Πιο σκληρό και από «μπετόν αρμέ» φαίνεται ότι είναι το μπλοκ των ανεμβολίαστων πολιτών στην Ελλάδα, καθώς μεγάλο ποσοστό δηλώνει ότι δεν προτίθεται να εμβολιαστεί στο άμεσο μέλλον, ενώ επίσης μεγάλο ποσοστό δεν σκοπεύει να εμβολιαστεί ακόμα και αν το εμβόλιο γίνει υποχρεωτικό.

Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από μεγάλη έρευνα της Metron Analysis για τη διαΝΕΟσις, η οποία από την αρχή της πανδημίας παρακολουθεί και μελετά τις εκφάνσεις και τις συνέπειες του φαινομένου και της κρίσης στην οικονομία και στην κοινωνία της χώρας μας.

Πιο συγκεκριμένα, περισσότεροι από τους μισούς ανεμβολίαστους δηλώνουν σήμερα ότι δεν θα εμβολιαστούν («μάλλον όχι» και «σίγουρα όχι»). Πρόκειται για το 15% του συνολικού δείγματος της έρευνας. Όταν, δε, ρωτήθηκαν αν θα εμβολιαστούν εφόσον ο εμβολιασμός γίνει υποχρεωτικός για όλους, το 41% των ανεμβολίαστων (ένα ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 800.000 πολίτες) δήλωσε όχι.

Επίσης το 58% των ανεμβολίαστων δηλώνει πως μόνο του αποφάσισε να μην εμβολιαστεί. Ο ένας στους πέντε λέει ότι επηρεάστηκε «από όσα έχει διαβάσει ή ακούσει» και μόνο ένας στους 10 επειδή παρακινήθηκε να μην εμβολιαστεί από τον γιατρό του. Από αυτό, το 23%, πάντως, περίπου οι μισοί, δηλώνουν ότι εξαρχής είχαν αποφασίσει να μην εμβολιαστούν, ενώ οι άλλοι μισοί ότι σκόπευαν να εμβολιαστούν και άλλαξαν γνώμη.

Ακολουθούν μερικά ενδεικτικά συμπεράσματα από τα αποτελέσματα της έρευνας.

Επιστροφή στην εργασία

Τον Απρίλιο του 2020 μόνο ένας στους τέσσερις Έλληνες εργαζόταν κανονικά στον χώρο εργασίας του, επίσης ένας στους τέσσερις εργαζόταν με τηλεργασία και οι υπόλοιποι βρίσκονταν σε κάποια μορφή αναστολής εργασίας ή άδειας. Σήμερα το 83% των εργαζομένων δουλεύει, πια, κανονικά στον χώρο εργασίας του και μόνο το 10% εργάζεται πλέον με τηλεργασία.

Οι Έλληνες πολίτες είναι πλέον μοιρασμένοι σε δύο κατηγορίες: οι μισοί πιστεύουν ότι η χώρα μας πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση, ενώ οι υπόλοιποι πιστεύουν το αντίθετο. Ωστόσο, δεν είναι το ίδιο μοιρασμένες όλες οι υποομάδες του πληθυσμού. Ένας σημαντικός παράγοντας που διαφοροποιεί το αποτέλεσμα είναι η ηλικία:

● Οι πολίτες ηλικίας άνω των 65 που πιστεύουν ότι πάμε προς τη σωστή κατεύθυνση είναι υπερδιπλάσιοι από τους συνομηλίκους τους που πιστεύουν το αντίθετο.

● Στις ηλικίες 17-39, όμως, τα ποσοστά είναι ακριβώς ανάποδα. Η στάση των νεότερων είναι γενικά πιο απαισιόδοξη για σχεδόν όλα τα θέματα της πανδημίας, κάτι που επιβεβαιώνεται και από άλλες έρευνες και για άλλα θέματα, και αξίζει περαιτέρω διερεύνηση.

● Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι οι μισοί εμβολιασμένοι πολίτες πιστεύουν ότι πάμε προς τη σωστή κατεύθυνση, ενώ επτά στους 10 ανεμβολίαστους πιστεύουν ότι πηγαίνουμε προς τη λάθος.

Κυρίαρχα συναισθήματα στους Έλληνες παραμένουν σταθερά η αβεβαιότητα (40%) και η ανασφάλεια (31%) και τελευταία η ντροπή (7%) και η αυτοπεποίθηση (5%).

Πόσοι την πήραν σοβαρά

Γενικά, όπως έχει φανεί και από τις προηγούμενες έρευνες, η πλειονότητα των Ελλήνων αντιμετωπίζει το φαινόμενο ως κάτι σημαντικό – από την αρχή της κρίσης, κιόλας, με τις απαντήσεις τους δείχνουν ότι παίρνουν την απειλή στα σοβαρά.

Σταθερά τρεις στους τέσσερις πιστεύουν ότι η Covid-19 αποτελεί μια «σοβαρή απειλή» για την υγεία τους, ενώ μόνο ένας στους πέντε νομίζει ότι πρόκειται για μια «συνηθισμένη απλή ασθένεια». Και εδώ, βεβαίως, υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους: 13,5% των εμβολιασμένων πιστεύει ότι είναι «μια απλή ασθένεια», αλλά το αντίστοιχο ποσοστό στους ανεμβολίαστους είναι 51,2%.

Ο ρεαλισμός της στάσης τους έχει προέλθει, βεβαίως, και από τη διάψευση των προσδοκιών που είχαν στα πρώτα στάδια της πανδημίας για μια γρήγορη επάνοδο στην κανονικότητα. Αξίζει να θυμίσουμε ότι στην αρχή της κρίσης, τον Απρίλιο του 2020, η πλειονότητα των Ελλήνων πίστευε ότι θα έχουμε επανέλθει σε μια «φυσιολογική καθημερινότητα» μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2020. Καθώς ο καιρός περνούσε, βεβαίως, επικρατούσε ένας νέος ρεαλισμός και πλέον οι μισοί Έλληνες (47%) θεωρούν ότι θα επανέλθουμε σε μια «φυσιολογική καθημερινότητα» μετά το 2022.

Το 65% των Ελλήνων θεωρεί «πολύ» ή «αρκετά πιθανό» νέες μεταλλάξεις να οδηγήσουν σε νέα επιβάρυνση της πανδημίας στο μέλλον. Προς το παρόν, περίπου δύο στους τρεις Έλληνες θεωρούν «όχι και τόσο πιθανό» ή «καθόλου πιθανό» να οδηγηθούμε ξανά σε λοκντάουν (ωστόσο, σχεδόν οι μισοί ανεμβολίαστοι πολίτες θεωρούν, αντίθετα, ότι θα οδηγηθούμε).

Ταυτόχρονα, όμως, δύο στους τρεις Έλληνες πιστεύουν ότι «τα χειρότερα έχουν περάσει» και μόνο ένας στους τέσσερις θεωρεί ότι «έρχονται δυσκολότερες ημέρες». Τα αποτελέσματα σε αυτή την ερώτηση είναι πάνω – κάτω παρόμοια ανεξαρτήτως ηλικίας και σχεδόν ίδια για εμβολιασμένους και μη.

Οι παράγοντες ηλικία και μόρφωση

Την περίοδο που έτρεξε η έρευνα, 9% των Ελλήνων δήλωνε πως έχει νοσήσει με Covid (από 6% τον Μάιο του 2021). Ταυτόχρονα, πλέον, το 77% του δείγματος της έρευνας (που, θυμίζουμε, περιλαμβάνει μόνο πολίτες ηλικίας άνω των 17 που μιλούν ελληνικά) δηλώνει ότι έχει κάνει έστω και μία δόση του εμβολίου (από 39% τον Μάιο του 2021), ενώ το 75% είναι πλήρως εμβολιασμένο.

Το 81% των εμβολιασμένων δηλώνει ότι θα κάνει και την επαναληπτική (ή «αναμνηστική», όπως αναφέρεται συχνά) δόση του εμβολίου όταν του δοθεί η δυνατότητα. Είναι ενδιαφέρον ότι το ποσοστό των πρόθυμων να κάνουν την επαναληπτική δόση είναι πολύ υψηλό σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων των 17-24 (77%).

Όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα, το ποσοστό των εμβολιασμένων αυξάνεται ανάλογα με την ηλικία και το μορφωτικό επίπεδο, ενώ χαμηλότερα του 65% ποσοστά εμβολιασμού εμφανίζουν μόνο οι αγρότες, οι άνεργοι, όσοι δηλώνουν επάγγελμα «οικιακά» και όσοι ζουν σε περιοχές με λιγότερους από 2.000 κατοίκους.

Υποχρεωτικότητα και δικαιώματα

Σε αυτή την έρευνα υπάρχουν και κάποιες νέες ερωτήσεις για το θέμα του εμβολιασμού, που αναδεικνύουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα:

1. Από αυτούς που έχουν εμβολιαστεί, το 58% δηλώνει ότι το αποφάσισε μόνο του, ενώ ένας στους τέσσερις δηλώνει πως παρακινήθηκε από τον γιατρό του. Εξάλλου ένας στους τέσσερις εμβολιασμένους δηλώνει πως στην αρχή είχε αποφασίσει να μην εμβολιαστεί, αλλά στη συνέχεια άλλαξε γνώμη.

2. Και στο θέμα της υποχρεωτικότητας και των δικαιωμάτων εμβολιασμένων / ανεμβολίαστων στην κοινωνία εμφανίζονται κάποια ενδιαφέροντα αποτελέσματα:

● Η μεγάλη πλειονότητα των πολιτών είναι υπέρ της υποχρεωτικότητας για κάποιες ομάδες του πληθυσμού. Επτά στους 10 πολίτες πιστεύουν ότι ο εμβολιασμός πρέπει να είναι υποχρεωτικός για τους εκπαιδευτικούς, άλλοι επτά στους 10 πιστεύουν το ίδιο και για τους ένστολους, ενώ τρεις στους τέσσερις πιστεύουν ότι πρέπει να είναι υποχρεωτικός για τους υγειονομικούς.

● Ωστόσο, μόνο λίγο περισσότεροι από τους μισούς – στο συνολικό δείγμα – πιστεύουν ότι ο εμβολιασμός πρέπει να είναι υποχρεωτικός για όλους τους πολίτες.

● Οι επτά στους 10 εμβολιασμένους πιστεύουν ότι οι ανεμβολίαστοι συμπολίτες τους «δεν είναι καλά πληροφορημένοι» και ότι «υπάρχουν επιτήδειοι που συνειδητά τους παραπλανούν».

● Οι έξι στους 10 υποστηρίζουν ότι «η συμπεριφορά τους είναι αντικοινωνική» και τέσσερις στους 10 ότι «είναι επικίνδυνοι και προσπαθούν να τους αποφεύγουν». Ταυτόχρονα, όμως, επτά στους 10 εμβολιασμένους πιστεύουν ότι το να μην εμβολιαστούν οι ανεμβολίαστοι «είναι δικαίωμά τους».

Οι μισοί Έλληνες, δε, πιστεύουν ότι κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να ζητά υπηρεσίες μόνο από εμβολιασμένους – οι άλλοι μισοί διαφωνούν.

Εμβόλιο και παιδιά

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν και οι στάσεις των Ελλήνων ως προς τον εμβολιασμό των παιδιών. Τον Μάιο του 2021, λίγο πριν ο ΕΜΑ εγκρίνει τη χρήση του εμβολίου για τα παιδιά ηλικίας 12 ετών και άνω στην Ευρώπη, το 58,1% των Ελλήνων γονέων δήλωνε πως δεν θα εμβολίαζε τα παιδιά του. Σήμερα, όμως, έξι στους 10 γονείς παιδιών ηλικίας άνω των 12 ετών δηλώνουν ότι τα παιδιά τους είτε έχουν ήδη εμβολιαστεί (38%) είτε ότι πρόκειται να εμβολιαστούν (20%).

Σήμερα, δε, από τους γονείς παιδιών ηλικίας κάτω των 12, μόνο ένας στους τρεις δηλώνει ότι τα παιδιά του θα εμβολιαστούν όταν εγκριθεί το εμβόλιο και γι’ αυτά. Ο ένας στους πέντε δηλώνει ότι δεν έχει αποφασίσει ακόμη και σχεδόν οι μισοί (46%) ότι τα παιδιά τους δεν θα εμβολιαστούν. Σημειώνουμε ότι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές το εμβόλιο για παιδιά ηλικίας 5-11 έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ, ενώ η σχετική απόφαση του ΕΜΑ για τις χώρες της Ε.Ε. αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες.

Διαβάστε επίσης:

Το σκληρό δίλημμα Τσίπρα στην κυβέρνηση για την πανδημία

ΚΙΝΑΛ: Στην τελική ευθεία με υπόγειες εντάσεις

Τα 9.000 χτυπήματα…