Κωνσταντίνος Ρήγος: Ντύσου πρόχειρα…

Κωνσταντίνος Ρήγος: Ντύσου πρόχειρα…

Διεκδικώντας τη χειραφέτηση από το αυστηρώς επιδοτούμενο χοροθέατρο, ο Ρήγος μπήκε στην αγορά. Δεν άλλαξε τους κανόνες της, έτσι κι αλλιώς το εμπόριο γίνεται με χοντροκομμένους τρόπους, η αγορά όμως άλλαξε εκείνον

Όταν ο Θεός έπλασε τον Αδάμ πρέπει να ήταν καλοκαίρι, γι’ αυτό ο πρώτος άνθρωπος κυκλοφορούσε γυμνός στην Εδέμ, μες στην καλή χαρά. Ύστερα όμως ήρθε η Εύα, ήρθε το φίδι που της έβαλε ιδέες για τη γυναικεία κομψότητα, πλάκωσαν και τα πρώτα κρύα κι ανακαλύφθηκε η ενδυματολογία. Κι ύστερα, πέρασαν πολλά πολλά χρόνια κι ήρθε στη Γη ο χορευτής και χορογράφος Κωνσταντίνος Ρήγος, που ξανανακάλυψε τη γύμνια ως πηγή χαράς. Ευτυχώς, τώρα πια η ανθρωπότητα είχε προοδεύσει και, πλέον, οι άνθρωποι μπορούσαν να κυκλοφορούν γυμνοί στους εσωτερικούς χώρους χάρη στη θέρμανση των καλοριφέρ… Δυστυχώς, έξω, δεν μπορούν να το κάνουν, δεν το επιτρέπει η αιδώς, δημόσια και ιδιωτική – που εφευρέθηκε ήδη από την εποχή της Εύας. Ο Κωνσταντίνος Ρήγος, βεβαίως, θα ήθελε έναν κόσμο χωρίς αιδώ – και καλά κάνει. Για να δείξει μάλιστα πόσο καλός θα ήταν αυτός ο κόσμος, όταν λόγω της δουλειάς του έχει κάποια φωτογράφηση, προτείνει ο ίδιος στο φωτογράφο να του ποζάρει γυμνός. Για τον τρόπο που σκέπτεται, πιθανόν αυτή η γύμνια να ισοδυναμεί με απελευθέρωση από τα δεσμά των συμβάσεων. Τι κρίμα που όλοι είμαστε δέσμιοι των συμβάσεων αυτών, με πρώτο και καλύτερο τον ίδιο. Όταν ο Κωνσταντίνος Ρήγος εμφανίστηκε στα καλλιτεχνικά δρώμενα, νέος χορογράφος με την ομάδα του, την Οκτάνα, χαιρετίσθηκε ως σπινθηροβόλο πνεύμα, ως έξυπνο αγόρι, ως χειραφετημένη ύπαρξη και ως ευρηματικός και ευαίσθητος καλλιτέχνης. Με δεδομένο ότι ο χορός, ως αυτόνομη τέχνη εκτός του θεάτρου, ήταν στη χώρα μας ακόμα στα σπάργανα, γρήγορα ξεχώρισε. Για ένα διάστημα θεωρήθηκε το αντίπαλον δέος του ανερχόμενου επίσης Δημήτρη Παπαϊωάννου. Αλλά στην πορεία τυποποιήθηκε πρώτος. Επίσης πρώτος, προσπάθησε να μπει σε μια ευρύτερη αγορά του θεάματος. Μπήκε στην αγορά αυτή μέσω της βιομηχανίας των βιντεοκλίπ, έως πολύ πρόσφατα μάλιστα έντυνε με εικόνες τα τραγούδια της Πέγκυς Ζήνα. Στην περιοχή της δημιουργικότητας, όλες οι επιλογές κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Διεκδικώντας τη χειραφέτηση από το αυστηρώς επιδοτούμενο χοροθέατρο, ο Ρήγος μπήκε στην αγορά. Δεν άλλαξε τους κανόνες της, έτσι κι αλλιώς το εμπόριο γίνεται με χοντροκομμένους τρόπους, η αγορά όμως άλλαξε εκείνον. Του έμαθε ορισμένες ευκολίες, χωρίς να τον στρέψει σε στρατηγικές που θα του επέτρεπαν να εκμεταλλευτεί τις ευκολίες αυτές δημιουργικά. Του έμαθε, δηλαδή, το σταριλίκι, την έμφαση στη γυαλιστερή επιφάνεια, τη διαφημιστική εκμετάλλευση των ιδεών του… Αλλά ταυτόχρονα του ξέμαθε την εμβάθυνση και την αγωνία της δημιουργικότητας. Δεν πρέπει να είναι συμβολικό, αλλά η επιστροφή του Κωνσταντίνου Ρήγου με την παράσταση «Ο βασιλιάς είναι γυμνός», την αναδιατύπωση δηλαδή στις Ροές μιας παλιάς του επιτυχίας με έναν ολόγυμνο χορευτή (Μιχάλης Θεοφάνους) και μια ντυμένη σταρ (Δήμητρα Ματσούκα), αποδεικνύει ότι ο καλλιτέχνης έχει πέσει θύμα της ευκολίας του. Κρίμα, διότι είναι ακομπλεξάριστος, πραγματικά αντισυμβατικός, οραματικός, αιρετικός, δουλευταράς – και από τους ελάχιστους που ξέρουν πώς βγαίνει το ψωμί. Επιπλέον, ως γνήσιος νάρκισσος φρόντιζε πάντα οι καλλιτεχνικές επιλογές του να τον κολακεύουν. Τι να του συνέβη άραγε; Μήπως γέρασε;

ΑΧΙΝΟΙ

1. Θεωρήθηκε το έπος του μικροαστισμού. Σήμερα, το «Τρίτο Στεφανι» του Κώστα Ταχτσή ζει μια καινούργια ζωή, όχι μόνο ως ένα σημαντικό βιβλίο της νεοελληνικής  γραμματείας που επανεκδόθηκε αλλά και ως μια πολυσυζητημένη παράσταση, που ανεβαίνει στο Ρεξ, σκηνοθετημένη από τον Σταμάτη Φασουλή. Καταξιωμένο σήμερα βιβλίο, χρειάστηκε να περάσει διά πυρός και σιδήρου για να γίνει γνωστό στο κοινό: βλέπετε, ο Ταχτσής δεν ήταν αριστερός, δεν ήταν στους κύκλους των γραμμάτων, δεν ήταν στρέιτ και δεν ήταν σε αυλές – άσε που εκδιδόταν κιόλας. Το ότι το έργο του επέζησε είναι θέμα επιμονής και τύχης. Πόσα άλλα σημαντικά κείμενα, ωστόσο, δεν έχουν πάει άπατα, στη χωματερή της λήθης όπου τα καταδίκασε η βαρεμάρα και η απάθεια των ανθρώπων που διαχειρίζονται, χωρίς έμπνευση, την πολιτιστική μας καθημερινότητα…

2. Στο φινάλε του θεατρικού «Τρίτου στεφανιού», όλα τα πρόσωπα του δράματος, σε μια πρόβα αισθητικού σοκ, παρουσιάζονται με τα σημάδια και το αίμα μιας μαχαιριάς στο λαιμό. Προφανώς, για να υπονοηθεί ο άγριος, ο βίαιος θάνατος του συγγραφέα. Σύμφωνοι, αλλά τι σχέση έχει όλο αυτό με το έργο, με την κοινωνική καταβύθιση στους κώδικες και στις αξίες του λαϊκού στοιχείου; Συγνώμη κιόλας, αλλά τέτοιου τύπου εφέ δείχνουν επιφανειακό πέρασμα πάνω από το κείμενο, αδυναμία κατάδυσης στην ουσία του – που προφανώς δεν έχει να κάνει τίποτα ούτε με σοκ ούτε με κανενός είδους εφέ.

Λία Παραλία