Εκτός από τις πασίγνωστες ταινίες για τα Πάθη του Χριστού που ξαναβλέπουμε κάθε Πάσχα από τότε που θυμόμαστε τους εαυτούς μας, υπάρχουν και μερικά παλιά καλτ ελληνικά φιλμ που είναι τόσο σουρεαλιστικά…

Όπως συνηθίζεται κάθε Μεγάλη Εβδομάδα, οι τηλεοπτικές οθόνες μας γεμίζουν με χλαμύδες και Ρωμαίους στρατιώτες. Στο ένα κανάλι τα παιδικά χρόνια της Παναγίας γαλλιστί, στο άλλο η ιστορία του Ιησού μέχρι την πρώτη εφηβεία του ή κάποιο γνωστό βιβλικό παραμύθι. Κι όσο πλησιάζει η Ανάσταση, εξυπακούεται ότι θα δούμε για εκατομμυριοστή φορά τα Πάθη του Χριστού!

Οι… Χριστοί που ξανασταυρώθηκαν
Στο επίκεντρο, βέβαια, ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ» του Φράνκο Τζεφιρέλλι, με τον Ρόμπερτ Πάουελ, ο οποίος στις αρχές των 70’s έπαιζε σε b-movies τρόμου της βρετανικής Hammer! Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, θυμάμαι κι αυτήν τη σειρά κάθε τέτοιες μέρες. Μέχρι τα 17 μου λάτρευα την εικόνα του Πάουελ – Ιησού ως του ιδανικού χίπη επαναστάτη. Λίγο αργότερα, τον βαρέθηκα και για κάμποσα χρόνια άλλαζα κανάλι. Ήταν ίσως που είχε έρθει ξαφνικά στη ζωή μου κάποιο Πάσχα το αριστουργηματικό παζολινικό «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο», η πιο μαρξιστική χριστιανική ταινία που έγινε ποτέ. Εκεί δεν υπήρχε η επιβλητική, πανέμορφη κατά τ’ άλλα, μουσική του Μορίς Ζαρ, αλλά νέγρικα σπιρίτσουαλς και ρωσικά λαϊκά τραγούδια. Ο Χριστός δεν ήταν γαλανομάτης, αλλά ένας μελαμψός φοιτητής – φρικιό, ο Ενρίκε Ιραζόκουι, που ένας Θεός ξέρει (κυριολεκτικά!) από πού τον είχε «ψαρέψει» ο Παζολίνι. Μαζί με αυτήν τη σπουδαία ταινία, μοναδική μέσα στη φιλμογραφία του Ιταλού διανοητή, είχαν έρθει ταυτόχρονα και ο ξενέρωτος «Βασιλεύς των Βασιλέων» των Αμερικανών με τον φουκαρά Τζέφρι Χάντερ, αλλά και η εκδοχή με τον Μαξ φον Σίντοβ στον ρόλο του Θεανθρώπου. Απορίας άξιον πώς ο πρωταγωνιστής του άθεου Μπέργκμαν δέχτηκε την ίδια ακριβώς περίοδο να ενσαρκώσει τον Ιησού, αυστηρά σύμφωνα με το μοντέλο του καθολικισμού, σε μια ολότελα συντηρητική και μάλλον κακή ταινία.

Του Θεού η κωμωδία
Βέβαια, υπάρχουν και χειρότερα! Αναφέρομαι σε κάποιες ελληνικές ταινίες με θέμα τα Πάθη του Χριστού που γυρίστηκαν σε αιγυπτιακά στούντιο στα τέλη της δεκαετίας του 1940, στις οποίες οι ηθοποιοί μιλούσαν στην καθαρεύουσα!
Ο διευθυντής της Ταινιοθήκης της Ελλάδας, κ. Θεόδωρος Αδαμόπουλος, γνωρίζει την ύπαρξή τους, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε κανένα περαιτέρω στοιχείο για τις χρονολογίες παραγωγής τους και για τους καλλιτεχνικούς συντελεστές τους. Κι αν ακόμη ο πλέον αρμόδιος Αδαμόπουλος δεν γνωρίζει επίσης αν αυτές οι ταινίες προβλήθηκαν καν στην Ελλάδα, εγώ δεν μπορώ να ξεχάσω κάποιες πρωινές προβολές τους στο δημοτικό σχολείο που πήγαινα, και λίγο αργότερα στον συνοικιακό κινηματογράφο κάθε Μεγάλη Παρασκευή. Μια φορά μάλιστα το σινεμά σείστηκε από τα γέλια όταν σε μία σκηνή η έφηβη κοπέλα που ενσάρκωνε την Παναγία σήκωνε το βλέμμα στον ώριμο Ιησού – φτυστός μάντης Τειρεσίας αρχαίου δράματος – και του έλεγε «Υιέ μου, Υιέ μου». «Τι μπούρδες βλέπουμε κι έχασα το προσκύνημα στον Επιτάφιο εξαιτίας σου;» θυμάμαι ακόμη να μου λέει η μάνα μου νευριασμένη, αφού από τότε εγώ… σινεμά να ’ταν κι ό,τι να ’ταν!  Αρκετά χρόνια αργότερα, με τον ερχομό της δορυφορικής τηλεόρασης, θα βλέπαμε μονοκοπανιά οχτάωρο τον «Ιησού από τη Ναζαρέτ» από το λουξεμβουργιανό RTL-PLUS στα γερμανικά! «Δεν σου έκανε το “Υιέ μου, Υιέ μου”» είπα τότε στη μάνα μου «πάρε τώρα τον Εσταυρωμένο να μιλάει σαν τον Γερμανό καγκελάριο Χέλμουτ Κολ».