Το 1ο Οικονομικό Φόρουμ στους Δελφούς, το τριήμερο 26 – 28 Φεβρουαρίου, αποτέλεσε μια σημαντική επιτυχία. Πρώτη φορά έγινε φόρουμ τέτοιου μεγέθους, με συμμετοχή κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης, στελεχών πρώτης γραμμής της αντιπολίτευσης, επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υψηλόβαθμων στελεχών παγκόσμιων φορέων όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ευρωπαϊκός ΣΔΟΕ (OLAF), επικεφαλής διεθνών δεξαμενών σκέψης με μεγάλη επιρροή, εξεχουσών εκπροσώπων των ΜΜΕ και κυρίως με τη συμμετοχή περισσότερων από 1.000 συνέδρων.

Στη συνάντηση συζητήθηκαν 20 καίρια ζητήματα, από τις αλλαγές στη διεθνή γεωπολιτική ισορροπία και τις προκλήσεις για την Ανατολική Μεσόγειο έως τα συνταγματικά διλήμματα και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης της Ελλάδας. Επιπλέον τέθηκε το προσφυγικό ζήτημα και έγινε άμεση διασύνδεση με την οικονομική κρίση που ταλανίζει ολόκληρο τον πλανήτη.

 

Μέσα από τις έντονες διεργασίες του Φόρουμ υπογραμμίστηκε η κρισιμότητα των στιγμών για την Ευρώπη και την Ελλάδα, των οποίων οι αντοχές δοκιμάζονται και η ασφάλειά τους διακυβεύεται, αναγνωρίστηκαν τα μεγάλα διλήμματα και οι προκλήσεις, ενώ σκιαγραφείται ένας οδικός χάρτης αντιμετώπισής τους.

 

Η χώρα μας δείχνει να αντιμετωπίζει όλες τις ευρωπαϊκές κρίσεις μαζί. Οικονομική και προσφυγική. Αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης. Λαϊκισμού και εξτρεμισμού. Αστάθεια και αβεβαιότητα. Στο πλαίσιο αυτό εξετάστηκαν οι μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να αποκατασταθεί η σταθερότητα στην οικονομία, αλλά και τα αξιακά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν προκειμένου να σταθεροποιηθεί και η κοινωνία.

 

Στη συζήτηση για τον δρόμο της ανάκαμψης εξετάστηκαν τα προσκόμματα στην επιχειρηματικότητα και στην προσέλκυση εγχώριων και άμεσων εξωτερικών επενδύσεων. Κατέστη σαφές ότι χωρίς νέες, στρατηγικές και παραγωγικές επενδύσεις, συνδυασμένες με μία δέσμη μέτρων τόνωσης της επιχειρηματικότητας, δεν μπορεί η χώρα να βγει από το αδιέξοδο. Τα ευρωπαϊκά success stories και τα συγκριτικά εθνικά μας πλεονεκτήματα αποτελούν σημαντικό τμήμα της πυξίδας.

 

Η παγκόσμια γεωοικονομική και γεωπολιτική συγκυρία δεν ευνοούν. Όπως επισημάνθηκε, πρέπει να διαφυλάξουμε τα εθνικά μας θέματα και να προασπίσουμε τα θεμελιώδη συμφέροντά μας – αποφεύγοντας τη σύνδεσή τους με τα θέματα της οικονομικής διαπραγμάτευσης και προσαρμογής. Ελλάδα και Ευρώπη καλούνται σε ριζικές υπερβάσεις προκειμένου να οδηγηθούν σε σταθερή πρόοδο και ανάπτυξη, κατοχυρώνοντας μια ισχυρή και ασφαλή θέση σε μία όλο και πιο αβέβαιη, ασταθή και δυναμικά μεταβαλλόμενη παγκόσμια σκακιέρα.

 

Στο μεταξύ, το ραντεβού για του χρόνου ήδη έχει κλειστεί. Από τις 2 έως τις 5 Μαρτίου 2017 και, φυσικά, στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο των Δελφών.

 

Η κρίση εμπιστοσύνης στους κόλπους της Ευρώπης «αποκαλύπτεται» ως βάση του προβλήματος. Σχεδόν στο σύνολό τους οι ομιλητές στο Φόρουμ των Δελφών ανέφεραν ότι έχει κλονιστεί η σχέση εμπιστοσύνης και ότι επιβάλλεται όλοι μαζί να αντιμετωπίσουμε τόσο την προσφυγική όσο και την οικονομική κρίση. Η διατήρηση της ζώνης Σένγκεν, η φύλαξη των συνόρων από τη Frontex, οι διμερείς συμφωνίες που δεν τηρούνται, η «ανταρσία» χωρών που δεν ανήκουν καν στην Ε.Ε., αλλά οι υπόλοιποι τις «χαϊδεύουν» για να ενταχθούν, οι όροι ανισότητας εντοπίστηκαν ως τα σοβαρότερα προβλήματα. 

 

Τα νούμερα είναι ακόμα πιο ανησυχητικά. Περίπου 20.000 είναι οι πρόσφυγες που, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, έχουν εγκλωβιστεί σε ελληνικό έδαφος. Αυτά μόνο έως τα τέλη Φεβρουαρίου.

 

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης μιλώντας στο Φόρουμ συνέδεσε άμεσα το προσφυγικό με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. Ακόμα και ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί στο βιντεοσκοπημένο μήνυμά του άσκησε πίεση για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης επαναλαμβάνοντας πως η Ελλάδα έχει κάνει πρόοδο, αλλά χρειάζονται ακόμα πολλά να γίνουν προκειμένου να ενισχυθεί η σχέση… εμπιστοσύνης.

 

Η ομιλία που συγκλόνισε ήταν της περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου Χριστίνας Καλογήρου, που μετέφερε το πρόβλημα σε όλες τις διαστάσεις του. Όπως είπε: «Μόνο το 2015, οι συνεχώς αυξανόμενες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές έφθασαν σε είσοδο στα νησιά του Βορείου Αιγαίου 723.100 ατόμων, εκ των οποίων 496.792 άτομα στη Λέσβο (68,7%), 119.484 άτομα στη Χίο (16,52%), 105.771 άτομα στη Σάμο (14,62%) και 1.053 άτομα στη Λήμνο (0,14%). Από το σύνολο των εισελθόντων προσφύγων και μεταναστών στη χώρα το 2015, το 82,18% καταγράφεται στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.

 

Οι τοπικές κοινωνίες των νησιών του Β. Αιγαίου επέδειξαν μέχρι σήμερα αξιοθαύμαστη ωριμότητα, αντιστάθηκαν στις λίγες φωνές ξενοφοβίας και ρατσισμού και έδωσαν παραδείγματα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης.

 

Αντιλαμβάνεστε όμως το βάρος που οι τοπικές κοινωνίες κλήθηκαν να σηκώσουν σε διοικητικό επίπεδο, την επιβάρυνση των υποδομών και της τοπικής οικονομίας, αλλά και τη συναισθηματική πίεση να έρχεσαι καθημερινά αντιμέτωπος με ναυάγια και πτώματα αθώων ανθρώπων».

 

Όπως τόνισε στην ομιλία της, έγινε πολύ μεγάλη προσπάθεια από την πλευρά της περιφέρειας για την «ανακούφιση» της κατάστασης. «Μαζί με τις ενέργειες σε τοπικό επίπεδο κινητοποιηθήκαμε και σε ευρωπαϊκό. Μέσα από τη Διάσκεψη Παράκτιων και Απομακρυσμένων Περιφερειών (CPMR) στην οποία συμμετέχουμε, προβήκαμε σε μια σειρά από διαβήματα προς τις ευρωπαϊκές αρχές, ζητώντας την άμεση πρόσβαση των περιφερειών στους πόρους του Ταμείου Ασύλου και Μετανάστευσης, χωρίς την παρεμβολή των κρατών – μελών, που αναπόφευκτα καθυστερεί τις διαδικασίες» είπε.

 

Παράλληλα, η περιφερειάρχης αναφέρθηκε στην άμεση διασύνδεση του προσφυγικού με την οικονομική κρίση, καθώς τα νησιά του Β. Αιγαίου έχουν επιβαρυνθεί ιδιαίτερα. Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, στη Λέσβο η μείωση στον τουρισμό αγγίζει το 86%, στη Σάμο το 40% και στη Χίο το 60%.

 

Όπως είπε: «Οι επιπτώσεις στην καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων, στον τουρισμό, στην ασφάλεια, στην υγεία αλλά και γενικότερα στην κοινωνική συνοχή είναι ήδη εμφανείς και επιδεινώνουν την ήδη τραγική κατάσταση που βιώνουν τα νησιά μας. Το οικονομικό κόστος είναι δυσβάσταχτο: οι υποδομές των νησιών (ύδρευση, αποχετεύσεις) υφίστανται τεράστια πίεση καθώς δεν είναι σχεδιασμένες για τέτοιο αριθμό ανθρώπων και αυξάνουν κατακόρυφα το κόστος συντήρησης και επισκευών. Ανάλογη επιβάρυνση έχει δεχτεί το σύστημα Υγείας».