Έχουν ήδη παρέλθει επτά μήνες από την έναρξη της σύγκρουσης των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων με τη στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ στη Λωρίδα της Γάζας. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, μέχρι σήμερα έχουν χάσει τη ζωή τους σχεδόν 35.000 Παλαιστίνιοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων άμαχοι.

Στην παρούσα φάση η σύγκρουση συνεχίζεται στην περιοχή της Ράφα (σύνορα της Λωρίδας της Γάζας με την Αίγυπτο), προκειμένου, όπως υποστηρίζει η ισραηλινή πλευρά, να εξουδετερωθούν και τα τελευταία εναπομείναντα τέσσερα τάγματα της Χαμάς. Πράγματι, οι ισραηλινές δυνάμεις ανακοίνωσαν ότι «ξεκίνησαν μια αντιτρομοκρατική επιχείρηση, βασισμένη σε στρατιωτικές πληροφορίες, με στόχο την εξάλειψη της στρατιωτικής υποδομής της Χαμάς στην ανατολική Ράφα».

Τις πρωινές ώρες της 7ης Μαΐου, ισραηλινά άρματα μάχης ανέλαβαν τον έλεγχο του ζωτικής σημασίας στενού περάσματος της Ράφα (Philadelphi Corridor), μήκους 14 χιλιομέτρων και πλάτους 100 μέτρων, που χωρίζει τη Λωρίδα της Γάζας από την Αίγυπτο. Αυτό σημαίνει ότι διακόπηκε και η ροή της ανθρωπιστικής βοήθειας από την αιγυπτιακή πλευρά προς τους Παλαιστινίους.

Κάτω από το πέρασμα της Ράφα ο ισραηλινός στρατός αναμένει να ανακαλύψει και να καταστρέψει τεράστιες διασυνοριακές σήραγγες, οι οποίες διευκολύνουν το λαθρεμπόριο όπλων και φιλοξενούν στρατιωτικές εγκαταστάσεις και αποθήκες όπλων της Χαμάς. Στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι, κατά τη διάρκεια της τρέχουσας σύγκρουσης, δεν αναφέρθηκαν περιπτώσεις λαθρεμπορίου όπλων από το πέρασμα της Ράφα.

Από την πλευρά της η Χαμάς ανακοίνωσε ότι οι μαχητές της αντάλλαξαν πυρά με φορητά όπλα εναντίον Ισραηλινών στρατιωτών βόρεια του περάσματος της Ράφα, εκτόξευσαν ρουκέτες και όλμους κατά των ισραηλινών δυνάμεων που έχουν αναπτυχθεί και επιχειρούν στην ανατολική Ράφα και χτύπησαν με αντιαρματικά βλήματα ένα ισραηλινό άρμα μάχης.

Να σημειώσουμε ότι, πριν από την έναρξη της περιορισμένης προς το παρόν εκκαθαριστικής επιχείρησης, οι Ισραηλινοί έδωσαν εντολή σε 100.000 Παλαιστίνιους να εκκενώσουν την ανατολική Ράφα και να κατευθυνθούν προς την ανθρωπιστική ζώνη στα βόρεια της πόλης. Ταυτόχρονα οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες ξένες κυβερνήσεις πίεζαν το Ισραήλ να μην ξεκινήσει τη διεξαγωγή της εκκαθαριστικής επιχείρησης στη Ράφα έως ότου εφαρμοσθεί ένα ανθρωπιστικό σχέδιο για τους άμαχους Παλαιστίνιους.

Διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός

Τη Δευτέρα 6 Μαΐου ο ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε ενημέρωσε τους διαμεσολαβητές (Κατάρ και Αίγυπτο) ότι η παλαιστινιακή οργάνωση αποδέχτηκε την πρόταση για την κατάπαυση του πυρός. Παρ’ όλα αυτά, το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε αργότερα ότι η πρόταση δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του Ισραήλ. Ως εκ τούτου το πολεμικό Υπουργικό Συμβούλιο του Νετανιάχου αποφάσισε τη διεξαγωγή της εκκαθαριστικής επιχείρησης στη Ράφα.

Πάντως, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται στο Κάιρο, αλλά τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις είναι έτοιμες να ξεκινήσουν τη χερσαία εκκαθαριστική επιχείρηση, η οποία αναμένεται να προκαλέσει σημαντικό αριθμό ανθρώπινων απωλειών, εξαιτίας της συγκέντρωσης σχεδόν 1,5 εκατομμυρίου Παλαιστινίων αμάχων.

Η πολυπόθητη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός σκοντάφτει σε δύο σημεία:

● Πρώτον, στην άρνηση της Χαμάς να απελευθερώσει μεγάλο αριθμό ομήρων χωρίς την υπόσχεση των Ισραηλινών για οριστικό τερματισμό της σύγκρουσης. Πιθανόν οι εν ζωή εναπομείναντες όμηροι να είναι αρκετά λιγότεροι από όσους αναμένουν οι Ισραηλινοί και η Χαμάς να μην είναι σε θέση να τους συγκεντρώσει και να τους παραδώσει.

● Δεύτερον, στην επιμονή του Ισραήλ να διαπραγματευτεί μόνο μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός. Το Ισραήλ αντιλαμβάνεται ότι, αν συμφωνήσει σε οριστικό τερματισμό της σύγκρουσης, τότε δεν θα έχει ολοκληρώσει τον αντικειμενικό σκοπό των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων, που είναι η εξόντωση της Χαμάς, η καταστροφή του οπλοστασίου και των στρατιωτικών εγκαταστάσεών της.

Τι να αναμένουμε

Η διαφορά μεταξύ μιας προσωρινής και μιας οριστικής συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός σχετίζεται αφενός με την εξάλειψη ή όχι της υφιστάμενης απειλής της Χαμάς, αφετέρου με το χρονικό διάστημα που θα παρέλθει μέχρι την έναρξη ενός νέου γύρου ισραηλινο-παλαιστινιακών συγκρούσεων. Δηλαδή μικρότερο χρονικό διάστημα στην περίπτωση της προσωρινής κατάπαυσης του πυρός, καθότι η απειλή της Χαμάς δεν θα έχει εξουδετερωθεί, και μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στην περίπτωση του οριστικού τερματισμού της σύγκρουσης, καθότι η Χαμάς θα έχει εξουδετερωθεί και το οπλοστάσιό της θα έχει καταστραφεί.

Επομένως, πριν από τη διεξαγωγή της εκκαθαριστικής επιχείρησης στη Ράφα, που για τους Ισραηλινούς σημαίνει εξουδετέρωση της Χαμάς, δεν θα πρέπει να αναμένουμε μια συμφωνία που θα σημάνει το τέλος του πολέμου.

Αυτό που θα πρέπει να αναμένουμε, ειδικά αν καταγραφεί μεγάλος αριθμός ανθρώπινων απωλειών από παλαιστινιακής πλευράς, είναι η αύξηση της συγκρουσιακής κατάστασης στα υπόλοιπα ανοικτά μέτωπα. Δηλαδή, στα σύνορα Ισραήλ – Λιβάνου, στη Δυτική Όχθη, στα Υψώματα του Γκολάν και φυσικά αύξηση της επιθετικής δραστηριότητας των σιιτών ανταρτών Χούθι της Υεμένης, τόσο κατά των εμπορικών πλοίων της Ερυθράς Θάλασσας και του Κόλπου του Άντεν όσο και κατά του νότιου Ισραήλ.

Αν, πέραν των παραπάνω, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις διεξάγουν παρατεταμένες επιχειρήσεις στη Ράφα, γεγονός που θα προκαλέσει και μεγάλο αριθμό ανθρώπινων απωλειών, τότε θα αυξηθεί η πιθανότητα και νέας απευθείας επίθεσης του Ιράν κατά του Ισραήλ, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Σύμφωνα με τις ισραηλινές στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών, στη Ράφα είναι ανεπτυγμένα και επιχειρούν τα τελευταία τέσσερα από τα συνολικά 24 τάγματα της Χαμάς και πιθανώς εκεί κρατούνται οι περισσότεροι από τους εναπομείναντες εν ζωή Ισραηλινούς ομήρους. Αιγύπτιοι αξιωματούχοι, που ενημερώθηκαν για τα ισραηλινά σχέδια, ανέφεραν ότι η επιχείρηση στη Ράφα θα διαρκέσει περίπου έξι εβδομάδες. Δηλαδή, αναμένεται να διαρκέσει έως τα μέσα Ιουνίου του 2024.

Τις πρώτες δύο έως τρεις εβδομάδες της επιχείρησης θα πραγματοποιηθεί εκκένωση των αμάχων σε συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αίγυπτο και άλλες αραβικές χώρες. Η εκκένωση θα περιλαμβάνει τη μεταφορά αμάχων κυρίως στην κοντινή πόλη Χαν Γιουνίς και τη δημιουργία καταφυγίων με σκηνές, πρόχειρων νοσοκομειακών εγκαταστάσεων και αποθηκών τροφίμων. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε ότι, προς το παρόν, οι παραπάνω πληροφορίες δεν επιβεβαιώνονται επακριβώς.

* Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής ([email protected])

Διαβάστε επίσης:

Το Λονδίνο απελαύνει τον Ρώσο στρατιωτικό ακόλουθο – Θα δώσουμε την «κατάλληλη απάντηση» λέει η Μόσχα

BBC: Στα άδυτα της γερμανικής ακροδεξιάς – Πώς το AfD συνδέεται με ναζιστικά και εξτρεμιστικά κινήματα

Απαισιοδοξία από τους Ισραηλινούς για τις διαπραγματεύσεις ενώ εντείνουν τις φονικές επιχειρήσεις στη Ράφα