Σε συνθήκες απώλειας ελέγχου της πανδημίας, τα πεδία του πολέμου αυξάνονται. Εκτός από το μεγάλο μέτωπο του εμβολιασμού, στο οποίο η αποτυχία να χτιστεί ισχυρό τείχος ανοσίας είναι δεδομένη, προστίθεται αυτό της εξάντλησης του Εθνικού Συστήματος Υγείας, το οποίο βρίσκεται στα όριά των αντοχών του, ιδιαίτερα στη βόρεια Ελλάδα και σταδιακά σε ολόκληρη τη χώρα.

Η ενίσχυση του σκληρά δοκιμαζόμενου ΕΣΥ είναι ένα πολύ ωραίο θέμα για να πλακώνονται πολιτικά η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά το πραγματικό πρόβλημα σε αυτή τη φάση είναι ότι έτσι κι αλλιώς οι ΜΕΘ, παρότι έχουν αυξηθεί, δεν είναι αρκετές. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, παρότι υπάρχουν, δεν διαθέτουν επαρκές προσωπικό για να λειτουργήσουν.

Άλλωστε η ίδια η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα είπε καθαρά τις προηγούμενες μέρες ότι το προσωπικό δεν επαρκεί – ούτε το ιατρικό ούτε το νοσηλευτικό – και ότι υπάρχει μεγάλο κενό.

Η πρόσληψη ή η επίταξη ιδιωτών, που δεν έχουν ιδέα από διαχείριση Covid, ούτε πέρυσι πρόσφερε κάτι σημαντικό ούτε φέτος αναμένεται ότι θα προσφέρει. Ή, τουλάχιστον, ενδέχεται να προσφέρει αφού προηγηθεί η εκπαίδευση και η προσαρμογή τους. Ο χρόνος όμως είναι ελάχιστος και η κρίση κορυφώνεται.

Κυρίως η επίταξη δεν θα καταφέρει να αναπληρώσει το κενό ανθρώπων που, ενώ στελέχωσαν την προηγούμενη περίοδο το σύστημα, έμειναν χωρίς ανανέωση συμβάσεων ή απλώς, ελλείψει προοπτικής, αποφάσισαν να κάνουν άλλες επιλογές, μεταξύ των οποίων και η εξωτερική μετανάστευση.

Εμβολιαστικό χαμηλό

Αυτό που μέχρι τώρα σώζει κάπως την κατάσταση είναι το εμβόλιο. Με αυτόν τον αριθμό κρουσμάτων θα είχαμε μια απίστευτη τραγωδία χωρίς τον εμβολιασμό. Όμως οι επιδόσεις, ως γνωστόν, παραμένουν χαμηλές παρά την προθυμία δεκάδων χιλιάδων πολιτών τις τελευταίες μέρες να λάβουν την πρώτη εμβολιαστική δόση. Τα δεδομένα είναι δύο:

1. Όπως παραδέχεται η καθηγήτρια Παιδιατρικής και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων Βάνα Παπαευαγγέλου, «αποτύχαμε, ας μην φοβόμαστε τις λέξεις. Δεν μπορέσαμε να πείσουμε μια μερίδα του κόσμου», δεδομένου ότι ένας στους τέσσερις άνω των 80 ετών παραμένει ανεμβολίαστος και απαιτείται να υπάρξει ακόμη περισσότερη προσπάθεια για να εμβολιαστούν όλοι οι άνω των 50.

2. Η κατάσταση είναι οριακή και επείγουσα, όπως σημειώνει ο καθηγητής Μικροβιολογίας της Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και μέλος της επιτροπής Αλκιβιάδης Βατόπουλος: «Πλέον χρειάζεται πανστρατιά, να κινητοποιηθούμε όλοι, να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε νόσημα από το όποιο δεν έχουμε ξεμπερδέψει και να κινητοποιηθούμε προς πάσα κατεύθυνση να πείσουμε τους ανεμβολίαστους να εμβολιαστούν, παρότι χρειάζεται ενάμισης μήνας για να λειτουργήσει αυτό, και να τηρούμε τα μέτρα ατομικής προστασίας».

Επομένως σωστά λέει η κυβέρνηση ότι δεν μπορούμε να κλείσουμε μέσα τους εμβολιασμένους, αλλά αυτό σε καμιά περίπτωση δεν είναι αρκετό:

– Οι ανεμβολίαστοι δεν μειώνονται με σοβαρό ρυθμό και για τον επόμενο ενάμιση μήνα (τουλάχιστον) δεν θα έχουν ανοσία όσοι εμβολιάζονται σήμερα – που έτσι κι αλλιώς δεν είναι πολλοί.

– Οι εμβολιασμένοι πρέπει να ενημερωθούν ότι το εμβόλιο δεν φέρνει αποστείρωση. Άρα και αυτοί πρέπει να παίρνουν μέτρα προστασίας και να μην γίνονται μέρος της αλυσίδας μετάδοσης. Μπορεί οι ίδιοι να μην κινδυνεύουν όσο οι ανεμβολίαστοι, αλλά κινδυνεύουν οι ανεμβολίαστοι γύρω τους εάν αυτοί τους μεταδίδουν τον ιό.

– Οι εμβολιασμένοι που πλησιάζουν στο εξάμηνο από τον εμβολιασμό τους δεν είναι τόσο ασφαλείς όσο ήταν στην αρχή. Τα αντισώματα μειώνονται σταδιακά, άρα λίγο πριν από την τρίτη δόση είναι κι αυτοί ευάλωτοι. Γι’ αυτό άρχισε ήδη η συζήτηση για τρίτη δόση νωρίτερα από το εξάμηνο: ακόμη και στους τέσσερις μήνες.

Χωρίς λοκντάουν

Το τρίτο μεγάλο θέμα είναι το ενδεχόμενο ενός γενικού λοκντάουν. Εδώ τα πράγματα είναι όντως δύσκολα για διάφορους λόγους. Κατ’ αρχάς το κλείσιμο της οικονομίας και των σχολείων δεν το θέλει κανείς – παρότι τα σχολεία είναι ήδη εστίες υπερμετάδοσης. Το οικονομικό κόστος είναι τεράστιο, λεφτά δεν υπάρχουν, οι Ευρωπαίοι δεν χρηματοδοτούν άλλα λοκντάουν (αντιθέτως πριμοδοτούν τα λοκντάουν των ανεμβολίαστων) και ήδη έχουν χαθεί δύο σχολικές χρονιές. Επίσης για την κυβέρνηση ένα νέο κλείδωμα της οικονομίας θα συνιστούσε τεράστια πολιτική ήττα.

Τα παραπάνω πάντως δεν αναιρούν το ερώτημα μέχρι ποιον αριθμό κρουσμάτων και θανάτων θα μπορεί η χώρα να μένει ορθάνοιχτη. Αυτό δεν είναι ξεκάθαρο. Ήδη βγαίνουν στον αέρα προβλέψεις ακόμη και για 20.000 κρούσματα ημερησίως έως τον Φεβρουάριο ή ακόμη νωρίτερα.

– Πόσοι θάνατοι θα αντιστοιχούν σε αυτά τα κρούσματα;

– Πόσοι εμβολιασμένοι θα ανανεώσουν έγκαιρα τον εμβολιασμό τους ώστε να συνεχίσουν να μένουν εκτός νοσηλείας και εκτός άμεσου κινδύνου για τη ζωή τους;

– Πόσοι από αυτούς που θα νοσήσουν σοβαρά θα μπορούν να έχουν νοσηλεία;

Δεδομένων όλων αυτών είναι βέβαιο ότι προσεχώς θα δούμε κάποια αυστηροποίηση των μέτρων πρόληψης, ωστόσο η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι αυτά θα αφορούν – σε σύμπνοια με άλλες ευρωπαϊκές χώρες – μόνο τους ανεμβολίαστους και τους χώρους εστίασης και συνάθροισης.

Όμως, επειδή δεν αναμένεται ότι θα υπάρξει βελτίωση σε σχολεία και μέσα μαζικής μεταφοράς, η προσοχή αναγκαστικά θα στραφεί πάλι στην αμφίβολη ενίσχυση του εμβολιασμού και στην εξίσου αμφίβολη ενίσχυση του ΕΣΥ. Συνεπώς τα ερωτήματα είναι πλέον σε ποιο επίπεδο θα φτάσει η διασπορά του ιού, πότε θα υπάρξει κάποια αποκλιμάκωση και ποιο θα είναι το ανθρώπινο κόστος μέχρι τότε…

Διαβάστε επίσης:

Το σκληρό δίλημμα Τσίπρα στην κυβέρνηση για την πανδημία

ΚΙΝΑΛ: Στην τελική ευθεία με υπόγειες εντάσεις

Τα 9.000 χτυπήματα…