Όταν ο Πρόεδρος Τραμπ, με την ανάληψη της πρώτης του προεδρικής θητείας, αποσύρθηκε από τη συμφωνία για τα πυρηνικά επειδή το Ιράν δεν σεβόταν τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει, ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν με δημόσιες δηλώσεις διαβεβαίωνε τη διεθνή κοινότητα ότι η χώρα του ανταποκρίνεται πλήρως σε ό,τι έχει υπογράψει.

Για να ενισχύσει το επιχείρημά του προέβαλε ότι, ως κληρικός ηγέτης ενός θεοκρατικού συστήματος, δεν μπορεί να ψεύδεται δημοσίως, επειδή, αν συμβαίνει αυτό, χάνει τελείως την αξιοπιστία του έναντι των πιστών υπηκόων του αλλά και των ανά τον κόσμο μουσουλμάνων.

Τη δέσμευση του θρησκευτικού ηγέτη, που προέρχεται από την υποχρέωση του Ιερού Νόμου, θα μπορούσε ο καθένας να την ακούσει με προσοχή αν ο Αγιατολάχ και οι Φρουροί της Επανάστασής του σέβονταν το δικαίωμα στη ζωή των πολιτών του Ισραήλ, όλων που εργάζονται ή επισκέπτονται τη χώρα και βεβαίως το υπέρτατο δικαίωμα ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ στον χώρο που του διατέθηκε με διεθνή απόφαση μετά το φρικτό φασιστικό κύμα που κατέστρεψε τον κόσμο και το Ολοκαύτωμα του Τρίτου Ράιχ που υπέστησαν οι Εβραίοι της διασποράς.

Σήμερα, μακριά από τα γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, δυστυχώς η διεθνής κοινότητα αντιμετωπίζει φρικαλεότητες επειδή οι Φρουροί της Επανάστασης, η Χαμάς, η Χεζμπολάχ και οι Χούθι θεωρούν ότι δικαιούνται να τρομοκρατούν τον κόσμο, να παρεμποδίζουν τη διεθνή ναυσιπλοΐα, το εμπόριο, την ελεύθερη διακίνηση αγαθών και ανθρώπων και να εκτελούν ναυτικούς που εργαζόμενοι βγάζουν το καθημερινό τους ψωμί σε καράβια που ελλιμενίστηκαν στο Ισραήλ και τα έχουν «λοκάρει» οι τρομοκράτες.

Διεθνής ανημποριά

Στον παραλογισμό των τρομοκρατών και των ακραίων παρασύρονται πολλοί ταυτίζοντας τον παλαιστινιακό λαό με τη Χαμάς.

Το ανθρωπιστικό πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η διεθνής κοινότητα στη Γάζα μετατρέπεται σε βαρύτατη ανθρωπιστική κρίση επειδή η Χαμάς κρύβεται πίσω από αμάχους, γέροντες, γυναίκες και παιδιά, καταφεύγει σε λαγούμια κάτω από νοσοκομεία και σχολεία και βεβαίως δεν επιτρέπει σε κανέναν να επιλέξει αν θέλει να μείνει στην εμπόλεμη περιοχή ή αν προτιμά να μετακινηθεί σε ασφαλέστερους θυλάκους μέσα στην Παλαιστίνη μέχρι να τερματιστούν οι εχθροπραξίες για να επανέλθουν στις εστίες τους.

Τη φρικτή τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, τους βιασμούς, την ομηρεία, τον εξανδραποδισμό και τη σκύλευση των νεκρών η διεθνής κοινότητα τα αντιμετώπισε πολωμένη σε ιδεοληψίες. Καμία άμεση αντίδραση για να ελεγχθεί η τρομοκρατία, καμία άμεση ενίσχυση της Παλαιστινιακής Αρχής, με τη δικαιολογία ότι η ηγεσία της είναι βαθύτατα διεφθαρμένη, ωσάν οι άλλοι να ήταν περιστερές.

Οι χώρες που διαμεσολάβησαν, ώστε να ξεπεραστεί το ενδοπαλαιστινιακό πρόβλημα, σήκωσαν τα χέρια ανήμπορες να φέρουν εις πέρας την προσπάθειά τους. Όταν, παρά τις δυσκολίες, φρόντισαν να αξιοποιήσουν τις προβλέψεις των Συμφωνιών του Αβραάμ, πετάχτηκε από τα λαγούμια η θηριωδία της τρομοκρατίας. Ο κόσμος τρόμαξε μπροστά στη βία.

● Κάποιοι προβληματίστηκαν από την αδυναμία των Ισραηλινών, στρατού και υπηρεσιών ασφαλείας, να αντιμετωπίσουν τον αιφνιδιασμό, λησμονώντας ότι ακόμη και τα καλύτερα συστήματα με τις τελειότερες τεχνολογικές εφαρμογές είναι ανθρώπινα δημιουργήματα με κενά και αδυναμίες.

● Κάποιοι άλλοι χάρηκαν ίσως με την αναποτελεσματικότητα που έδειξε ο μηχανισμός προστασίας της ασφάλειας των Ισραηλινών και κάθε άλλου, επισκέπτη ή εργαζόμενου, στο Ισραήλ… και η τρομοκρατία παρούσα και ανυποχώρητη συνέχισε και συνεχίζει το καταστροφικό της έργο εις βάρος των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών.

Η τρομοκρατία συντηρείται

Η Χεζμπολάχ περιορίστηκε αφού η Χαμάς έχασε την ηγεσία της, όπως συνέβη και με τους Φρουρούς της Επανάστασης, τη Χεζμπολάχ και τους Χούθι. Όμως η τρομοκρατία συντηρείται όσο οι τρομοκράτες εξασφαλίζουν μέσα, χρήμα και εκφοβισμό εις βάρος των πολιτών στις περιοχές που εξυφαίνονται τα άνομα σχέδιά τους.

Τα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει η διεθνής κοινότητα είναι απλοϊκά:

● Πόσο ακόμη το σύνολο των κοινωνιών μας, που εκφράζεται από τις εκλεγμένες ηγεσίες μας, μπορεί να ανέχεται κάθε στρατιωτική εισβολή, κάθε αυταρχισμό, κάθε αναθεωρητισμό;

● Πόσο ακόμη τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας μπορούν να ανεχθούν να λιανίζονται κορμιά στρατιωτών, αλλά και αμάχων στον βωμό του στησίματος μίας νέας τάξης πραγμάτων, που δυστυχώς πρέπει να διαμορφωθεί σε χαρτογραφημένο χώρο με αλλαγές που προτάσσουν τρεις υπερδυνάμεις πίσω από τις οποίες συνωστίζονται όλοι οι άλλοι;

Κάποιοι με πραγματική ισχύ και άλλοι μικρομέγαλοι, με ελλείμματα οικονομικά, αλλά τεράστιες εξοπλιστικές δαπάνες, θεωρούν ότι μπορούν να επωφεληθούν αν επιβάλουν τις απόψεις τους, αν διαλύσουν ό,τι προϋπήρξε, αν κόψουν τις ρίζες της διεθνούς κοινότητας προφασιζόμενοι ότι κάθε προηγούμενη αρχή και αξία σάπισε και αρρώστησε. Ολοκληρωτικές επικίνδυνες απόψεις, που σίγουρα δεν μπορούν να συμβάλλουν στην ανοικοδόμηση της διεθνούς κοινότητας.

Δεν διδαχθήκαμε από το παρελθόν

Εποχές ανακατατάξεων καταγράφονται στην ιστορική εξέλιξη του κόσμου. Φρικτά εγκλήματα χαρακτηρίζουν πολλές στιγμές της ιστορίας. Θεωρήθηκε ότι διδαχθήκαμε από το παρελθόν και από το Ολοκαύτωμα, τον Μαύρο Σεπτέμβρη, το Άουσβιτς, τη Σάμπρα και Σατίλα, κάθε ιερό πόλεμο Χριστιανών κατά Χριστιανών, Μουσουλμάνων κατά Μουσουλμάνων, πιστών κατά απίστων.

Όμως με την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, τη διακήρυξη για μία Νέα Μέση Ανατολή, την εμφάνιση της Αλ Κάιντα, του Ισλαμικού Κράτους, ο κόσμος των υλικών απολαύσεων φάνηκε να θέλγεται από τα πεδία των μαχών, την τρομοκρατία, τις ένοπλες αντιπαραθέσεις, τα στημένα παίγνια των μυστικών υπηρεσιών, τις ψευδείς ειδήσεις, τις στρατιωτικές εισβολές, την επίδειξη και επιβολή της ένοπλης ισχύος.

Στην περιδίνηση του κόσμου η Ε.Ε. λησμόνησε ότι μέσα στις υποχρεώσεις της ολοκλήρωσής της ήταν και η αμυντική της θωράκιση. Αποσβολωμένη άκουσε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ να θυμίζει σε όλους ότι το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να λειτουργήσει αν τα μέλη δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.

Ξαφνιασμένη η Ευρώπη αναζήτησε εκ νέου την αμυντική της δομή και έμπλεξε ξανά σε μία αέναη συζήτηση για τους τρόπους παραγωγής των αναγκαίων αμυντικών συστημάτων, τις παραγωγικές της δυνατότητες, που αφρόνως είχε μεταφέρει σε τρίτες χώρες, με αποτέλεσμα να σπαράσσεται η ενότητά της επειδή εκ των πραγμάτων και αναπόφευκτα τρίτες χώρες θα συμμετείχαν στο οικοδομικό μας οικοδόμημα.

Μεγάλα προβλήματα και καθυστερήσεις

Στο σημείο αυτό η Ελλάδα, που εξασφαλίζει αξιοπιστία και διεθνή αναγνώριση, «στολάρισε / στόλαρε», όπως λένε στη γλώσσα της Πολεμικής Αεροπορίας.

Υπουργοί και υφυπουργοί με αγωνία αναζητούσαν τι δεν έπραξαν σωστά από όσα τους εμπιστεύθηκε ο πρωθυπουργός που τους ανέθεσε το σχετικό χαρτοφυλάκιο. Και ξεκίνησε η γνωστή στη χώρα μας διαδικασία, που δεν φροντίζει να ανταποκριθεί άμεσα και αποτελεσματικά στις προκλήσεις, προτιμώντας να διακινείται ονοματολογία για επικείμενες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα.

Πιο επώδυνη συζήτηση δεν μπορεί να υπάρξει, κυρίως όταν κορυφώνονται οι διεθνείς προκλήσεις. Απαιτείται η άμεση προσαρμογή στα επιδιωκόμενα προκειμένου να συνεχίσει η χώρα να θεωρείται αξιόπιστη και να απολαμβάνει τα πολιτικά, διπλωματικά και οικονομικά πλεονεκτήματα της σταθερότητας, που στήθηκε με τεράστιο κόπο τόσο στην περίοδο της οικονομικής κρίσης όσο και σε αυτήν της πανδημίας.

Προφανώς δεν είναι τυχαίο το ότι τον τελευταίο καιρό, παρά τη θετική μας συμβολή στα περιφερειακά θέματα, αλλά και στις διεθνείς εξελίξεις, με τους οικονομικούς δείκτες να εξελίσσονται θετικά και τις συνεχείς αναβαθμίσεις των διεθνών οίκων αξιολόγησης:

● Προκαλούνται προβλήματα σε μεγάλες επενδύσεις, δεν προχωρούν προγράμματα στα ναυπηγεία.

● Καθυστερούν άμεσες και σοβαρές ενισχύσεις για την ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας μας.

● Καθυστερούν ανησυχητικά όλα τα θέματα που σχετίζονται με την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και τις ενεργειακές οδεύσεις ακόμη και σε ευρωπαϊκά προγράμματα.

● Χάνεται σταδιακά (fade out) στην Ελλάδα η δυναμική επίλυσης του Κυπριακού στο πλαίσιο της Ε.Ε., με σοβαρές επιπτώσεις στα ενεργειακά θέματα της Ανατολικής Μεσογείου.

● Υποσκάπτεται εμμονικά η πολιτική προσπάθεια προόδου των συνομιλιών και συνεργασιών με την Τουρκία, όπως ορίστηκε από τους ηγέτες των δύο χωρών στο Βίλνιους.

● Διατηρείται το πρόβλημα με τη Βόρεια Μακεδονία, παρά τη διεθνή δέσμευση της χώρας μας.

● Αποδυναμώνεται η δημιουργική πολιτική για ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε.

● Ανακύπτουν προβλήματα στη σχέση με την Αίγυπτο εξαιτίας δημοσιευμάτων.

● Δημιουργείται στη Διασπορά θέμα με τις εκκλησίες την ώρα που ο ρόλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Βατικανού αναγνωρίζεται από τους πολιτικούς ηγέτες επειδή συμβάλλει στην άμβλυνση των ακροτήτων.

Υπάρχει χώρος για σημαντικές κινήσεις

Ο πόλεμος, που δεν έχει κηρυχθεί σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, κυριαρχεί στη Μέση Ανατολή και προκαλεί δέος η ιδέα ότι ο κόσμος μπορεί από στιγμή σε στιγμή να βρεθεί μετέωρος. Η Αθήνα διαθέτει ακόμη τα μέσα και τους τρόπους να καθοδηγήσει μία συνεπή και σοβαρή συζήτηση στο εσωτερικό της χώρας, παραμερίζοντας λαϊκισμούς που αποδυναμώνουν τον ρόλο του πρωθυπουργού, της κυβέρνησης, των θεσμών και των κοινοβουλευτικών κομμάτων.

Ακόμη υπάρχει χώρος για σημαντικές κινήσεις στη βάση της δημοκρατικής λειτουργίας του κοινοβουλευτικού μας συστήματος, το οποίο κατόρθωσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, με μεγάλες θυσίες και κόστος, τη διεθνή οικονομική κρίση, την πανδημία και την προσπάθεια, από όπου και αν προέρχεται, αποσταθεροποίησης της λειτουργίας της χώρας μας.

Οι συλλήψεις πρακτόρων, οι απελάσεις διπλωματών, οι επιθέσεις στα ανατολικά μας σύνορα και η προσπάθεια απαλλοτρίωσης των επιτυχιών της χώρας μας, από την ένταξή μας στην Ε.Ε. μέχρι τις τριμερείς και πολυμερείς οικονομικές και στρατηγικές συνεργασίες, επιβεβαιώνουν την ανάγκη προσεκτικής παρακολούθησης των διεθνών εξελίξεων, αλλά και της ημερήσιας διάταξης, που προβάλλεται από διάφορα – και διαφορετικά στην αντίληψή τους περί δημοκρατίας και καλής διακυβέρνησης – κέντρα.

* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.

Διαβάστε επίσης

Η πιθανή συμμετοχή των ΗΠΑ στον πόλεμο

Ανελέητη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν

Ουκρανία: Ταχεία επιδείνωση στον πόλεμο των drones και υποχώρηση της διπλωματίας