Προφητικό και εφιαλτικό το μυθιστόρημα του Όργουελ, περιγράφει ένα απολυταρχικό καθεστώς που ασκεί ασφυκτικό έλεγχο στους πολίτες. Για τους «ανυποψίαστους» Αμερικανούς οι ανατριχιαστικές παρακολουθήσεις των μυστικών υπηρεσιών που έβγαλε στη φόρα ο πρώην τεχνικός σύμβουλος αναζωπύρωσαν το ενδιαφέρον για τον Όργουελ. 

Μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο το μυθιστόρημα του Όργουελ σκαρφάλωσε στις πρώτες θέσεις της λίστας με τα πιο ευπώλητα βιβλία, ενώ στο γνωστό βιβλιοπωλείο Strand Book Store στη Νέα Υόρκη οι πωλήσεις του «1984» αυξήθηκαν κατά 50%.

Ο αόρατος πλανητάρχης

Σταθμός στην πολιτική σκέψη του εικοστού αιώνα, το μυθιστόρημα του Όργουελ περιγράφει ένα μέλλον σκοτεινότερο από οποιοδήποτε παρελθόν της Ιστορίας. Εμπνευσμένο από τη σταλινική θηριωδία, το «1984» σηματοδοτεί τον ξεπεσμό του ανθρώπου ως ατόμου ή, όπως ο ίδιος ο συγγραφέας έγραψε, «ως ανθρώπου που μια μπότα του πατάει όλο το πρόσωπο, εσαεί». Πρόσωπο ανύπαρκτο, αφού περιβάλλεται από απόλυτη μυστικότητα, ο Μεγάλος Αδελφός είναι ο αόρατος πλανητάρχης, ο κομματικός μηχανισμός που τιμωρεί αμείλικτα κάθε φωνή αντίστασης.

Πόσο διαφέρει η φανταστική Ωκεανία από την υπερδύναμη που κυβερνάει σήμερα τον πλανήτη; Η κοινωνία που περιγράφεται στο «1984» διοικείται από ένα απολυταρχικό καθεστώς. Κεντρικός ήρωας της ιστορίας είναι ένας κυβερνητικός υπάλληλος, μέλος του Κόμματος. Ζει μόνος, απομονωμένος, μισώντας τον Μεγάλο Αδελφό που έχει καταλύσει κάθε έννοια ελευθερίας. Μέσα από τεράστιες τηλε-οθόνες ο Μεγάλος Αδελφός ασκεί τον απόλυτο έλεγχο στις σκέψεις και τις επιθυμίες των πολιτών. Οι κάτοικοι είναι συνεχώς υπό επιτήρηση. Λέξεις όπως ελευθερία και δημοκρατία έχουν καταργηθεί. Η Αστυνομία της Σκέψης τιμωρεί τους παραβάτες ακόμα και με θάνατο.

Ο έρωτας, πράξη κολάσιμη

Κάποτε ο ήρωας θα εναντιωθεί στο σύστημα. Κι ας ξέρει βαθιά μέσα του ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Θα τα βάλει με την εξουσία όταν το απολυταρχικό καθεστώς είναι πανίσχυρο. Θα ερωτευτεί γνωρίζοντας ότι ο έρωτας είναι πράξη κολάσιμη. Θα αρχίσει να σκέφτεται όταν η σκέψη θα έχει πια καταργηθεί. Το ολοκληρωτικό καθεστώς έχει συνειδητά απλοποιήσει τη γλώσσα, καταργώντας συνεχώς λέξεις, μειώνοντας, έτσι, το πνευματικό επίπεδο της κοινωνίας.  Η ιδεολογική χειραγώγηση των πολιτών είναι γεγονός και ο Όργουελ, γράφοντας για τον «Μεγάλο Αδελφό», ερμηνεύει την κοινωνία τού σήμερα. Εξαιρετική η σύλληψη του συγγραφέα για τη χειραγώγηση της σκέψης που γίνεται από τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Με όπλα την προπαγάνδα και πρόσχημα την εθνική ασφάλεια και τον πόλεμο εναντίον της «τρομοκρατίας», το απολυταρχικό καθεστώς της Ωκεανίας έχει καταργήσει ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα.

Αδύνατο το έγκλημα της σκέψης

Καθώς το διπλωματικό και πολιτικό θρίλερ με τον Σνόουντεν συνεχίζεται, όλο και περισσότεροι θα σπεύδουν σε σκονισμένες βιβλιοθήκες ή θα ανατρέχουν σε διαδικτυακές εκδόσεις για να «χαθούν» μέσα στις ζοφερές σελίδες του Όργουελ. Μετά τις αποκαλύψεις για τις μυστικές υπηρεσίες που παρακολουθούν τις ζωές όλων μας, οι ανυποψίαστοι πολίτες έμαθαν ότι δεν πρέπει πια να εμπιστεύονται κανέναν και τίποτα.

«Στο τέλος θα κάνουμε αδύνατο το έγκλημα της σκέψης, γιατί δεν θα υπάρχουν λέξεις να το εκφράσει κανείς…», μονολογεί ο ήρωας του Όργουελ, ταρακουνώντας τον σημερινό αναγνώστη, που δεν μπορεί να συμφιλιωθεί με κοριούς, πράκτορες… τον Μεγάλο Αδελφό που κατασκοπεύει τη ζωή του.