ΚΥΡΙΑΚΗ 05.05.2024 03:56
MENU CLOSE

Μια «λοξή» ματιά στην Ιστορία του ελληνικού κράτους – Τα deja vu που ενώνουν το σήμερα με το χτες

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2150
5-11-2020
09.11.2020 04:00

 

Η Ιστορία επαναλαμβάνεται;
Το βιβλίο είναι γραμμένο με όχημα τη διαπίστωση ότι, αν και είναι υπερβολική η λογική ή αλλιώς το κλισέ πως «η Ιστορία επαναλαμβάνεται», εν τούτοις μια αίσθηση deja vu, ότι αυτό κάπου το ’χουμε ξαναδεί, έστω όχι με πανομοιότυπο τρόπο, είναι δικαιολογημένη. Οι 27 αυτοτελείς ιστορίες του βιβλίου αυτό το κοινό έχουν, παρουσιάζουν ομοιότητες με ιστορίες του «σήμερα», ενώνοντας το «τότε» με το «τώρα».
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, υπάρχουν αναρίθμητα γεγονότα, ιδεολογήματα και μοτίβα κατά τη διάρκεια αυτών των 200 χρόνων που δημιουργούν αυτή την αίσθηση deja vu. Από τις υποθέσεις Siemens του Μεσοπολέμου και του 1953 – 1957 που μοιάζουν με τα όσα είδαμε από το 1990 και μετά, ώς την καταπληκτική ομοιότητα ανάμεσα στους σημερινούς αφορισμούς εναντίον αλλοδαπών προσφύγων κι εκείνων σε βάρος των «τουρκόσπορων» του 1922. Κι από το χρηματιστηριακό σκάνδαλο του 1872 – 1874 που συνδέει το καφενείο η «Ωραία Ελλάς» με τη Σοφοκλέους το 1999 ώς τους αστυνομικούς ξυλοδαρμούς φοιτητών που διαδήλωναν στην εποχή του Τρικούπη για δωρεάν παιδεία, που θυμίζουν γεγονότα της δεκαετίας του 1960 και της Μεταπολίτευσης.

«Ένα θωρηκτό… λίρες»
Ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα, η ιστορία για το θωρηκτό «Σαλαμίς», που παρουσιάζει σπαρταριστές αναλογίες (και διαφορές άνευ σημασίας μάλλον) με την ιστορία του υποβρυχίου «Παπανικολής», γνωστό και ως «υποβρύχιο που γέρνει» (2010). Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων η χώρα παρήγγειλε ένα θωρηκτό στα ναυπηγεία Vulkan της Γερμανίας και μάλιστα το 1912 αποφασίστηκε αυτό να έχει χαρακτηριστικά «ντρέντνοτ», κάτι που ανέβαζε το κόστος κατά 40%. Αν και «οι επιτελείς του Ναυτικού ονειρεύονταν έτοιμο το θωρηκτό των 20.000 τόνων», αυτό δεν παραδόθηκε. «Διότι ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Απορροφημένη η Vulkan από τις πολεμικές προτεραιότητες, δηλαδή τις εκτελέσεις παραγγελιών του γερμανικού Ναυτικού, παράτησε το ‘‘Σαλαμίς’’, το οποίο είχε δεσμευτεί να παραδώσει το 1915. (…) Στα πρώτα χρόνια έπειτα από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ελληνικές αρχές δεν πίεσαν την Vulkan να επισπεύσει και να ολοκληρώσει την κατασκευή του θωρηκτού». Μέχρι που «ζωήρεψε η τουρκική πλευρά», η οποία αποφάσισε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 να επισκευάσει το γερμανικό θωρηκτό «Goeben», το οποίο μετονομάστηκε σε «Yavuz», προκειμένου να καταστεί αξιόμαχο. Στην Αθήνα σήμανε συναγερμός και το «Σαλαμίς»… ήλθε πάλι στο προσκήνιο. Όμως «καθώς είχε κυλήσει αρκετός χρόνος το θωρηκτό δεν θα έπρεπε απλώς να κατασκευαστεί, αλλά να μετασκευαστεί». Ορισμένοι δε αξιωματικοί κατέθεταν «σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσο ήταν ενδεδειγμένη η απόκτηση ενός τόσο μεγάλου και δαπανηρού πλοίου». Η Αθήνα κατέληξε σε δικαστική διαμάχη με τη Vulkan. Η μεν πρώτη θεωρούσε πλέον άκυρη τη σύμβαση, η δε δεύτερη διεκδικούσε 564.075 λίρες από το ελληνικό Δημόσιο, το οποίο ζητούσε στο μεταξύ να του επιστραφούν οι προκαταβολές ύψους 457.107 λιρών. Αποτέλεσμα; Η Αθήνα έχασε τη διαμάχη και κατέληξε να χρωστάει 1.049.890 λίρες «χωρίς να έχει αποναυπηγηθεί το πλοίο ή να έχουν πραγματοποιηθεί μετατροπές». Η ιστορία δεν τελειώνει εδώ, αλλά η συνέχεια στο βιβλίο, μαζί με τις υπόλοιπες 26 ιστορίες – μεγεθυντικό φακό ουκ ολίγων γεγονότων από τα 200 χρόνια του ελληνικού κράτους.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 05.05.2024 01:50
Exit mobile version