Η Ελλάδα, ως χώρα με μακρά ιστορία στο εμπόριο και την επιχειρηματικότητα, αντιμετωπίζει τη σημερινή πραγματικότητα με προβλήματα και προκλήσεις.

Οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν τον θεμέλιο λίθο της οικονομικής δραστηριότητας σε πολλούς τομείς, αλλά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να επιβιώσουν και ν’ αναπτυχθούν στο σημερινό επιχειρηματικό περιβάλλον. Γιατί είναι κατεπείγον να στηριχθεί η μικρή επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα; Ποιος ο ρόλος της Ευρώπης και πώς μπορεί να ενισχυθεί η «Ελληνική παράδοση» του επιχειρείν για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας;

Η ανάγκη για ενίσχυση των πολύ μικρών επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων

Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην Ε.Ε. αποτελούν το 99% της αγοράς, αλλά είναι εξαιρετικά ευάλωτες στο τρέχον κοινωνωνικο-οικονομικό περιβάλλον και δεινοπαθούν από την αυξανόμενη ακρίβεια, χάνουν την ανταγωνιστικότητα τους, αλλά συστηματικά αγνοούνται από τα ενισχυτικά κονδύλια της Ε.Ε., κινδυνεύοντας να κλείσουν. Στο μεταξύ, γιγαντώνονται ακόμα περισσότερο οι πολυεθνικές εταιρίες, ισχυροποιώντας τη θέση τους στην αγορά και εξαλείφοντας τις πιθανότητες για μια μικρότερη επιχείρηση, ακόμα και καινοτόμα, να ευημερήσει.

Οι πολύ μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι στην Ελλάδα, αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις, λόγω έλλειψης επαρκούς χρηματοδότησης και περιορισμένης πρόσβασης σε κονδύλια για την ανάπτυξη της επιχείρησής τους. Οι επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζόμενους, δεν είναι επιλέξιμες για την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών και εθνικών ενισχύσεων, παρά τη σημαντική τους συμβολή στην οικονομία και την κοινωνία. Είναι αναγκαίο ν’ αναθεωρηθούν οι πολιτικές και να παρασχεθούν περισσότερες δυνατότητες χρηματοδότησης και ενίσχυσης για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η επιχειρηματικότητα και η δημιουργία θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο.

Ειδικά στην περιφέρεια, όπου οι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι, οι καταρτισμένοι πτυχιούχοι διαφόρων ειδικοτήτων, αντιμετωπίζουν απίστευτες δυσκολίες εύρεσης εργασίας, βρίσκουν διέξοδο, παρακαλώντας πολύ μικρές επιχειρήσεις. Είναι η μόνη τους επιλογή, γιατί οι μεγάλες επιχειρήσεις που συνεχώς βγάζουν αγγελίες ζήτησης υπαλλήλων, είναι κυρίως στις πολύ μεγάλες πόλεις. Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις όμως, δυσκολεύονται να προχωρήσουν σε προσλήψεις, διότι συνεχώς αλλάζουν τα πλαίσια των μισθοδοτικών, των ασφαλιστικών και η φορολογία, δημιουργώντας τους αβεβαιότητα και αποφεύγουν να τολμήσουν να πάρουν κι άλλο υπάλληλο, όσο κι αν τον χρειάζονται προκειμένου να αναπτυχθούν.

Η έλλειψη χρηματοδότησης λοιπόν, είναι ένα από τα βασικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν. Οι τράπεζες συχνά είναι διστακτικές να παραχωρήσουν δάνεια σε μικρές επιχειρήσεις, λόγω του υψηλού κινδύνου και των περίπλοκων διαδικασιών. Δάνεια που θα έδιναν την πολυπόθητη ρευστότητα, ώστε να αναλάβουν μεγάλες δουλειές και ν’ εκμεταλλευτούν ευκαιρίες που βρίσκονται μπροστά τους, ώστε ν’ αναπτυχθούν.

Επιπλέον, η πρόσβαση σε επιδοτήσεις και ενισχύσεις, είναι περιορισμένη για τις επιχειρήσεις που δεν πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, όπως ο αριθμός των εργαζομένων και ο ετήσιος τζίρος. Χωρίς να λαμβάνουν υπόψη ότι αυτές ακριβώς οι πολύ μικρές επιχειρήσεις χρειάζονται την βοήθεια, και με μια ενίσχυση μπορούν ν’ αναπτυχθούν ταχέως. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, πολλές μικρές επιχειρήσεις να παραμένουν χωρίς την απαραίτητη χρηματοδότηση για την ανάπτυξή τους και στη συνέχεια δυσκολεύονται αν ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό, ώσπου εντέλει κλείνουν.

Συγχρόνως, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι, αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της γραφειοκρατίας και των υψηλών φορολογικών επιβαρύνσεων, που επιβραδύνουν την ανάπτυξή τους και μειώνουν το κέρδος τους. Επιπλέον, οι υψηλοί φόροι και τα επιβαρυντικά έξοδα για συστήματα POS και άλλες υποδομές, αποθαρρύνουν πολλούς να ξεκινήσουν μια επιχείρηση ή να διευρύνουν τις υπάρχουσες δραστηριότητές τους. Αυτά τα εμπόδια είναι ιδιαίτερα αισθητά στις φτωχές περιοχές, όπου οι επιχειρηματίες δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της αγοράς και της γραφειοκρατίας, ή δεν έχουν την απαραίτητη υποστήριξη, λόγω του ότι βρίσκονται σε αποκεντρωμένες περιφέρειες που δεν έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένους συμβούλους, ή δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα ν’ απευθυνθούν σε εταιρίες που υποβάλλουν φακέλους για χρηματοδότηση. Στην ουσία, οι μικρές επιχειρήσεις παλεύουν μόνες τους με σκληρή δουλειά και κατόπιν, βλέπουν τους κόπους τους να γίνονται καπνός με υπέρογκους φόρους και ειδικές δαπάνες, αλλά και με τις μη ευνοϊκές αλλαγές στο οικονομικό περιβάλλον, που τις καταδικάζουν να συρρικνώνονται, αντί να γιγαντώνονται. Υφίστανται το μαρτύριο του Προμηθέα δίχως τέλος.

Για ν’ αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα και να ενθαρρυνθεί η επιχειρηματικότητα, είναι αναγκαία η άμεση, επείγουσα ενίσχυση των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων, με την παροχή περισσότερων επιδοτήσεων, δανείων με χαμηλά επιτόκια και φορολογικών ελαφρύνσεων. Αντί να επικεντρώνονται μόνο στις μεγάλες επιχειρήσεις, οι πολιτικοί στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην υποστήριξη των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων, οι οποίες αποτελούν τον ισχυρότερο κινητήριο μοχλό για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ελλάδα και στις φτωχές περιοχές. Σίγουρα είναι πιο άμεση η απεικόνιση της ανάπτυξης στο ΑΕΠ αν ενισχυθούν μερικές πολυεθνικές, όμως το ζητούμενο είναι η ανάπτυξη ολόκληρης της οικονομίας και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, ως επακόλουθο.

Άλλωστε, τελευταία παρατηρείται σε όλο τον κόσμο, οι καταναλωτές να έχουν στρέψει την προτίμησή τους σε μικρά brands και custom made προϊόντα, προβληματίζοντας πάρα πολύ τα τμήματα marketing των μεγάλων εταιριών. Η τάση για την ίδρυση πολύ μικρών επιχειρήσεων, είναι τόσο αυξητική παγκοσμίως, όπου μεγάλες πλατφόρμες των social media, όπως είναι το Facebook και το Instagram, έχουν δημιουργήσει marketplaces με ειδικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις αυτές, που εκτείνονται σε πάρα πολλούς κλάδους. Κι έτσι, παραδείγματος χάρη, βλέπουμε μέσα σε διάστημα δύο ετών, influencers να γίνονται μεγιστάνες, με τζίρο δισεκατομμυρίων. Είναι λοιπόν μια παγκόσμια τάση κι αυτή, την οποία πρέπει να την λάβουμε στα σοβαρά, καθώς αποτελεί κάτι που μπορεί να ωφελήσει αγορές σαν την Ελλάδα, που έχει πληθώρα μικρών επιχειρήσεων και πρέπει να προσαρμοστούμε οπωσδήποτε και προς αυτή την κατεύθυνση. 

Γιατί είναι σημαντική η ενίσχυση των πολύ μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα;

Η ενίσχυση των πολύ μικρών επιχειρήσεων είναι σημαντική για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ελλάδα. Οι μικρές επιχειρήσεις αποτελούν τη σπονδυλική στήλη της ελληνικής οικονομίας, ενώ παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στην Ευρώπη, όπου οι μικρές επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν την συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεών της. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις αυτές είναι συχνά ο κύριος προμηθευτής θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο, ιδίως σε φτωχές περιοχές, όπου δεν υπάρχουν μεγάλες εταιρείες για ν’ απορροφήσουν την ανεργία.

Μια άλλη μορφή ενίσχυσης για τις μικρές επιχειρήσεις, είναι και η προώθηση της επιχειρηματικής εκπαίδευσης και καινοτομίας. Με αυτόν τον τρόπο, θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά τους και η διαχείρισή τους θα γίνει καλύτερη, ενώ θα δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξή τους και την προσέλκυση χρηματοδοτήσεων. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό στις οικογενειακές επιχειρήσεις, ειδικά δεύτερης γενιάς, ώστε να έχουν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης. 

Η Ελλάδα έχει μια μακρά ιστορία ως εμπορικός λαός και είναι ένα στοιχείο του πολιτισμού μας που πρέπει να διαφυλαχθεί. Το εμπόριο στην αρχαία Ελλάδα αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της οικονομίας της. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αναπτύξει ένα εκτεταμένο δίκτυο διεθνών εμπορικών συναλλαγών που έφτανε από την Ιβηρική Χερσόνησο, μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο. Οι πόλεις-κράτη, όπως η Αθήνα, η Κόρινθος, η Σπάρτη και η Θήβα, είχαν εμπορικές σχέσεις με πολλές περιοχές της Μεσογείου, εισάγοντας και εξάγοντας αγαθά, όπως ελαιόλαδο, κρασί, μάρμαρο, ορυκτά και κατασκευές της τεχνολογίας της εποχής. Αν το καλοσκεφτούμε, περίπου στο ίδιο αντικείμενο κινείται σήμερα και η σύγχρονη εμπορική δραστηριότητα στην Ελλάδα. 

Το επιχειρείν είναι κάτι που έχει ενσωματωθεί στην κουλτούρα της χώρας και θεωρείται περισσότερο ως μια παράδοση από γενιά σε γενιά, παρά μια επιλογή καριέρας. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις είναι χαρακτηριστικό των μεσογειακών λαών όπως η Ελλάδα και αποτελούν τον πυρήνα της οικονομικής δραστηριότητας, σε πολλούς τομείς.

Ωστόσο, η σύγχρονη επιχειρηματική πραγματικότητα, δημιουργεί προκλήσεις για τις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις. Ακόμα και οι περίπλοκες διαδικασίες για την εκκίνηση και λειτουργία μιας επιχείρησης, μπορούν να αποθαρρύνουν πολλούς ν’ ακολουθήσουν το όνειρό τους και να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση. Αντί ν’ ανακόπτουμε αυτήν την παράδοση, πρέπει να την ενισχύσουμε, παρέχοντας περισσότερη στήριξη και ευκαιρίες για τους μικρούς επιχειρηματίες.

Αρκεί να συλλογιστούμε κάποια παραδείγματα, που μαρτυρούν τη δύναμη της μικρής επιχειρηματικότητας, όπως η περίπτωση του οίκου BVULGARI, που συνοψίζει τη δύναμη της μικρής οικογενειακής επιχείρησης. Στο χωριό Παραμυθιά της Θεσπρωτίας πριν 140 χρόνια, ο Σωτήριος Βούλγαρης, εργάστηκε μαζί με τον παππού του κατασκευάζοντας ζώνες, κουμπιά και κοσμήματα από ασήμι.

Μαζί με τον πατέρα του, ανέπτυξαν την επιχείρηση ταξιδεύοντας σε όλη την Ήπειρο και τα χωριά της Βορείου Ηπείρου και των Σκοπίων, κατόπιν μεταφέρθηκαν στην Κέρκυρα για την διευκόλυνση των μεταφορών και την διεθνοποίηση της εμπορικής τους δραστηριότητας και αργότερα, μεταφέρθηκαν στην Ιταλία. Η διαφορετικότητα των σχεδίων του, εμπνευσμένων από την ελληνική παράδοση και το Βυζάντιο, προσέλκυσαν το ενδιαφέρον και σιγά σιγά, χτίστηκε η αυτοκρατορία που όλοι ξέρουμε, με την επιχείρηση να περνάει από γενιά σε γενιά. Τρανή απόδειξη πως μια πολύ μικρή επιχείρηση, με αγάπη, αφοσίωση και δουλειά, μπορεί να καταφέρει να κατακτήσει τον κόσμο. Πολλά και γνωστά τα παραδείγματα από επιχειρήσεις που ξεκίνησαν από ένα γκαράζ και έγιναν κολοσσοί. Είχαν και την χρηματοδοτική ενίσχυση όταν χρειάστηκε και ως αντάλλαγμα, τα κράτη που τις φιλοξενούν πλέον, βλέπουν το ΑΕΠ τους να στηρίζεται πάνω σε αυτές τις εταιρίες, που κάποτε ήταν εταιρίες των δύο ατόμων. 

Αυτά τα παραδείγματα, αποτελούν μια απόδειξη του γιατί χρειάζεται στήριξη η μικρή επιχειρηματικότητα. Οι μικρές επιχειρήσεις είναι ο σπόρος που μπορεί ν’ αναπτυχθεί και να εξελιχθεί σε κάτι μεγαλύτερο και πιο σημαντικό, αν δοθεί η κατάλληλη στήριξη και ευκαιρίες.

*Γράφει η Ιωάννα Σπανομάρκου, Παραγωγός/Μουσικοσυνθέτρια/Επιχειρηματίας και υποψήφια Ευρωβουλευτής με τους ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ του Ανδρέα Λοβέρδου

Διαβάστε επίσης:

Ενημέρωση για τα ελληνοτουρκικά. Τώρα!

Μικρά προεκλογικά καλάθια

Το ΚΚΕ κράτησε ψηλά τη ζωή μου και την αξιοπρέπειά μου