Τις τελευταίες εβδομάδες, η Μέση Ανατολή βρίσκεται στο επίκεντρο μιας ιδιαίτερα επικίνδυνης διπλωματικής και στρατιωτικής έντασης, με επίκεντρο τον πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Προς το παρόν οι αναφορές του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) είναι καθησυχαστικές ως προς την διαρροή ραδιενέργειας.

Οι τρεις εγκαταστάσεις χτυπήθηκαν σφοδρά, όπως αναφέρουν οι Αμερικανοί, ενώ αντίθετα, μια 4η στο Μπουσέρ, υπέστη -πιθανόν εσκεμμένα- μικρές ζημιές καθώς το Ισραήλ χτύπησε την περιοχή, αλλά σε άλλες υποδομές με μεγαλύτερη ένταση απ ότι στον συγκεκριμένο σταθμό.

Η Νατάνζ υπέστη επανειλημμένους βομβαρδισμούς, οι οποίοι προκάλεσαν ζημιές στην επιφανειακή υποδομή εμπλουτισμού και έθεσαν σε συναγερμό τη ΔΟΑΕ, χωρίς να καταγραφεί αύξηση της ραδιενέργειας, αλλά με ανησυχητικές ενδείξεις ρύπανσης στις εγκαταστάσεις.

Το Φορντό και το Ισφαχάν επλήγησαν επίσης σημαντικά από τις αεροπορικές επιδρομές, με τον ΔΟΑΕ να επιβεβαιώνει ότι στο Ισφαχάν καταστράφηκαν κρίσιμα σημεία, ενώ στο Φορντό υπήρξαν εκτεταμένες καταστροφές στις υπέργειες μονάδες. Ο πυρηνικός σταθμός του Μπουσέρ, κοντά στον Περσικό Κόλπο, παρέμεινε αλώβητος από τις ίδιες επιθέσεις, ωστόσο γειτονικά κράτη, όπως το Κατάρ, έθεσαν υπό παρακολούθηση και τα ύδατα του Κόλπου για ενδεχόμενη μόλυνση.

Πόσο επικίνδυνοι είναι όμως τελικά οι πυρηνικοί σταθμοί του Ιράν; Το Bulletin of the Atomic Scientists δίνει απαντήσεις.

1.Νατάνζ

Το Νατάνζ, περίπου 300 χιλιόμετρα νότια της Τεχεράνης, είναι η κύρια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν. Φιλοξενεί τόσο μια υπόγεια μονάδα εμπλουτισμού καυσίμου για εμπορικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες όσο και μια πιο τεχνολογικά προηγμένη υπέργεια πιλοτική μονάδα εμπλουτισμού. Το πυρηνικό υλικό και ο εξοπλισμός εμπλουτισμού και των δύο μονάδων βρίσκονται υπό διεθνή εποπτεία από τον ΙΑΕΑ.

Ο κύριος κίνδυνος εντός της εγκατάστασης αποθήκευσης είναι η χημική τοξικότητα του εξαφθοριούχου ουρανίου και των φθοριούχων ενώσεων που παράγονται σε επαφή με το νερό.

Oι περίπου 15.000 φυγοκεντρητές που βρίσκονται υπόγεια στο Νατάνζ υπέστησαν σοβαρές ζημιές, αν και δεν καταστράφηκαν εντελώς, πιθανότατα ως αποτέλεσμα διακοπών ρεύματος που προκλήθηκαν από τις ισραηλινές επιδρομές που κατέστρεψαν την υπέργεια εγκατάσταση ηλεκτρικής ενέργειας.

Η ίδια η εγκατάσταση πιστεύεται ότι δεν έχει υποστεί ζημιές από την επίθεση και η ακριβής κατάσταση λειτουργικότητάς της είναι άγνωστη.

2. Φορντό

Το Φορντό, πολιτικό «γεωλογικό καταφύγιο» πυρηνικής υποδομής, παραμένει ιδιαίτερα ευάλωτο λόγω της συγκέντρωσης εμπλουτιστών σε υπόγειες εγκαταστάσεις. Eίναι το δεύτερο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν. Βρίσκεται βαθιά στο υπέδαφος, σε βάθος περίπου 80 έως 90 μέτρων, μέσα σε ένα βουνό κοντά στην ιερή πόλη Κομ στο βόρειο Ιράν.

Σύμφωνα με τον ΙΑΕΑ, η εγκατάσταση φιλοξενεί σχεδόν 3.000 εξελιγμένους φυγοκεντρητές, που μπορούν να παράγουν μεταξύ 30 και 35 κιλών ουρανίου υψηλού εμπλουτισμού (60%) ανά μήνα.

Το εργοστάσιο θα μπορούσε να αναβαθμιστεί για να παράγει 25 κιλά εξαφθοριούχου ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 90% – που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικού όπλου – σε μόλις τρεις ημέρες, προειδοποιούν οι ειδικοί.

3. Ισφαχάν

Στο Ισφαχάν, σημαντικά σημεία του πυρηνικού συγκροτήματος καταστράφηκαν από τις επιθέσεις. Κρίσιμοι χώροι εμπλουτισμού ουρανίου και το συνοδευόμενο εργοστάσιο έπαθαν πλήρη καταστροφή, όπως επιβεβαιώθηκε από τον ΔΟΑΕ μέσω δορυφορικών εικόνων.
Παρά την έκρηξη και τα ορατά σημάδια ζημιάς σε τέσσερα σημεία, δεν καταγράφεται αξιοσημείωτη διαφυγή ραδιενέργειας εκτός των εγκαταστάσεων, αποκλειστικά λόγω της αποτελεσματικής θωράκισης και ελέγχων. Οι επιθέσεις απέδειξαν ότι ακόμα και σε καλά προστατευμένες μονάδες, οι επιπτώσεις μπορούν να είναι καταστροφικές και να επιφέρουν διακοπή λειτουργίας, καταστροφή τεχνικών πόρων και υψηλό κόστος επαναφοράς.

4. Μπουσέρ

Ο πυρηνικός σταθμός του Μπουσέρ, μοναδικός διπλωματικός πυρήνας στα νότια του Ιράν, δεν επλήγη άμεσα από τις ισραηλινές επιδρομές, σύμφωνα με επίσημες δηλώσεις της Τεχεράνης. Παρά την γεωγραφική εγγύτητα στον κόλπο, όπου γειτονικά κράτη όπως το Κατάρ παρακολουθούν καθημερινά το επίπεδο ραδιενέργειας σε περίπτωση διαρροής, δεν καταγράφηκε ανησυχητική αύξηση .

Ο σταθμός Μπουσέρ, που βρίσκεται στις ακτές του Περσικού Κόλπου, είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής του Ιράν. Πρόκειται για έναν ρωσικού σχεδιασμού αντιδραστήρα ελαφρού ύδατος ισχύος 1000 μεγαβάτ, ο οποίος χρησιμοποιεί καύσιμο που παρέχεται από τη Ρωσία και στη συνέχεια επιστρέφει στη Ρωσία για απόρριψη. Ο σταθμός απασχολεί Ρώσους υπαλλήλους στις εγκαταστάσεις του. Δύο νέοι αντιδραστήρες ρωσικού σχεδιασμού βρίσκονται υπό κατασκευή στις εγκαταστάσεις. Το Μπουσέρ είναι η πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν όπου μια επίθεση θα μπορούσε να έχει τις πιο σοβαρές συνέπειες για τον πληθυσμό. Επειδή η εγκατάσταση λειτουργεί, υπάρχουν χιλιάδες κιλά πυρηνικού υλικού στις εγκαταστάσεις.

Διαβάστε επίσης:

Ο Ρούμπιο προειδοποιεί το Ιράν: «Τα αντίποινα εναντίον των ΗΠΑ θα ήταν το χειρότερο λάθος της Τεχεράνης»

Ιράν: Τι σηματοδοτεί η απόφαση για κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ – Οι επιπτώσεις στην ναυτιλία και την ενεργειακή ασφάλεια

ΔΟΑΕ: «Δεν μπορεί να γίνει ακόμη εκτίμηση ζημιάς από το χτύπημα στο Φορντό»