Τρίτη χρονιά χωρίς ικανοποίηση το αίτημα για μεταφορά προσφύγων από τα hotspots

Παραπήγματα δίχως θέρμανση ή ζεστό νερό, σε θερμοκρασίες μηδέν βαθμών

Τα οικτρά αποτελέσματα της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας

Το θερμόμετρο το βράδυ της περασμένης Τρίτης στη Μόρια έφθασε στους -3 βαθμούς Κελσίου. Τα πάντα ήταν παγωμένα. Εξίσου παγωμένα ήταν όχι μόνο το κορμί, αλλά και η ψυχή καθενός από τους περίπου 5.800 πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι μάταια περιμένουν, εδώ και μήνες, την εξέταση της αίτησης ασύλου από τις αρμόδιες αρχές.

Δύο στους τρεις διαμένοντες στο hotspot (ποσοστό 63,8%) του πληθυσμού στον καταυλισμό αποτελείται από γυναίκες και παιδιά. Εντός του καταυλισμού ζουν στοιβαγμένοι σε κοντέινερ, σε πολλά από τα οποία δεν λειτουργούν τα κακοσυντηρημένα κλιματιστικά μηχανήματα, 3.600 άνθρωποι διαφορετικών εθνικοτήτων και θρησκειών.

Έξω και περιμετρικά από τον καταυλισμό έχει δημιουργηθεί ένας δεύτερος αυτοσχέδιος καταυλισμός, από όλους όσοι έφθασαν μεταγενέστερα στη Λέσβο, είτε δε χωρούν στο κορεσμένο hotspot. Στον οικισμό «Green Olive», μέσα σε πρόχειρα στημένες καλοκαιρινές σκηνές και παραπήγματα, ζουν σχεδόν 2.500 άνθρωποι. Δίχως νερό, θέρμανση, αποχετευτικό δίκτυο, επαρκή πρόσβαση σε τροφή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εκτεθειμένοι σε παντός είδους φυσικούς – και όχι μόνο – κινδύνους.

 

Γιατροί αντί κράτους

«Αυτή είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα απευθύνουν έκκλησή προς την πολιτεία για την άμεση μεταφορά των ανθρώπων οι οποίοι ζουν στα hotspots των νησιών του ΒΑ Αιγαίου στην ενδοχώρα», λέει στο «Ποντίκι» ο διευθυντής των προγραμμάτων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Απόστολος Βεΐζης.

Κλιμάκια της ΜΚΟ με ιατρούς, νοσηλευτές, ψυχολόγο κι εθελοντές έχουν στήσει ιατρεία στα hotspots της Μόριας στη Λέσβο και της ΒΙΑΛ στη Χίο, προσπαθώντας να αναπληρώσουν την αδυναμία του κράτους και του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής να παράσχει επαρκή ιατροφαρμακευτική κάλυψη και ψυχική υποστήριξη σε όσους πρόσφυγες και μετανάστες το χρειάζονται.

«Στη Μόρια περίπου 2.500 άτομα ζουν σε σκηνές και παραπήγματα δίχως θέρμανση ή ζεστό νερό, σε θερμοκρασίες μηδέν βαθμών. Καθημερινά, στο ιατρικό κέντρο των ΓΧΣ, που λειτουργεί έξω από τις κεντρικές εγκαταστάσεις για να συνδράμει τους χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι ζουν περιμετρικά από το hotspot, εξετάζονται 80 με 85 παιδιά με λοιμώξεις και δερματικά. Οι ιατροί των ΓΧΣ τα εξετάζουν και δίνουν την ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή σε όσους χρειάζεται.

Παρ’ όλα αυτά, η συγκεκριμένη διαδικασία μοιάζει άσκοπη, αφού αυτά τα παιδιά μετά τη νοσηλεία τους επιστρέφουν στον καταυλισμό, στο ίδιο ακατάλληλο περιβάλλον» τονίζει ο Απ. Βεΐζης.

Επιπλέον σοβαρά προβλήματα παρουσιάζονται ως προς τις ακραίες καιρικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν και όσοι πρόσφυγες και μετανάστες ζουν εντός του καταυλισμού. Σε πολλά από τα κοντέινερ παρουσιάζονται διακοπές στη θέρμανση λόγω βλάβης των κλιματιστικών. Ελάχιστα είναι αυτά που επισκευάζονται.

 

Εγκλωβισμένοι

«Το 64% του πληθυσμού στα hotspots αποτελείται από γυναίκες και παιδιά. Συνολικά σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Λέρο παραμένουν σχεδόν 15.000 άνθρωποι. Σύμφωνα με την τελευταία επίσημη καταμέτρηση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, τα δύο τρίτα περίπου των προσφύγων και μεταναστών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου βρίσκονται στη Λέσβο (7.022) και τη Σάμο (3.994).

● Άλλοι, με την ιδιότητα του πρόσφυγα ή της «ευάλωτης ομάδας» (θύματα βασανιστηρίων, σεξουαλικής κακοποίησης, ασυνόδευτοι ανήλικοι), περιμένουν τη μεταφορά τους στην ενδοχώρα, που καθυστερεί εξαιτίας έλλειψης χώρου στις δομές φιλοξενίας της ηπειρωτικής Ελλάδας.

● Άλλοι ζουν μήνες εγκλωβισμένοι στα hotspots περιμένοντας την εξέταση του αιτήματος για την παροχή ασύλου.

● Άλλοι ανήκουν στην ομάδα αυτών που δεν υπάγονται στο καθεστώς του πρόσφυγα και άρα πρέπει να επαναπροωθηθούν στην Τουρκία, βάσει της συμφωνίας που υπεγράφη τον Μάρτιο του 2016 ανάμεσα στην ηγεσία της Ε.Ε. και τη γειτονική χώρα για τον έλεγχο των ροών από τα παράλια της Μ. Ασίας.

Πίσω από τους αριθμούς βρίσκονται γυναίκες, παιδιά και άνδρες, οι οποίοι εδώ και τρία χρόνια παραμένουν εγκλωβισμένοι λόγω της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας.

«Είναι πολλά τα χρόνια που συζητάμε για την ίδια απαράδεκτη εικόνα που επικρατεί στα νησιά, ανεξαρτήτως του αν πρόκειται για χειμώνα ή καλοκαίρι, και δεν υπάρχει πλέον δικαιολογία που να μπορούν να επικαλεστούν από την ελληνική πολιτεία και την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με αυτές τις απαράδεκτες εικόνες, με τις οποίες δυστυχώς έχουμε πια εξοικειωθεί» καταλήγει ο Απόστολος Βεΐζης.

 

«Γυναίκες με πάνες τη νύχτα»

Εν τω μεταξύ δριμύτατη κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ελληνικό κράτος για τις συνθήκες υπό τις οποίες ζουν οι γυναίκες πρόσφυγες και «ευάλωτες ομάδες ανθρώπων» στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ασκεί σε πρόσφατη έκθεσή της – τμήματα της οποίας δημοσιοποίησε η αγγλική εφημερίδα «Γκάρντιαν» – η ΜΚΟ Oxfam.

«Ευάλωτοι άνθρωποι, όπως θύματα βασανιστηρίων και σεξουαλικής κακοποίησης, ζουν σε επικίνδυνες συνθήκες. Γυναίκες σε ενδιαφέρουσα και λεχώνες με τα νεογέννητα μωρά τους μένουν τον χειμώνα σε καλοκαιρινές σκηνές, ενώ πολλοί ασυνόδευτοι ανήλικοι, που καταγράφονται από την Υπηρεσία Ασύλου ως ενήλικοι, βρίσκονται υπό κράτηση από τις ελληνικές αρχές» τονίζουν στην αναφορά τους τα μέλη του κλιμακίου της ΜΚΟ που επισκέφτηκε τη Μόρια και πραγματοποίησε προσωπικές συνεντεύξεις με πρόσφυγες.

«Σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις νεαρές γυναίκες υποστηρίζουν ότι αναγκάζονται να κοιμούνται φορώντας πάνες για να αποφύγουν να πάνε μόνες στην τουαλέτα τη νύχτα». Πολλές από αυτές τις γυναίκες κατήγγειλαν στα μέλη της Oxfam πως έχουν κινδυνέψει ή πέσει θύματα βιασμών από άλλους μετανάστες εντός των hotspots.