Πολλαπλές αντιδράσεις προκαλεί στην Τουρκία η απόφαση του αμερικανικού Κογκρέσου να αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων. Ενθουσιώδη σχόλια στην ίδια την Αρμενία με ευχαριστίες προς την Ουάσιγκτον.

“Άνευ αξίας” χαρακτηρίζει το ψήφισμα του Κογκρέσου ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, λέγοντας μάλιστα ότι “η κατηγορία της γενοκτονίας είναι η μεγαλύτερη προσβολή του λαού μας”. Μιλώντας σε κομματική εκδήλωση στην Άγκυρα, την Τετάρτη, ο Ερντογάν δήλωσε χαρακτηριστικά: “Απευθύνομαι στην αμερικανική κοινή γνώμη και στον υπόλοιπο κόσμο- αυτή η απόφαση είναι άνευ αξίας, δεν την αναγνωρίζουμε”. Πρόσθεσε μάλιστα ότι το Κοινοβούλιο της Τουρκίας “θα απαντήσει” στο ψήφισμα του Κογκρέσου.

Νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σχολιάζοντας μέσω Twitter την απόφαση των Αμερικανών βουλευτών, έκανε λόγο για “απαρχαιωμένο ψήφισμα”, το οποίο αποτελεί “εκδίκηση” για την τουρκική προέλαση στη Συρία. Ήδη το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Άγκυρα για να του εκφράσει τη διαμαρτυρία της τουρκικής κυβέρνησης- όχι μόνο για το χθεσινό ψήφισμα του Κογκρέσου, αλλά και για την έγκριση νομοσχεδίου που προβλέπει την ενδεχόμενη επιβολή κυρώσεων για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη βόρεια Συρία.

Ενθουσιώσεις αντιδράσεις στην Αρμενία

Η Αρμενία ευχαρίστησε σήμερα τις ΗΠΑ για το “ιστορικό ψήφισμα” της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν χαιρέτισε την “ιστορική ψήφο” σε μήνυμά του στο Twitter, στο οποίο σημειώνει ότι η απόφαση αυτή “είναι ένα θαρραλέο βήμα προς την αλήθεια και την δικαιοσύνη στην ιστορία, που θα προσφέρει επίσης παρηγοριά σε εκατομμύρια απογόνους των επιζώντων της γενοκτονίας των Αρμενίων”.

“Η Αρμενία χαιρετίζει τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων για την αποφασιστική και εντυπωσιακή ψήφο τους (…), η οποία δείχνει την απέραντη πίστη τους στην αλήθεια, την δικαιοσύνη, την ανθρωπότητα, την αλληλεγγύη και την παγκόσμια αξία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”, ανακοίνωσε παράλληλα το υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας.

Το ίδιο αίσθημα είχαν και πολλοί Αρμένιοι στους δρόμους του Γερεβάν.

“Είμαι πολύ χαρούμενος που οι ΗΠΑ αναγνώρισαν τελικά την γενοκτονία των Αρμενίων”, δήλωσε ο 69χρονος υποδηματοποιός Κοριούν Χακομπιάν στο AFP.

“Τώρα κι άλλες χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των ΗΠΑ”, σημείωσε.

Η γενοκτονία των Αρμενίων αναγνωρίζεται επισήμως από περίπου τριάντα χώρες, αλλά και από μεγάλο μέρος της κοινότητας των ιστορικών. Κατά εκτιμήσεις, από 1,2 ως 1,5 εκατ. Αρμένιοι σφαγιάστηκαν εν μέσω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τα στρατεύματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που είχε συμμαχήσει τότε με τη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία.

Η Τουρκία αρνείται τη χρήση του όρου “γενοκτονία”, διατείνεται πως διαπράττονταν σφαγές εκατέρωθεν εν μέσω εμφυλίου πολέμου και λιμού με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και στα δύο στρατόπεδα.

Μερικοί Αρμένιοι υποβάθμισαν ωστόσο την σημασία του αμερικανικού αυτού ψηφίσματος, υπενθυμίζοντας ότι πρόκειται για μια απόφαση που ελήφθη την ώρα που υπάρχει μεγάλη ένταση στις σχέσεις ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Άγκυρα, τους δύο συμμάχους στους κόλπους του ΝΑΤΟ.

“Η γενοκτονία εξακολουθεί να αποτελεί ένα πολιτικό εργαλείο, ένα χαρτί που μπορούν να παίξουν οι παγκόσμιες δυνάμεις”, δήλωσε στο AFP ο Σουρέν Μανουκιάν, ιστορικός του Μουσείου της Γενοκτονίας στο Γερεβάν, και ζήτησε να εξεταστεί η “απόφαση αυτή μέσα από το πρίσμα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία”.

Σκοτεινό κεφάλαιο του πολέμου

Σε ανάλυσή του το Γερμανικό Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων (KNA) κάνει λόγο για “ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου”. Όπως επισημαίνει, οι Αρμένιοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία “ήταν μία αυτόνομη κοινότητα με περιορισμένα δικαιώματα. Οι επιτυχίες τους στη γεωργία, την οικοτεχνία και το τραπεζικό σύστημα προκάλεσαν φθόνο. Για πολλούς Τούρκους οι Χριστιανοί, οι οποίοι προστατεύονταν από τη Δύση, ήταν υπαίτιοι για την παρακμή της Αυτοκρατορίας. Οι πρώτες διώξεις είχαν αρχίσει στα τέλη του 19ου αιώνα. Μόνο οι σφαγές της περιόδου 1894-1896 άφησαν πίσω τους 50.000 έως 300.000 νεκρούς.  Όταν στην περίοδο 1909-1912 άρχισαν και οι βαλκανικοί λαοί να διεκδικούν την ανεξαρτησία τους από τους Τούρκους ή να προσαρτώνται από τις μεγάλες δυνάμεις, η κατάσταση οξύνθηκε ακόμη περισσότερο: οι Νεότουρκοι, που ανήλθαν στην εξουσία το 1908, είχαν ως στόχο μία ομοιογενή Αυτοκρατορία, η οποία θα βασίζεται μόνο στην τουρκική γλώσσα και στο Ισλάμ”.

Περισσότερες από είκοσι χώρες έχουν ήδη αναγνωρίσει τη “γενοκτονία” των Αρμενίων- μεταξύ αυτών η Γαλλία, η Ολλανδία και η Ιταλία. Το 1985 ο όρος “γενοκτονία των Αρμενίων” εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε επίσημο έγγραφο του ΟΗΕ. Για την “πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα” έκανε λόγο και ο Πάπας Φραγκίσκος. Το 2016 το γερμανικό Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο, σε ψήφισμά του, καταδίκασε τη γενοκτονία, με αποτέλεσμα να προκληθεί ένταση στις σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας.

Αναγνώριση της γενοκτονίας και κυρώσεις

Η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία το ψήφισμα με το οποίο αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ η γενοκτονία των Αρμενίων, πριν από έναν αιώνα.

Η Βουλή, που ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς, ενέκρινε με ψήφους 405 υπέρ έναντι 11 κατά το ψήφισμα αυτό που αναφέρει ότι είναι πολιτική των ΗΠΑ να μνημονεύουν ως γενοκτονία τη σφαγή 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία μεταξύ 1915-1923.  

Η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία το ψήφισμα που ζητά από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει κυρώσεις και άλλους περιορισμούς στην Τουρκία και σε Τούρκους αξιωματούχους με αφορμή τη στρατιωτική επιχείρησή της στη βόρεια Συρία.

Οι βουλευτές ενέκριναν το ψήφισμα με ψήφους 403 υπέρ έναντι 16 κατά, στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλουν οι Δημοκρατικοί και πολλοί Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο ώστε να πιέσουν τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να τερματίσει και να μην ξαναρχίσει την επίθεση εναντίον των κουρδικών δυνάμεων που βοήθησαν τους Αμερικανούς στον πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.

Οργή

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου επέκρινε έντονα την κίνηση της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ να ταχθεί χθες Τρίτη – με συντριπτική πλειοψηφία – υπέρ ψηφίσματος που αναγνωρίζει τις μαζικές σφαγές των Αρμενίων πριν από έναν αιώνα και πλέον ως «γενοκτονία», απόφαση την οποία χαρακτήρισε «άκυρη».

Σε ανάρτησή του στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Twitter, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας υποστήριξε ότι η Τουρκία απέτρεψε ένα «μεγάλο παιγνίδι» με την εισβολή της στη βορειοανατολική Συρία – χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις – ενώ έκρινε πως η ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων είχε στόχο να παρθεί «εκδίκηση» για αυτή τη στρατιωτική επιχείρηση.

«Εκείνοι τα σχέδια των οποίων ματαιώθηκαν στρέφονται σε αραχνιασμένες αποφάσεις. Οι κύκλοι που πιστεύουν ότι θα πάρουν εκδίκηση με αυτόν τον τρόπο κάνουν λάθος. Αυτή η επονείδιστη απόφαση εκείνων που εκμεταλλεύονται την ιστορία για πολιτικούς σκοπούς είναι άκυρη για την κυβέρνηση και τον λαό μας», ανέφερε ο τούρκος ΥΠΕΞ.

Παράλληλα, οι υπηρεσίες του εξέδωσαν ανακοίνωση με την οποία καταδικάζεται σθεναρά η απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων να ζητήσει την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε, ανέφερε ότι η απόφαση αυτή αντιβαίνει στη συμμαχία της Τουρκίας και των ΗΠΑ, συμμάχων στον Οργανισμό του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού..

Στην ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ επισημαίνει επίσης ότι το ψήφισμα αυτό αντίκειται στη διμερή συμφωνία της Ουάσινγκτον και της Άγκυρας τη 17η Οκτωβρίου για την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός, η οποία ανέστειλε την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση. Ακόμη, καλεί την κυβέρνηση των ΗΠΑ να λάβει μέτρα για να αποφευχθούν κινήσεις οι οποίες θα βλάψουν περαιτέρω τους διμερείς δεσμούς.

Η κουρδική πολιτοφυλακή Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) δεν έχει ολοκληρώσει την απόσυρσή της σε απόσταση τουλάχιστον 30 χιλιομέτρων από την τουρκική μεθόριο στην βορειοανατολική Συρία, δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρά τις διαβεβαιώσεις της Ρωσίας ότι έχει αποχωρήσει.

Η Τουρκία επιφυλάσσεται του δικαιώματός της να εξαπολύσει κι άλλη επιχείρηση κατά της YPG στην περιοχή, σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος και πρόσθεσε ότι η Άγκυρα και η Μόσχα θα αρχίσουν από την Παρασκευή κοινές περιπολίες στη Συρία εντός μιας ζώνης 7 χιλιομέτρων από τα σύνορα.

Αναφερόμενος την ίδια ώρα στις ΗΠΑ ο Ερντογάν σημείωσε ότι το τουρκικό κοινοβούλιο θα απαντήσει στα ψηφίσματα της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, με τα οποία αναγνωρίζονται ως γενοκτονία οι μαζικοί φόνοι Αρμενίων και ζητείται η επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για την στρατιωτική της επιχείρηση στην Συρία.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ, Deutche Welle