Το 2007 έλαβα ένα e-mail από φίλο, που αφορούσε αποτελέσματα έρευνας για την Βρετανική κυβέρνηση, σχετικά με τα επαγγέλματα του άμεσου μέλλοντος,  με βάση τις ανάγκες και απαιτήσεις που δημιουργούν οι τεχνολογικές, επιστημονικές, αλλά και κοινωνικές εξελίξεις.

 Ομολογώ πως αν και στην αρχή τα εξέλαβα ως αστείο, στην συνέχεια αναζητώντας στο διαδίκτυο ερευνητικά προγράμματα σε εξέλιξη, εντυπωσιάστηκα αλλά ταυτόχρονα δυσκολεύτηκα να κατανοήσω την λογική και την έννοια αυτών των αποτελεσμάτων. Επαγγέλματα όπως Ειδικοί αντιστροφής της κλιματικής αλλαγής, Ειδικές δυνάμεις για την επιβολή καραντίνας στην περίπτωση πανδημίας , Εικονικοί διαχειριστές / ψηφιακοί καθηγητές, αγρότες πόλεων, Αγρότες γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, Αστυνομία καιρικών μετατροπών, Ηθικιστές της Νέας επιστήμης (Βιοηθική), χειρούργοι μνήμης, Διαχειριστές/σύμβουλοι ηλικιωμένων, Οικιακοί ηλεκτρονικοί βοηθοί, Φροντιστές θυμάτων κοινωνικής δικτύωσης, Διαστημικοί πιλότοι, τουριστικοί ξεναγοί και αρχιτέκτονες, Χρηματιστές χρόνου, αγρότες σε ουρανοξύστες και “συνεργεία” ανθρώπινων μελών, μου προκάλεσαν σκέψη και προβληματισμό για το εγγύς μέλλον και το περιβάλλον που θα μεγαλώσουμε εμείς και τα παιδιά μας. Έχοντας αποτυπωθεί στην μνήμη μου, με το  πέρασμα του χρόνου, ανακάλυπτα την ύπαρξη και την ακαδημαϊκή οντότητα (τμήματα σε πανεπιστημιακές σχολές και μεταπτυχιακά προγράμματα), αρκετών εξ αυτών των επαγγελμάτων.

Αναζητώντας το πρωί της προηγούμενης Παρασκευής και εν αναμονή της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων, την τύχη αυτών των ανωτέρω δυνητικών επαγγελμάτων, παρατήρησα ότι  για τα μέλη και τα στελέχη επιτροπών του Ο.Η.Ε, της Ε.Ε, και άλλων μεγάλων οργανισμών, οι ανωτέρω επιστημονικές γνώσεις όχι μόνο υφίστανται αλλά πλέον αποτελούν και προαπαιτούμενο τους.

Συνδυάζοντας τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές που έγιναν στην χώρα μας και όχι μόνο (δασικές πυρκαγιές στην μεσόγειο, πλημμύρες στην κεντρική Ευρώπη), τον τρόπο προσέγγισης και αντιμετώπιση τους τον σχεδιασμό αποκατάσταση τους, με τα υφιστάμενα στρατηγικά κείμενα της Ε.Ε  για τα δάση και τον δασικό τομέα , την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την βιοποικιλότητα, την αγροτική ανάπτυξη, την  Πράσινη συμφωνία και την  αρχή  της  προφύλαξης  του  άρθρου  191  της  Συνθήκης  Λειτουργίας  της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γίνεται άμεσα αντιληπτό, ότι είναι αναγκαία η ύπαρξη κατά πρώτο λόγο σχετικής παιδείας των πολιτών και των πολιτικών, κατά δεύτερο λόγο της πλειοψηφίας των μελών στις ομάδες πρόληψης και διαχείρισης φυσικών καταστροφών, ανθρώπων εχόντων τις ειδικές γνώσεις και όχι εχόντων τίτλους και ιδιότητες μη συναφών με το πρόβλημα και τέλος ότι σε αυτές τις καταστάσεις δεν περισσεύει κανείς.

Η ανάγκη περιβαλλοντικής παιδείας των σημερινών και ιδιαίτερα των μελλοντικών πολιτών, σύγχρονων προγραμμάτων σπουδών με επαγγελματική προοπτική και η απαγκίστρωση από τις  ξεπερασμένες και  στατικές αντιλήψεις πολιτικής προσέγγισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων απαιτούν γενναίες μα και συνάμα σωτήριες θεσμικές αποφάσεις για το ποιοι -λαμβάνοντας υπόψη δεδομένα- θα λαμβάνουν αποφάσεις ή θα εισηγούνται σχετικώς στους λαμβάνοντες τις αποφάσεις.

Η αποκατάσταση του δασικού περιβάλλοντος μετά τις υφιστάμενες καταστροφές απαιτεί ολοκληρωμένο σχεδιασμό και υλοποίηση, με βάση αναφοράς την κατάσταση που ήταν το οικοσύστημα πριν την καταστροφή. Βασική αρχή αποτελεί η ταχύτερη δυνατό επιστροφή του οικοσυστήματος στην κανονικότητα (πρότερη κατάσταση) και στην αειφορική δασοπονία, με την ελάχιστη δυνατή ανθρώπινη παρέμβαση. Πιο σημαντική ενέργεια, αποτελούν τα ειδικά δασοτεχνικά έργα διατήρησης του εδάφους και ρύθμισης των τοπικών υδρολογικών συνθηκών. Το πρόγραμμα  αναδάσωσης που δύναται να ακολουθήσει, δεν αποτελεί αυτοσκοπό της δασικής επιστήμης και πράξης, αλλά αποτελεί μέσο που χρησιμοποιείται εάν και εφόσον απαιτηθεί, για την επίτευξη διάφορων στόχων προστασίας στοιχείων του δασικού οικοσυστήματος  ή όπως σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης για την επαναφορά των φυσικών ειδών μιας περιοχής, που μετά από μη ορθολογική ανθρώπινη επέμβαση (αντικατάσταση για εμπορικούς σκοπούς) εξαφανίστηκαν ( π.χ δάση οξυάς στην Γερμανία). Η επιλογή του είδους ή των ειδών που δύναται να χρησιμοποιηθούν σε μια αναδάσωση είναι προϊόν ειδικής δασολογικής σκέψης. Κάθε λάθος επιλογή μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη στο οικοσύστημα (π.χ αλλοίωση του γενετικού δυναμικού του πληθυσμού και κατά συνέπεια μείωση της βιοποικιλότητας), η οποία όταν γίνει αντιληπτή σε βάθος χρόνου συνήθως είναι μη αντιστρέψιμη. Σημαντικό είναι στις αναδασώσεις και στις  προδιαγραφές του υλικού φύτευσης εάν δεν είναι τοπικής προέλευσης, θα πρέπει να εκτιμηθεί η πιθανότητα  ζημιάς  στο  φυσικό  οικοσύστημα,  με  το  μη  τοπικής  προέλευσης  υλικό να  επιτρέπεται  μόνο  στην  περίπτωση  που  τεκμηριωμένα  δεν  υπάρχει  ή  είναι ελάχιστη η αρνητική επίδραση στον φυσικό πληθυσμό.

Όλα τα ανωτέρω στοιχεία παιδείας, προσέγγισης και ειδικής γνώσης μπορούν να αποτελέσουν επί της αρχής, μια ορθολογική προσέγγιση επίλυσης των υφιστάμενων και των επερχόμενων περιβαλλοντικών προβλημάτων, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η δική μας, που θα είναι από τις πρώτες που θα κλιθούν να αντιμετωπίσουν την επερχόμενη κλιματική αλλαγή.

Hoc opus, hic labor est.

*Ο Φώτης Κιουρτσής είναι MSc Δασολόγος -Δασοπόνος, Τεχνολόγος Ξύλου,Μέλος της επιστημονικής ομάδος έργου LIFEGENMON

Διαβάστε επίσης

Αφελείς προβληματισμοί περί «ψεκασμένων»

Ενημερωμένοι διασωληνωμένοι!

Γιατί οι Ταλιμπάν κατέλαβαν τόσο γρήγορα το Αφγανιστάν