Σημάδια κόπωσης αρχίζει να εμφανίζει η εγχώρια αγορά ακινήτων, και μαζί της αποκαλύπτεται το όριο μιας «ανάπτυξης» που χτίστηκε σε σαθρά θεμέλια: εξωπραγματικές τιμές, ασύλληπτες προσδοκίες και απουσία κοινωνικής μέριμνας. Η μείωση των εσόδων από φόρο μεταβίβασης ακινήτων κατά 17,5% στο πρώτο τετράμηνο του 2025 δεν είναι απλώς μια στατιστική κάμψη. Είναι η πρώτη ρωγμή σε ένα αφήγημα που θέλει την αγορά να ευημερεί ενώ η κοινωνία στενάζει.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, τα δημόσια έσοδα από αγοραπωλησίες ακινήτων περιορίστηκαν στα 180,59 εκατ. ευρώ, από 218,79 εκατ. πέρυσι. Πίσω από τους αριθμούς, όμως, βρίσκεται η πραγματικότητα χιλιάδων πολιτών που είτε εγκαταλείπουν την ιδέα της ιδιοκατοίκησης είτε εγκλωβίζονται σε ενοίκια που καταπίνουν το μισό τους εισόδημα. Την ίδια ώρα, το κράτος επιμένει να προβλέπει αυξημένα φορολογικά έσοδα από μια αγορά που φλερτάρει με την στασιμότητα – μια ακόμα εκδήλωση της προσκόλλησης σε στόχους χωρίς επαφή με την πραγματικότητα.

Η κοινωνική αδυναμία βαφτίζεται «κόπωση της αγοράς»

Οι επίσημες αναλύσεις μιλούν για «κόπωση της αγοράς» και «επιβράδυνση των συναλλαγών». Αυτό που δεν λέγεται ευθέως είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι η αγορά – είναι το κοινωνικό χάσμα που προκαλείται από αυτήν. Η συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών, για έβδομη συνεχόμενη χρονιά, έχει καταστήσει την πρώτη κατοικία άπιαστο όνειρο για τους περισσότερους νέους, με ή χωρίς το προβληματικό πρόγραμμα «Σπίτι μου 2», το οποίο προχωρά με ρυθμούς χελώνας και χωρίς ουσιαστικό αποτύπωμα.

Η αποτυχία να διαμορφωθεί μια πολιτική στέγασης που να απαντά στις ανάγκες των πολιτών αντικατοπτρίζεται και στην οριακή πτώση των εσόδων από γονικές παροχές και κληρονομιές (76,56 εκατ. ευρώ έναντι 76,86 εκατ. το 2024). Όχι επειδή η οικογένεια σταμάτησε να μεταβιβάζει, αλλά επειδή είναι πλέον ο μόνος τρόπος πρόσβασης σε στέγη για χιλιάδες πολίτες. Αν δεν έχεις παππού με ακίνητο, ξέχνα το.

Η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποιεί, η κυβέρνηση… αισιοδοξεί

Ακόμα και η Τράπεζα της Ελλάδος, επισημαίνει την επικινδυνότητα της κατάστασης. Η ζήτηση πέφτει, η προσφορά παραμένει στάσιμη, οι τιμές συνεχίζουν ανοδικά (+6,8% το πρώτο τρίμηνο του 2025). Και ενώ η ΤτΕ προτείνει στοχευμένες παρεμβάσεις για αύξηση της προσφοράς, η κυβέρνηση αρκείται σε μέτρα–βιτρίνα και εξαγγελίες χωρίς αντίκρισμα.

Πίσω από την εικόνα της «ανθεκτικής» αγοράς, η μεσαία τάξη γονατίζει. Σε πολλές αστικές περιοχές, η κατοικία έχει πάψει να είναι βασικό κοινωνικό δικαίωμα και μετατρέπεται σε επενδυτικό προϊόν για λίγους, με ξένες επενδυτικές εταιρείες και funds να ορίζουν τους κανόνες του παιχνιδιού.

Ανάπτυξη χωρίς στέγη δεν γίνεται

Η πολυδιαφημισμένη ανάπτυξη του real estate δεν αποτυπώνεται στην κοινωνία. Όσο οι τιμές καλπάζουν, τα δάνεια μένουν στα χαρτιά και η προσφορά παραμένει παγωμένη, η αγορά θα συνεχίσει να κινείται σε έναν κύκλο κλειστό – προσιτό μόνο σε όσους έχουν ήδη πρόσβαση σε πλούτο ή οικογενειακή περιουσία. Για όλους τους υπόλοιπους, το μόνο που αναπτύσσεται είναι η ανασφάλεια.

Ίσως ήρθε η ώρα να πάψει η αγορά ακινήτων να αντιμετωπίζεται ως πεδίο φορολογικής αισιοδοξίας και να αντιμετωπιστεί, επιτέλους, ως κρίσιμο πεδίο κοινωνικής πολιτικής.

Διαβάστε επίσης:

Κίνητρα και αντικίνητρα για ιδιοκτήτες ακινήτων ώστε να ανοίξουν κλειστές κατοικίες και να μειωθεί η στεγαστική κρίση

ΑΑΔΕ: Πρόστιμα ύψους 138 εκατομμυρίων ευρώ για 8,3 χιλιάδες εικονικά τιμολόγια

Πάνω από 40 χιλιάδες αιτήσεις για διακοπή εργασιών υποβλήθηκαν ψηφιακά με αυτοματοποιημένη έγκριση από την ΑΑΔΕ