Μπορεί το τρέξιμο να είναι ίσως το καλύτερο είδος άσκησης που υπάρχει, όμως έχει και τα μειονεκτήματά της. Ένα από τα σοβαρότερα είναι ότι κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να προκαλέσει άσθμα σε άτομα με ευαισθησία.

Το οποίο βέβαια δεν είναι αρκετό για να αποτρέψει τον δρομέα από το ρόλο του, αλλά του θέτει αυστηρά όρια. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ, ένας από τους μεγαλύτερους Μαραθωνοδρόμους στην Ιστορία.

Ο Χαϊλέ έπασχε από άσθμα και καθώς το Πεκίνο ήταν πνιγμένο από την ατμοσφαιρική ρύπανση, αποφάσισε να μην συμμετέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Το άσθμα εκδηλώνεται στους αθλητές μετά από έντονη σωματική κόπωση. Άρα αθλήματα όπως είναι ο Μαραθώνιος, που χρειάζονται επίπονες προπονήσεις για την αύξηση της αντοχής και παράλληλα βελτίωση του χρόνου, είναι από τα πιο επικίνδυνα.

Επιπρόσθετα, πολλοί άνθρωποι που δεν έχουν άσθμα, δηλαδή περίπου το 13% του γενικού πληθυσμού και το 40% των πασχόντων από αλλεργική ρινίτιδα, όπως επίσης και συχνά άτομα με οικογενειακό ιστορικό σε αλλεργίες, υποφέρουν από άσθμα, το οποίο εκδηλώνεται αμέσως μετά από τη σωματική άσκηση.

Το άσθμα όταν εκδηλωθεί γίνεται χρόνια ασθένεια των πνευμόνων.

Η λοίμωξη που προκαλείται στενεύει τους αεραγωγούς που λαμβάνουν το οξυγόνο όταν αναπνέουμε με αποτέλεσμα ο αέρας να μπαινοβγαίνει πιο δύσκολα στους πνεύμονες.

Αυτό προκαλεί τα συμπτώματα του άσθματος που είναι ο βήχας, η δύσπνοια, η αναπνευστική δυσκολία και ο συριγμός. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό ενώ εμείς νομίζουμε ότι τα πνευμόνια μας δυναμώνουν με το τρέξιμο;

«Αυτοί οι άνθρωποι έχουν κάποιο μικρό πρόβλημα στους αεραγωγούς το οποίο δεν έχει εκδηλωθεί. Οι απότομες όμως αλλαγές στη θερμοκρασία και την υγρασία, ιδίως κατά την εισπνοή παγωμένου, ξηρότερου αέρα κυρίως τις πρωινές ώρες, μπορούν να προκαλέσουν άσθμα, το οποίο μπορεί κάποιες ώρες της ημέρας να δημιουργεί κρίσεις άσθματος, δηλαδή να αισθάνεται ότι του κόβεται η αναπνοή», εξηγεί στο topontiki.gr Κώστας Γουργουλιάνης, καθηγητής πνευμονολογίας στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Στη διάρκεια λοιπόν μιας κοπιώδους σωματικής άσκησης όπως είναι το τρέξιμο, που οι άνθρωποι τείνουν να ανασαίνουν από το στόμα, επιτρέπουν στον παγωμένο ξηρό αέρα να φτάσει στους χαμηλότερους αεραγωγούς χωρίς να περάσει πρώτα από το ζεστό και υγρό χώρο της μύτης.

Με την αναπνοή από το στόμα ο αέρας υγραίνεται σε μόνο κατά 60%, ενώ η αναπνοή από τη μύτη ζεσταίνει και υγραίνει τον αέρα σε υγρασία περίπου 90% πριν φτάσει στους πνεύμονες. Για αυτό είναι και εξαιρετικά σημαντικό όσοι δεν έχουν κάνει εξέταση πνευμόνων να προσέχουν να αναπνέουν μόνο από τη μύτη. «Και βέβαια εκτός από τις καρδιολογικές εξετάσεις, οι δρομείς θα πρέπει να κάνουν σπειρομέτρηση και πλήρη έλεγχο πνευμόνων», συμπληρώνει ο κ. Γουργουλιάνης.

«Επίσης, υπάρχει το άσθμα το οποίο εκδηλώνεται μόνο με την άσκηση. Σε αυτήν την περίπτωση υπάρχουν αναπνευστικές δυσκολίες σε διάστημα από πέντε έως 20 λεπτών μετά την άσκηση. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν συριγμό, δύσπνοια, βήχα και πόνο στο στήθος. Επίσης, παρατεταμένο λαχάνιασμα, το οποίο συνήθως εκδηλώνεται πέντε με 10 λεπτά μετά ακόμη και από σύντομη άσκηση. Και σε αυτή την περίπτωση προσέχει τα ίδια πράγματα και πηγαίνει σε πνευμονολόγο ή αλλεργιολόγο», εξηγεί ο καθηγητής.

Πώς θα μάθω αν κινδυνεύω; Για να διαγνώσει με βεβαιότητα το άσθμα μετά την άσκηση ο γιατρός θα πρέπει να πάρει ιστορικό, να υποβάλλει τον ασθενή σε τεστ αναπνοής όταν είναι ξεκούραστος για να βεβαιωθεί ότι δεν πάσχει από χρόνιο άσθμα.

Πολλές φορές υποβάλλει σε τεστ αναπνοής πριν και μετά την άσκηση για να διαπιστώσει σε τι βαθμό είναι η βλάβη και να δώσει τις αντίστοιχες οδηγίες ή φάρμακα στον δρομέα.

Ακολούθως αναπνέει σε ένα αναπνευστικό μηχάνημα που ονομάζεται σπειρόμετρο, το οποίο επεξεργάζεται την ικανότητά του να εκβάλλει ή να εκπνέει τον αέρα. Το τεστ αυτό πραγματοποιείται πριν την άσκηση και σε διάφορα χρονικά διαστήματα από δυο έως 30 λεπτά μετά το τέλος της.

Μια μείωση της τάξεως του 12-15% στον όγκο του αέρα που αποβάλλεται (σε σύγκριση με την τιμή της έναρξης) σε ένα δευτερόλεπτο (αποκαλείται αναγκαστική τιμή εκπνοής ανά δευτερόλεπτο, ή FEV 1) δηλώνει πιθανότητα εκδήλωσης άσθματος.

Στην επιτόπου μέτρηση, η ροή εκπνοής του αέρα μπορεί να υπολογιστεί πριν και μετά από έξι έως οκτώ λεπτά «ελεύθερου τρεξίματος» ή μετά τη συμμετοχή σε κάποιο άθλημα ή δραστηριότητα που συνήθως προκαλεί αναπνευστικά συμπτώματα. Η ροή του αέρα μετριέται για 30 λεπτά μετά το τέλος της άσκησης.

Τα καλύτερα σπορ για το άσθμα. Η κολύμβηση θεωρείται το πιο κατάλληλο άθλημα για όσους έχουν άσθμα και για άτομα με τάση σε βρογχοσπασμούς (αυτό που συμβαίνει στην κρίση άσθματος και δεν μπορούμε να αναπνεύοσουμε) λόγω των πολλών θετικών παραγόντων του: ζεστό και υγρό περιβάλλον, διαθεσιμότητα σε όλη τη διάρκεια του χρόνου (κλειστές πισίνες), τόνωση των άνω μυών του σώματος και η οριζόντια θέση μπορεί να βοηθήσουν στην κινητοποίηση της βλέννας από το βάθος των πνευμόνων.

Το βάδισμα, η χαλαρή ποδηλασία, η πεζοπορία και η ελεύθερη κατάβαση με σκι είναι μερικές από τις δραστηριότητες με λιγότερες πιθανότητες εκδήλωσης του άσθματος.

Συμβουλές για αποφυγή κρίσης άσθματος

Η άσκηση πρέπει να απαγορεύεται σε αθλητές που υποφέρουν από ιώσεις όταν επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες.

Σε περίπτωση που είναι αλλεργικοί όταν τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ή της γύρης είναι υψηλά, μπορούν να βάλουν μάσκα χειρουργείου.

Η μάσκα χειρουργείου ή ένα κασκόλ στο στόμα βοηθά στις χαμηλές θερμοκρασίες όταν κάποιος κάνει έντονη άσκηση και χρειάζεται να αναπνέει από το στόμα, καθώς έτσι ζεσταίνεται ο αέρας κατά την εισπνοή.

Η αναπνοή μέσα από τα χείλη μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του φραξίματος των αεραγωγών.

Αποφύγετε χώρους με φρεσκοκομμένο γρασίδι

Τρέξιμο σε βουνό ή μεγάλο υψόμετρο

Το άσθμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, τουλάχιστον ο ένας στους έξι αθλητές που εκπροσώπησαν τις ΗΠΑ στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1996 είχε ιστορικό άσθματος. Μολονότι το 4%-7% του γενικού πληθυσμού υποφέρει από άσθμα, το ποσοστό των Ολυμπιακών αθλητών ήταν σημαντικά υψηλότερο.

Όπως διαπιστώθηκε, από τους 699 αθλητές οι 117 (16,7%) είχαν ιστορικό άσθματος ή είχαν χρησιμοποιήσει φάρμακα κατά του άσθματος ή και τα δυο. Με βάση την ανάγκη τους για φαρμακευτική αγωγή, εβδομήντα τρεις (10,4%) από τους αθλητές έπασχαν από ενεργό άσθμα την περίοδο των αγώνων ή χρειάζονταν φαρμακευτική αγωγή σε μόνιμη ή ημιμόνιμη βάση.

Ανάμεσα στους Ολυμπιακούς αθλητές, το άσθμα ήταν πιο σύνηθες ανάμεσα στους ποδηλάτες και αρκετά συνηθισμένο σε αθλητές του μπάντμιντον, του μπιτς βόλεϊ, της επιτραπέζιας αντισφαίρισης και του βόλεϊ.

Αμερικανοί αθλητές που έπασχαν από άσθμα ή έπαιρναν φάρμακα για το άσθμα κατέκτησαν ομαδικά ή ατομικά μετάλλια στο άθλημά τους και τα κατάφεραν σχεδόν το ίδιο καλά με τους αθλητές χωρίς άσθμα (28,7%), οι οποίοι κατέκτησαν ομαδικά ή ατομικά μετάλλια.

Η άσκηση ωφελεί τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά. Ακόμα κι αν δεν αγωνίζονται για να κατακτήσουν κάποιο ολυμπιακό μετάλλιο, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι που πάσχουν από ΕΙΑ πρέπει να αθλούνται στο σύνολο των δυνατοτήτων τους με την κατάλληλη διάγνωση και θεραπευτική αγωγή.

Παράγοντες εκδήλωσης άσθματος στους δρομείς

• Αλλεργιογόνα της άνοιξης
• Ουσίες που προκαλούν ερεθισμό όπως ο καπνός και τα έντονες οσμές
• Αλλαγές του καιρού, κυρίως ψύχος
• Ιοί ή λοιμώξεις

• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (αναρρόφηση στομαχικού οξέως στον οισοφάγο)
• Φάρμακα ή τροφές
• Συναισθηματικό στρες

Διαβάστε επίσης

Κορωνοϊος: Pfizer vs Merck – Τι γνωρίζουμε για τα δύο χάπια

Κορωνοϊός-Παγώνη: Το «Γεννηματάς» έζησε τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου – Πάμε άμεσα στα 10.000 κρούσματα

Κορωνοϊός: Συνάντηση Μητσοτάκη με εκπροσώπους της Εστίασης τη Δευτέρα (Video)