Παρά τους τριγμούς που ήδη εμ­φανίζει η συγκυβέρνηση Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ και μέχρι να φανεί αν θα αντιμετωπιστούν ή θα οδηγήσουν το κυβερνητικό σχήμα σε ξέρα, η μικρότερη από τις τρεις συ­νεργαζόμενες πολιτικές δυνάμεις έχει φροντίσει να περιγράψει σε όλους τους τόνους την προσήλωσή της στον νέο της ρόλο.

Επιπλέον, το στοιχείο που προβάλ­λει έντονα το ηγετικό επιτελείο του κόμματος είναι ότι η ΔΗΜΑΡ βρί­σκεται σε πλήρη αντιστοιχία με την εντολή που έλαβε στην κάλπη, την «εντολή για λύση» κατά το προεκλο­γικό της σύνθημα. Επομένως, μπορεί τα ζητήματα να είναι «ακανθώδη», όπως είπε ο Φώτης Κουβέλης, ωστό­σο για τη ΔΗΜΑΡ είναι ενδεχομένως ζήτημα συνέπειας και κατ’ επέκταση πολιτικής επιβίωσης το να παραμεί­νει στην κυβέρνηση.

Τα παραπάνω αποτυπώνονται χα­ρακτηριστικά και στο ύφος μιας απο­στροφής του Σπύρου Λυκούδη στην εισήγησή του στην Κ.Ε. του κόμμα­τος πριν από λίγες μέρες, όπου κα­ταγράφεται η σκέψη ότι δεν υπάρχει επιστροφή: «Ετούτη τη φορά είναι αλλιώς: Διασχίζουμε τον Ρουβίκωνα της πραγματικότητας, θα βραχούμε, αλλά την ευκαιρία πρέπει να την κά­νουμε δυνατότητα για την Αριστερά και τον τόπο μας».

Μία μέρα πριν από το ραντεβού της κυβερνητικής τριανδρίας στο Μαξίμου, τη Δευτέρα, ο Φώτης Κου-βέλης (με συνέντευξή του στο «Πρώ­το Θέμα») δικαιολόγησε σημερινά ή μελλοντικά προβλήματα συνεννόη­σης των τριών, λέγοντας ότι «είναι λογικό να υπάρχουν σε μια συνερ­γατική κυβέρνηση» και συμπλήρω­σε πως «προφανώς στην πορεία θα προκύψουν προβλήματα, αλλά αυτά δεν λείψανε και στις δήθεν πανίσχυ­ρες μονοκομματικές κυβερνήσεις».

Σημείωσε δε επιπλέον ότι είναι «ακόμη νωρίς» να κριθεί το ζήτη­μα, αλλά διαβεβαίωσε με νόημα ότι η ΔΗΜΑΡ προσέρχεται σε αυτήν τη μεγάλη προσπάθεια «με καθαρά χαρτιά και χωρίς δεύτερες σκέψεις». «Νομίζω», πρόσθεσε, «ότι αυτόν τον σταθεροποιητικό της ρόλο τής τον αναγνωρίζουν οι πολίτες».

Η τελευταία αυτή αναφορά πα­ραπέμπει στην εκτίμηση των κορυ­φαίων στελεχών της ΔΗΜΑΡ ότι, αν αποχωρήσει, θα αρχίσει να ξηλώνε­ται το κυβερνητικό «πουλόβερ» κι εκεί πια διακυβεύεται η παραμονή της χώρας στο ευρώ. Ο Κουβέλης πλέον επισημαίνει ότι, μιλώντας προεκλογικά για σταδιακή απαγκί­στρωση, «επειδή δεν μας αρέσει να κοροϊδεύουμε τους πολίτες, τονίζα­με το “σταδιακή”».

 

Ο «αποτροπιασμός»

Με βάση όλα τα παραπάνω, λοι­πόν, είναι κρίσιμης σημασίας η απά­ντηση της ΔΗΜΑΡ στο ερώτημα αν μεταξύ των σκληρών μέτρων που καταρτίζονται από το υπουργείο Οι­κονομικών (όπου από τα 11,5 δισ. τα 5 ή 6 δισ. σχεδιάζεται να σαρωθούν από τις τσέπες των εργαζομένων) θα επικρατήσει στο ζύγι ο «αποτροπιασμός» για τα μέτρα ή το στοιχείο της «εθνικής ευθύνης».

Διότι μπορεί ο Κουβέλης να δηλώ­νει με κάθε ευκαιρία πως η ΔΗΜΑΡ θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να μην υπάρξουν οριζόντια μέτρα ή «οριζόντιες εφαρμογές», να μην επέλθουν απολύσεις στο Δημόσιο κ.λπ. και γενικώς να κατα­θέτει εν είδει πίεσης – και όσο πιο κόσμια γίνεται – τις ενστάσεις της και τις διαφοροποιήσεις της για επι­μέρους ζητήματα ή για τον γενικό προσανατολισμό στην κατεύθυνση της εφαρμογής των σκληρών μέ­τρων άμεσα (σε συντονισμό και με τον Βενιζέλο), ωστόσο πέραν αυτού δεν φαίνεται ούτε να εισακούεται ούτε να επιμένει.

Αυτό πάντως εξηγείται, δεδομέ­νου ότι ανεπισήμως υπάρχει η παρα­δοχή πως είναι περιορισμένες οι δυ­νατότητες εναλλακτικών λύσεων και το ζητούμενο είναι να διασωθούν τα χαμηλά εισοδήματα και συντάξεις.

Όμως, ανεργία, φοροεπιδρομές, περικοπές σε μισθούς, επιδόματα, συντάξεις, καθώς και στην ασφάλιση και την υγεία – πρόνοια, στην παιδεία κ.λπ., αλλά και η σαρωτική ακρίβεια έχουν ήδη αδειάσει τα πορτοφόλια των ασθενέστερων, οδηγώντας τους στην απελπισία. Επιπλέον, αυτή είναι η κατεύθυνση που θα ακολουθηθεί με μεγαλύτερη ένταση στη συνέ­χεια, επενεργώντας τελικά οριζοντίως, ακόμη κι αν κάποιες περικοπές (π.χ. 13ος και 14ος μισθός) τελικώς αποσοβηθούν.

Με άλλα λόγια, η προεκλογική εξαγγελία για σταδιακή απαγκίστρω­ση στη βάση της διαπίστωσης ότι το πρόγραμμα των μνημονίων «δεν βγαίνει» και η μετεκλογική υπόσχε­ση για προοδευτικές «πινελιές» και άσκηση πίεσης για εξεύρεση κατα­λυτικών και «θαυματουργών» ισοδύ­ναμων μέτρων αρχίζουν και ξεθωρι­άζουν υπό το βάρος των σκληρών μέ­τρων που καταρτίζονται από το οικο­νομικό επιτελείο κάτω από το άγρυπνο βλέμμα Στουρνάρα – τρόικας.

Πλέον η ΔΗΜΑΡ είναι αντιμέτωπη με τη σκληρή πραγματικότητα της διακυβέρνησης, στην οποία κάθε τόσο την… «καλωσορίζει» ο Βενιζέλος. Αλ­λά, παρά την τρέχουσα διαφοροποίησή της, είτε για λόγους πίεσης είτε για λόγους επικοινωνιακούς, φαίνε­ται να έχει απαντήσει στο παραπάνω ερώτημα και να επιστρέφει στο αρ­χικό μοτίβο «σκληρά τα μέτρα, αλ­λά αναγκαία», επισείοντας τον φόβο της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ. Όπως ακριβώς και οι άλλοι δύο κυβερνητικοί εταίροι της…