Οι παρεμβάσεις του Ευάγγελου Βενιζέλου στην δημόσια σφαίρα προκαλούν πάντα το ενδιαφέρον όλων καθώς διακρίνονται για την επιστημονική τους επάρκεια, την πολιτική – ιστορική τους διάσταση και ευστοχία και την στοχαστική τους βαθύτητα.

Εκτός των άλλων, εκφέρονται -με σπάνιο πλέον πολιτικό ήθος και ύφος υψηλού επίπεδου- συμβουλευτικά. Και κυρίως σε ήπιους τόνους.

Ωστόσο, σε όλους προξένησε εντύπωση το σχετικά έντονο ύφος της χθεσινής του δημόσιας παρέμβασης αναφορικά με τις επίσημες αντιδράσεις για την παρουσία του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου στα εγκαίνια του τουρκικού κέντρου στη Νέα Υόρκη όταν μάλιστα σε αυτή παρευρίσκετο και ο αρχηγός του κυπριακού ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ .

Οι αντιδράσεις υπήρξαν έντονες από κυπριακής πλευράς και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας έδειξε την ενόχλησή του ακυρώνοντας προγραμματισμένη συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής. Το ίδιο ενοχλημένοι έδειξαν και κύκλοι της ομογένειας, όπως και στην Ελλάδα που η είδηση αντιμετωπίστηκε με έντονη δυσαρέσκεια και πολλαπλούς αυθόρμητους αφορισμούς.

Τελευταία υπήρξε η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης η οποία έδειξε να αιφνιδιάζεται από την εξέλιξη αυτής της υπόθεσης και μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου αντέδρασε πιθανόν υπό την πίεση της κοινής γνώμης εκφράζοντας την ενόχληση και την δυσαρέσκειά της, ακολουθώντας την «εξωτερική πολιτική που επιβάλλει το δημόσιο αίσθημα» που -ας μας επιτραπεί να επισημαίνουμε- δεν είναι και ο καλύτερος σύμβουλος, τουλάχιστον σε ζητήματα διπλωματίας…

Στην παρέμβασή του, ο Ευάγγελος Βενιζέλος επισημαίνει το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναγκάζεται να επιβιώνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο (το οποίο φαίνεται να αγνοούν οι αντιδρώντες με τη στάση τους) τονίζοντας εμφατικά ότι λειτουργεί κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες σε ένα περιβάλλον που διέπεται από την τουρκική αντίληψη της έννομης τάξης. Τονίζει, δε, πράγματα που οι αρμόδιοι παράγοντες της εξωτερικής μας πολιτικής και διπλωματίας πρέπει να θεωρείται αυτονόητο ότι γνωρίζουν σε βάθος.

Ποια είναι αυτά; Ότι το Πατριαρχείο δεν είναι ελληνικό αλλά έχει οικουμενικό χαρακτήρα εξ ου και η σημασία και ο ρόλος του είναι διευρυμένος όπως και η αποστολή του. «Το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι θεσμός του διεθνούς δημοσίου δικαίου και ως τέτοιον το αναγνωρίζει το ελληνικό Σύνταγμα στα άρθρα 3 και 105. Ως τέτοιο θεσμό το αντιμετωπίζουν διεθνείς οργανισμοί και κράτη που απονέμουν τις αντίστοιχες τιμές στο πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη».

Θέτει, ωστόσο, και ένα ζήτημα πολύ σοβαρό που αποσιωπάται και δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό σε όλο το εύρος της σημασίας του: ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως μετά τις εξελίξεις στην Ουκρανική Εκκλησία, της οποίας αναγνώρισε το αυτοκέφαλο, δέχεται συνεχείς, συστηματικές και στοχευμένες επιθέσεις από την ρωσική κυβέρνηση.

Προφανώς, ο Βενιζέλος υπονοεί ευθέως τον κίνδυνο που υπάρχει να υπονομεύσει η Ρωσία (πιθανότατα σε μια κυνική τυχοδιωκτική συμφωνία Πούτιν – Ερντογάν) την οικουμενικότητα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως υπέρ της Ρωσικής Ορθόδοξου Εκκλησίας. Ευθέως, όμως, εγκαλεί την κυβέρνηση για την σιωπή της στο ιδιαίτερα σοβαρό αυτό θέμα και επισημαίνει ότι η ελληνική πολιτική που είναι ευαίσθητη στην εμφάνιση του Ελπιδοφόρου σε μια διπλωματικής φύσεως τυπική υπόθεση που κερδίζει περισσότερα από ότι χάνει, δεν δείχνει ανάλογη ευαισθησία και ενδιαφέρον για να υπερασπιστεί διπλωματικά τον αγώνα του Πατριαρχείου απέναντι στις ρώσικες πιέσεις.

Τέλος, τονίζει ότι ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής είναι Ιεράρχης του Οικουμενικού Θρόνου και τον εκπροσωπεί στις ΗΠΑ ως Έξαρχος, κατά συνέπεια εκπροσωπεί το Πατριαρχείο το οποίο έχει γνώση φαναριώτικη αιώνων πώς να επιβιώσει σε ένα δύσκολο περιβάλλον και πώς να εκπροσωπήσει τα συμφέροντά του. Εξ άλλου, στην συνάντηση αυτή που παρευρέθη ο Ελπιδοφόρος, έθεσε τα εκκρεμή προβλήματα (επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης, ελευθερίες θρησκευτικών μειονοτήτων) παρουσία του Τούρκου Πρόεδρου και του Γ.Γ. του ΟΗΕ – και όχι η κυβέρνηση ή ο Κύπριος Πρόεδρος, όπως επισημαίνει δεικτικά ο Βενιζέλος.

Τέλος, αυτή η ιστορία της δημόσιας αποδοκιμασίας στην ουσία του Πατριαρχείου για τους πιο πάνω αλλά και για άλλους προφανείς λόγους, δεν ωφελεί κανέναν. Ούτε το ότι υπό την «λαϊκή κατακραυγή» πιέζεται ο Ελπιδοφόρος να «απολογηθεί». Πρέπει να τελειώσει αμέσως το θέμα αυτό, αλλά και να μας γίνει μάθημα: σε παρόμοιες περιπτώσεις, καλύτερα είναι όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές να συνεννοούνται μεταξύ τους ώστε να μην αιφνιδιάζει ο ένας τον άλλον.

Διαβάστε επίσης:

Το όραμα μας για την Θεσσαλονίκη

AUKUS και ο υποβιβασμός της Γερμανικής Ευρώπης

Νομικοί υποβολείς για ψεκασμένους – ή περί εσχάτης ανοησίας!