πολιτισμού και αναπληρώτρια τομεάρχης Ενημέρωσης & Επικοινωνίας, του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Μάριος Κάτσης, Σία Αναγνωστοπούλου και Νατάσα Γκαρά με αφορμή άλλη τροπολογία (στο ίδιο νομοσχέδιο)  για την κατάργηση οικονομικών ελέγχων από το ΕΚΟΜΕ θεωρούν ότι  με την ενέργεια αυτή η ΝΔ «ομολογεί την αποτυχία της» και χαρακτηρίζουν  ως μνημείο αδιαφάνειας την κατάργηση των ελέγχων από το ΕΚΟΜΕ.

Αναλυτικά η κοινή ανακοίνωση των Κάτση, Αναγνωστοπούλου και Γκαρά:

«Με μια ακόμα νυχτερινή Τροπολογία για το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ) σε άσχετο νομοσχέδιο, η ΝΔ έρχεται να αλλοιώσει περαιτέρω τη φιλοσοφία του, όπως αυτή αποτυπώθηκε στο σχεδιασμό και την ίδρυσή του από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Πρόκειται για ομολογία αποτυχίας για την ίδια και μνημείο αδιαφάνειας για τις διαδικασίες ελέγχων, καθώς σκορπάει τα χρήματα των φορολογουμένων πολιτών.

Συγκεκριμένα, η ΝΔ, επικαλούμενη την αδυναμία του ΕΚΟΜΕ επί της διακυβέρνησής της να τηρήσει τις προθεσμίες που θέτει η νομοθεσία, έρχεται να καταργήσει τον καθολικό έλεγχο των αιτήσεων ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων από τα αρμόδια όργανα του ΕΚΟΜΕ.

Πλέον νομοθετεί μόνο δειγματοληπτικό έλεγχο στο 30% αυτών. Το υπόλοιπο 70% θα ελέγχεται από εξωτερικούς ελεγκτές – λογιστές, εισάγοντας έτσι στοιχεία αδιαφάνειας στο σύστημα χρηματοδότησης, κάτι που η ίδια η κυβέρνηση ουσιαστικά «ομολογεί» κάνοντας ταυτόχρονα τον δειγματοληπτικό έλεγχο.

Ωστόσο, για τις όποιες καθυστερήσεις επικαλείται η ΝΔ, η ευθύνη βαρύνει στο ακέραιο την ίδια, καθώς έχει ακυρωθεί η διαδικασία στελέχωσης του ΕΚΟΜΕ με έμπειρους εργαζομένους που είχε ξεκινήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, επί των ημερών του οποίου δεν υπήρχαν καθυστερήσεις.

Επιπλέον, εισάγεται ως απαραίτητο στοιχείο για έκδοση απόφασης υπαγωγής μιας παραγωγής στο καθεστώς ενίσχυσης του ΕΚΟΜΕ, η ύπαρξη βεβαίωσης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για ύπαρξη των σχετικών πιστώσεων.

Με τη διάταξη αυτή, η ΝΔ ομολογεί πλέον ότι δεν εγγυάται τη σταθερή χρηματοδότηση του συστήματος και αυτό αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τους δημιουργούς και συνολικά για την προσέλκυση επενδύσεων.

Αυτές οι εξελίξεις έρχονται σε συνέχεια των αλλαγών που έφερε η ΝΔ στον ιδρυτικό Νόμο 4487 του 2018 του τότε Υφυπουργού Ψηφιακής Πολιτικής Λευτέρη Κρέτσου, με τις οποίες: α) κατήργησε τα ισχυρά εχέγγυα διπλού ελέγχου που υπήρχαν, για διαφάνεια και αξιοπιστία των ελέγχων των επενδυτικών σχεδίων, επικαλούμενη και τότε καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων, β) μείωσε τα ελάχιστα όρια επενδύσεων που είχαν τεθεί σε 10.000 ευρώ ανά επεισόδιο, με αποτέλεσμα να χρηματοδοτηθούν αμφιβόλου ποιότητας παραγωγές με μικρό στελεχιακό δυναμικό, γ) έδωσε τη δυνατότητα να χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του ΕΚΟΜΕ, τιμολόγια δαπανών που γίνονται στο εξωτερικό, αδιαφορώντας για το τι όφελος θα έχει η χώρα και οι εγχώριοι εργαζόμενοι του οπτικοακουστικού τομέα.

Όλα αυτά υπονομεύουν τους αναπτυξιακούς στόχους που είχε το ΕΚΟΜΕ από την ίδρυσή του, δηλαδή της μετατροπής της χώρας μας σε ένα ισχυρό brand name του οπτικοακουστικού τομέα, τόσο με προσέλκυση παραγωγών στο φυσικό στούντιο που διαθέτει η Ελλάδα, όσο και με την οικοδόμηση ενός στέρεου οικοσυστήματος εγχώριων επαγγελματιών με υψηλά standards και διεθνή εμβέλεια. Της διασφάλισης ενός υψηλού επιπέδου ποιότητας οπτικοακουστικών παραγωγών, οι οποίες να αφήνουν προστιθέμενη αξία και χιλιάδες θέσεις εργασίας στη χώρα, που ήδη έχουν δημιουργηθεί.

Η ΝΔ αδιαφορεί για την ποιότητα των παραγωγών και τις θέσεις εργασίας. Μετατρέπει το ΕΚΟΜΕ, από αναπτυξιακό εργαλείο που προβάλλει πλέον κάθε γωνιά της Ελλάδας, σε μαγαζί δημοσίων σχέσεων, αδιαφάνειας, διαπλοκής και διασπάθισης δημοσίου χρήματος, απωθώντας έτσι και τους σοβαρούς επενδυτές.

Αλλοιώνει την αξιοπιστία του εγχειρήματος, θέτει σε αμφιβολία τη σταθερή χρηματοδότησή του, καταργεί όργανα ελέγχου και δικλείδες ασφαλείας για το πού πάνε τα λεφτά του ελληνικού λαού.

Με ό,τι καταπιάνεται το καταστρέφει, αλλοιώνοντας οτιδήποτε έχει σχέση με διαφανείς διαδικασίες».

Διαβάστε επίσης:

«Καρφιά» Πορτοσάλτε για Πατούλη: «Τι το θες το διδακτορικό; Αν είναι μετά να ξεφτιλίζεσαι…» (video)

Μητσοτάκης: Επίσκεψη στην Κεντρική Λαχαναγορά του Ρέντη – «Κανένα πρόβλημα στην επάρκεια αγαθών»

Αντιδράσεις από τη Ρωσική Πρεσβεία για άρθρο του Στέφανου Κασιμάτη