Δεν χωρά αμφιβολία ότι το σύμφωνο AUKUS δημιούργησε ερωτηματικά για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ειδικά και μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου.

Παρά τη συνεργασία, τόσο οικονομικής όσο και στρατιωτικής, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν δίστασε το 2018 να χαρακτηρίσει την ΕΕ ως τον μεγαλύτερο παγκόσμιο εχθρό των ΗΠΑ.

Η ακύρωση του γαλλικού αμυντικού συμβολαίου με την Αυστραλία και ο αποκλεισμός της Γαλλίας από το AUKUS, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας μετά το Brexit, ενισχύει την ευρωπαϊκή αντίληψη ότι η αμερικανική αντιευρωπαϊκή πολιτική ή έστω η αποστασιοποίηση από την ΕΕ, αποτελεί στρατηγική, συστημική επιλογή για τις ΗΠΑ, ανεξαρτήτως πλέον Αμερικανού Προέδρου.

Αρχικά, οι ΗΠΑ πήραν ξεκάθαρα υποστηρικτική θέση υπέρ της Βρετανίας στο Ευρω-Βρετανικό διαζύγιο, στην μετά Brexit εποχή, συμπεριλαμβάνοντας το Ηνωμένο Βασίλειο και όχι τη Γαλλία στο Σύμφωνο. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Brexit αποτελούσε μια υπαρξιακή απειλή, αν η αποχώρηση από το Ηνωμένο Βασίλειο είχε προκαλέσει και άλλα κράτη-μέλη να φλερτάρουν με αντίστοιχες επιλογές.

Η πιθανότητα του Ηνωμένου Βασιλείου να πετύχει στον κόσμο μετά το Brexit, με την υποστήριξη μίας «Παγκόσμιας Βρετανίας» από τις ΗΠΑ, μόνο πονοκέφαλο μπορεί να φέρει στην Ευρώπη.

Επιπλέον, η επιλογή του διπλωματικού κόστους στις σχέσεις με τη Γαλλία, υπέρ του οικονομικού οφέλους του συμβολαίου των υποβρυχίων με την Αυστραλία είναι αποκαλυπτική του πόσο περιορισμένη είναι πλέον η γεωπολιτική θέση της Ε.Ε. στα μάτια των Αμερικανών.

Το παραπάνω ενισχύεται και από το γεγονός ότι πολλά ευρωπαϊκά κράτη και ειδικά οι Γερμανοί, δεν συμμετέχουν στο ποσοστό που ανέμεναν οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί στις δαπάνες και τις δραστηριότητες του ΝΑΤΟ. Ειδικά το Βερολίνο είχε χρόνια απαξιώσει με τον τρόπο αυτό το Σύμφωνο, απολαμβάνοντας την περίπου ανέξοδη ασφάλεια των Αμερικανών.

Την ίδια στιγμή η Γερμανική Ευρώπη επεκτείνει διαρκώς τις σχέσεις ενεργειακής εξάρτησης με τη Ρωσία και τους εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα. Η Γερμανία αδιαφορεί για τη γεωπολιτική αξία της Ευρώπης, την βλέπει ως χώρο ανατροφοδότησης της οικονομικής της κυριαρχίας και ζυγίζει τα πράγματα αυστηρά με οικονομικούς όρους, παραγνωρίζοντας την κινεζική απειλή και την ρωσική ενεργειακή εξάρτηση.

Η Ευρώπη είναι πλέον φυλακισμένη στην ιερότητα των Γερμανικών εξαγωγών, παραμένοντας αναξιόπιστη και αγκυλωμένη έναντι των ΗΠΑ και γενικότερα της Δύσης. Η ανασύσταση της Δύσης βρίσκει την Ευρώπη διαιρεμένη και σαστισμένη.

Με σχεδόν δεδομένη την ένταξη της Ιαπωνίας, Νότιας Κορέας και του Καναδά μελλοντικά στην AUKUS, η Ευρώπη ως ενιαία οντότητα είναι απούσα και αδύναμη – ανίκανη να διαμορφώσει κοινή πολιτική άμυνας και ασφάλειας.

Όσο παραμένει ο εγκλωβισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις γερμανικές προτεραιότητες, όσο η Γερμανική Ευρώπη θα στραγγαλίζει την ιδέα της Ευρωπαϊκής Γερμανίας, τόσο θα μειώνεται η ευρωπαϊκή επιρροή στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, με επιπτώσεις μείζονος σημασίας.

*Ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος είναι διεθνολόγος – ερευνητής του Τμήματος Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του ΕΚΠΑ.

Διαβάστε επίσης:

Το απρόβλεπτο ντόμινο των διεθνών εξελίξεων…

Παγκόσμια βόμβα τα ηλεκτρονικά απόβλητα

Η αληθινή πρόκληση για τη νέα γενιά