Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα συζητήσουν σήμερα τη δυνατότητα των κυβερνήσεων να ζητούν πιστωτική γραμμή από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού, μία κίνηση που θα άνοιγε επίσης τον δρόμο για απεριόριστες αγορές ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αν χρειαστεί.

Οι υπουργοί Οικονομικών και η ΕΚΤ θα έχουν τηλεδιάσκεψη στις 19.30 (ώρα Ελλάδας), αλλά αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι δεν είναι ξεκάθαρο αν μπορεί να ληφθούν αποφάσεις τώρα ή αν θα απαιτηθεί να αποφασίσουν οι ηγέτες της ΕΕ, οι οποίοι θα συζητήσουν την Πέμπτη. Αξιωματούχοι της Ευρωζώνης ανησυχούν ότι, καθώς η πανδημία εξαπλώνεται και η Ευρωζώνη μπαίνει σε βαθειά ύφεση φέτος, οι χρηματοπιστωτικές αγορές μπορεί να αρχίσουν να απαιτούν υψηλό τίμημα για να δανείζουν τις χώρες, ασκώντας σημαντική πίεση σε ορισμένες από τις πιο υπερχρεωμένες από αυτές, όπως η Ιταλία.

Η πρόταση που εξετάζεται είναι, συνεπώς, ότι όλες ή οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης θα υποβάλουν αίτηση για μία προληπτική πιστωτική γραμμή, που αποκαλείται Πιστωτική Γραμμή με Ενισχυμένους Όρους (Enhanced Conditions Credit Line, ECCL), από τον ESM, το ταμείο διάσωσης που έχει τη δυνατότητα να χορηγήσει δάνεια ύψους 410 δισ. ευρώ. Οι κυβερνήσεις δεν θα χρησιμοποιούν την πιστωτική γραμμή του ESM, αλλά θα τη διατηρούν ως εφεδρεία για να διατηρούν τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων σε διαχειρίσιμα επίπεδα όταν χρηματοδοτούνται από την αγορά, διότι οι επενδυτές θα γνωρίζουν ότι οι χώρες έχουν εναλλακτική φθηνή χρηματοδότηση. Είναι σημαντικό ότι μία πιστωτική γραμμή ECCL θα άνοιγε τον δρόμο στην ΕΚΤ να προχωρά σε απεριόριστες αγορές ομολόγων, αν αυτό θεωρηθεί αναγκαίο. Η ΕΚΤ μπορεί να το κάνει αυτό για τα ομόλογα κάθε χώρας που έχουν μία τέτοια πιστωτική γραμμή, με βάση το πρόγραμμά της Outright Monetary Transactions (OMT) που δημιουργήθηκε το 2012.

Μία από τις δυσκολίες για να υπάρξει σήμερα συμφωνία για τις προληπτικές πιστωτικές γραμμές είναι οι όροι που θα συνδέονται με αυτές – για κάθε χώρα που θα έκανε αίτηση θα έπρεπε να υπάρξει ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους της από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Ιταλία, το χρέος της οποίας ανέρχεται σήμερα στο 137% του ΑΕΠ και αναμένεται να αυξηθεί, καθώς θα εισέλθει πιθανότατα σε ύφεση φέτος, δεν είναι ευτυχής με τον έλεγχο του χρέους τις από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η πιστωτική γραμμή ECCL θα έπρεπε, επίσης, να περιλαμβάνει άλλους όρους, μερικοί από τους οποίους θα μπορούσαν να είναι πολιτικά προβληματικοί. Για να γίνουν αυτοί πιο αποδεκτοί, αξιωματούχοι αναφέρουν ότι θα μπορούσαν να εστιάσουν αυστηρά σε θέματα που σχετίζονται με την επιδημία παρά με τα γενικά μακροοικονομικά προβλήματα και να εισαχθούν σταδιακά ή με μία καθυστέρηση. Ωστόσο, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ισπανία επιμένουν ότι η πιστωτική γραμμή από τον ESM δεν πρέπει να έχει όρους, ενώ η Γερμανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Αυστρία λένε ότι δεν μπορεί να δοθούν δανεικά χωρίς όρους.

«Δεν θα κρατούσα την αναπνοή μου», δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Ευρωζώνης για την πιθανότητα να ληφθεί μία απόφαση σήμερα. «Οι συζητήσεις συνεχίζονται αλλά οι συνήθεις ύποπτοι (οι νότιες και οι βόρειες χώρες της Ευρωζώνης) δεν έχουν ευθυγραμμιστεί ακόμη στον καλύτερο τρόπο για να προχωρήσουν», πρόσθεσε. Αξιωματούχοι σημειώνουν, επίσης, ότι ο επείγων χαρακτήρας μίας απόφασης έχει μειωθεί από το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων λόγω του κορονοϊού που ανακοίνωσε η ΕΚΤ, ύψους 750 δις. ευρώ, και το γεγονός ότι όλες οι χώρες της Ευρωζώνης μπορούν ακόμη να δανείζονται πολύ φθηνά από την αγορά.