«Δεν θέλουμε τρομοκράτες εδώ», λέει μία πολωνή συνταξιούχος, όταν τη ρωτούν για τα σχέδια της ΕΕ να ανακατανείμει με πιο δίκαιο τρόπο τους πρόσφυγες στην ήπειρο. «Είδατε τι κάνουν στη Δύση;»

 

«Δεν θέλουμε τρομοκράτες εδώ», λέει μία πολωνή συνταξιούχος, όταν τη ρωτούν για τα σχέδια της ΕΕ να ανακατανείμει με πιο δίκαιο τρόπο τους πρόσφυγες στην ήπειρο. «Είδατε τι κάνουν στη Δύση;»

Αυτή η άποψη είναι πολύ διαδεδομένη στην Πολωνία, γράφει ο Adam Leszczynski στην Guardian. Η Πολωνία δεν έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα από την προσφυγική κρίση στην Ευρώπη και δέχεται μικρό αριθμό προσφύγων στο έδαφός της. Παρά ταύτα, οι απόψεις των πολιτών της είναι από τις πιο ακραίες στην ήπειρο. Πρόσφατη έρευνα για τον τηλεοπτικό σταθμό TVN έδειξε ότι τα δύο τρίτα των Πολωνών έχουν την ίδια εχθρική άποψη για τους μετανάστες με την προαναφερθείσα συνταξιούχο από τη Βαρσοβία.

Σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε το 2013 το Ερευνητικό Κέντρο για τις Προκαταλήψεις – ένα επαγγελματικό ακαδημαϊκό κέντρο που λειτουργεί στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας -, το 69% των Πολωνών δεν θέλουν μη λευκούς ανθρώπους στη χώρα τους.

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι οι μετανάστες κλέβουν τις δουλειές από τους Πολωνούς και ότι η παρουσία τους βλάπτει την οικονομία. Την ίδια άποψη έχουν και οι περισσότεροι λαοί στην ανατολική Ευρώπη, παρόλο που η ροή προσφύγων στο έδαφός τους είναι σχετικά μικρή.

Οι πολιτικοί δέχονται πιέσεις από παντού. Από τη μια πλευρά, η ΕΕ έχει ζητήσει από την Πολωνία να δεχθεί περισσότερους ξένους στο όνομα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Πολλοί εταίροι της λένε ότι έχει επωφεληθεί από την ένταξή της στην ΕΕ. Ηλθε λοιπόν η ώρα να δώσει κάτι σε αντάλλαγμα.

Από την άλλη πλευρά, το κυβερνών κόμμα αγωνίζεται να επανεκλεγεί το ερχόμενο φθινόπωρο. «Οι άνθρωποι δεν θέλουν τους μετανάστες», λέει ένας πολιτικός από την κυβέρνηση. «Δεν τους καταλαβαίνουν, δεν τους συμπαθούν και πιστεύουν ότι η παραμονή τους κοστίζει πολύ».

Το αποτέλεσμα είναι η κυβέρνηση να διαμαρτύρεται έντονα για τις ποσοστώσεις της ΕΕ, με βάση τις οποίες η Πολωνία πρέπει να δεχθεί τον επόμενο χρόνο κάπου 1.000 πρόσφυγες.

Πριν από λίγο καιρό, η κυβέρνηση δέχθηκε πίεση από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις να δεχθεί 300 χριστιανικές οικογένειες από τη Συρία που απειλούνταν από τους τζιχαντιστές. Οι ΜΚΟ έδωσαν έμφαση στο «χριστιανικές», ώστε να μη θεωρηθούν ξένες προς τον πολωνικό πολιτισμό.

Σύμφωνα όμως με την Υπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες, η Πολωνία έχει δεσμευτεί να δεχθεί μόλις 100 σύρους πρόσφυγες από το 2016 ως το 2020.

Η Πολωνία δεν ήταν ποτέ μια φιλόξενη χώρα για τους πρόσφυγες. Το 2014, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Μετανάστευσης χορήγησε άσυλο μόλις σε 732 ξένους και αρνήθηκε την είσοδο σε 2.000 ανθρώπους. Από αυτούς που έγιναν δεκτοί, οι 115 ήταν Σύροι – κι ας έχει υποχρεώσει ο πόλεμος 4 εκατομμύρια Σύρους να εγκαταλείψουν τη χώρα τους. Γύρω στις 5.500 αιτήσεις απορρίφθηκαν, κυρίως επειδή οι αιτούντες προσπαθούσαν να φτάσουν στη δυτική Ευρώπη, και ιδίως στη Γερμανία.

Εκπρόσωποι Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων είπαν στην εφημερίδα Gazeta Wyborcza ότι η Πολωνία δεν θέλει ούτε καν μερικές εκατοντάδες πρόσφυγες, παρόλο που η ποσόστωση της ΕΕ είναι σταγόνα στον ωκεανό για τα 38 εκατομμύρια των κατοίκων αυτής της χώρας.

«Στην Πολωνία δεν έχει γίνει ποτέ μια σοβαρή συζήτηση για τους πρόσφυγες», λέει η Βερόνικα Ροκίτσκα, από το πολωνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας. «Κανείς δεν έχει κάνει τον κόπο να εξηγήσει στους Πολωνούς ότι μια από τις ηθικές υποχρεώσεις των χωρών της ΕΕ είναι να βοηθούν όσους ζητούν στέγη επειδή διώκονται».

Οι έρευνες δείχνουν ότι για τους περισσότερους Πολωνούς, τα προβλήματα του πλανήτη πρέπει να τα λύσει κάποιος άλλος. Οι πολιτικοί βλέπουν αυτή την τάση. Δεν είναι τυχαίο ότι, σύμφωνα με στατιστικές του ΟΟΣΑ, η χώρα αυτή είχε το 2014 τον χαμηλότερο δείκτη αναπτυξιακής βοήθειας σε σχέση με το ΑΕΠ. Η βοήθεια αυτή μειώθηκε από 0,1% σε 0,08% του ΑΕΠ.

Για μια ακόμη φορά, η κυβέρνηση παραβίασε την κατηγορηματική της δέσμευση ότι φέτος θα χορηγούσε αναπτυξιακή βοήθεια ίση με το 0,33% του ΑΕΠ. Η στάση αυτή είναι εντυπωσιακή αν σκεφτεί κανείς ότι για τρεις δεκαετίες η Πολωνία εισέπραττε πακτωλούς χρημάτων από άλλες χώρες.

Επί στρατιωτικού νόμου, πολλοί Πολωνοί δέχονταν πακέτα από τη Δύση γεμάτα ρούχα και τρόφιμα. Την τελευταία δεκαετία, η χώρα εισέπραξε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από την ΕΕ με τη μορφή αναπτυξιακής βοήθειας. Το κυβερνών κόμμα, όπως η δεξιά αντιπολίτευση, ανήκουν σε μια γενιά που ζήτησε επανειλημμένα πολιτικό άσυλο στη Δύση τη δεκαετία του ‘80 – και τις περισσότερες φορές το αίτημά της γινόταν δεκτό.

Φαίνεται λοιπόν ότι η γενιά της Αλληλεγγύης δεν έχει καμιά διάθεση να δείξει σήμερα τη δική της αλληλεγγύη.