Προπαραμονή Πρωτοχρονιάς η κυβέρνηση, με εγκύκλιό της, κόβει τις συντάξεις από 135 έως 268 ευρώ τον μήνα σε τουλάχιστον 50.000 συντάξεις λόγω θανάτου (χηρείας ή αναπηρίας), ενώ προβλέπεται η μη καταβολή της εθνικής σύνταξης στους δικαιούχους που λαμβάνουν και παροχή εξ ιδίου δικαιώματος.

Αφορά τις συντάξεις που έχουν χορηγηθεί από 13.5.2016 και στις περιπτώσεις που ο/η δικαιούχος λαμβάνει και δεύτερη σύνταξη λόγω γήρατος, αναπηρίας ή από άλλη αιτία.

Ειδικότερα οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν ήδη σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος δεν θα λαμβάνουν στο εξής το 70% της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ που ελάμβαναν μέχρι σήμερα, δηλαδή θα κοπούν από την καθεμία και τον καθένα έως 269 ευρώ. Θα λαμβάνουν μόνο το 70% της ανταποδοτικής σύνταξης και καθόλου εθνική!

Σε περίπτωση σύνταξης εξ ιδίου δικαιώματος ή εργασίας, μετά την τριετία η σύνταξη χηρείας περιορίζεται στο 50% (σ.σ.: 35% επί των αποδοχών του θανόντος). Άρα, σε αυτή την περίπτωση, η περικοπή ανέρχεται στα 135 ευρώ. Θα λαμβάνουν μόνο το 35% της ανταποδοτικής σύνταξης του θανόντος.

Με την ίδια εγκύκλιο όμως πλήττονται και τα ορφανά τέκνα από τους δύο γονείς. Καθώς προβλέπεται μεν ότι, στις περιπτώσεις πολλών δικαιούχων (τέκνων – αδελφών), θα λαμβάνουν την ελάχιστη σύνταξη των 360 ευρώ το καθένα, αλλά, εάν πρόκειται για δύο συντάξεις (εργάζονταν και οι δύο θανόντες γονείς), δεν θα μπορούν να λαμβάνουν αναλογία εθνικής σύνταξης από δύο πηγές (συντάξεις μητέρας και πατέρα).

Γλιτώνουν οι παλαιές συντάξεις

Βαρύ είναι το πλήγμα και για τους αναπήρους, οι οποίοι, σε κάθε περίπτωση, λαμβάνουν σύνταξη (αναπηρία 67%) και συνεχίζουν να λαμβάνουν το 70% της σύνταξης και μετά την πάροδο της τριετίας.

Γλιτώνουν, όπως ήδη αναφέραμε, μόνον οι παλαιές συντάξεις χηρείας που εκδόθηκαν έως 12.5.2016 (προ του νόμου 4387/16), καθώς σε αυτές στις περιπτώσεις (σ.σ.: και στις συντάξεις εξ ιδίου δικαιώματος) ισχύει (διατηρείται) η προσωπική διαφορά.

Η περικοπή δεν έχει αναδρομική ισχύ και θα εφαρμόζεται εφεξής, θα ισχύσει όμως από τις συντάξεις Ιανουαρίου 2022, με αποτέλεσμα οι πληρωμές στο τέλος του μήνα (συντάξεις Φεβρουαρίου) να είναι διπλά κομμένες. Και αυτό καθώς οι συντάξεις τρέχοντος μηνός έχουν ήδη καταβληθεί προ των Χριστουγέννων στο ακέραιο (πριν αποφασιστεί η περικοπή).

Σύμφωνα με τον δικηγόρο – εργατολόγο Διονύση Τεμπονέρα οι περικοπές σε βάθος δύο ή τριών ετών θα φθάσουν σε 200.000 συνταξιούχους.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας αναφέρεται ότι με την εγκύκλιο «παρέχονται ουσιώδεις διευκρινίσεις επί υφιστάμενων νομοθετικών ρυθμίσεων του ν. 4387/2016». Ο συγκεκριμένος νόμος, εξηγεί ο Αλέξης Μητρόπουλος, «εφαρμόζει τη σκληρή διάταξη του άρθρου 7 του νόμου Κατρούγκαλου για απαγόρευση “σώρευσης εθνικών συντάξεων”, που από φόβο για το πολιτικό κόστος δεν υλοποίησε η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ».

Τελικά, όμως, φαίνεται πως ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Π. Τσακλόγλου χωρίς φόβο υπέγραψε η μεγάλη αυτή περικοπή να εφαρμοστεί με το καλημέρα του 2022!

Συγκεκριμένα, πάντως, η εγκύκλιος στηρίζεται όντως στον νόμο 4783/2016 (νόμος Κατρούγκαλου), όπου αναφέρεται ότι κάθε συνταξιούχος δικαιούται και λαμβάνει μια μόνο εθνική σύνταξη. Και σε καμιά περίπτωση οι αποδοχές αυτές, οι οποίες καταβάλλονται από τον κρατικό προϋπολογισμό (σ.σ.: δεν είναι ανταποδοτικό ποσό το οποίο καταβάλλεται από τον ΕΦΚΑ με βάση τις εισφορές και τα έτη ασφάλισης), δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 384 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης (345 για τη δεκαπενταετία).

Τι λέει η εγκύκλιος

Ειδικότερα η εγκύκλιος αναφέρει ότι:

«Δεν επιτρέπεται η σώρευση περισσοτέρων της μιας εθνικών συντάξεων στο ίδιο άτομο. Σε εφαρμοστικό επίπεδο, όταν ένας ασφαλισμένος δικαιούται περισσότερες της μιας συντάξεις από οποιαδήποτε αιτία (γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου), του χορηγείται μια μόνο εθνική σύνταξη που δεν μπορεί να υπερβαίνει (μεμονωμένα ή ως άθροισμα εθνικών συντάξεων από διαφορετικές αιτίες) το ανώτατο όριο μιας πλήρους εθνικής σύνταξης (384 ευρώ). Ο κανόνας αυτός ισχύει και εφαρμόζεται, ανεξαρτήτως της προέλευσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (εξ ιδίου δικαιώματος ή κατά μεταβίβαση) και σε οποιονδήποτε συνδυασμό σώρευσης.

Το συνολικό ποσό των κατά μεταβίβαση συντάξεων που καταβάλλονται στα δικαιοδόχα πρόσωπα (σύζυγος, τέκνα) λόγω θανάτου του συνταξιούχου δεν μπορεί να υπερβαίνει τη σύνταξη του θανόντος. Αντιστοίχως, το ποσό του συνόλου των κατά μεταβίβαση συντάξεων που καταβάλλονται στα δικαιοδόχα πρόσωπα δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο των 360 ευρώ. Εξαίρεση αποτελούν τα ορφανά τέκνα και από τους δύο γονείς, στα οποία το κατώτατο όριο δεν επιμερίζεται αλλά το καθένα λαμβάνει τουλάχιστον το κατώτατο όριο.

Σε περίπτωση θανάτου συνταξιούχου που ελάμβανε δύο ανταποδοτικές συντάξεις, το δικαίωμα των δικαιοδόχων στη σύνταξη του θανόντος είναι ενιαίο και αδιαίρετο, ανεξαρτήτως του πλήθους και του είδους των δικαιωμάτων που μεταβιβάζονται από τον θανόντα.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τις συντάξεις χηρείας μετά την πρώτη τριετία, καταβάλλεται στον επιζώντα σύζυγο ολόκληρη η σύνταξη χηρείας, η οποία ισούται με το 70% της σύνταξης του θανόντος. Οι κανόνες σώρευσης της εθνικής σύνταξης, όπως αναλύθηκαν παραπάνω, εφαρμόζονται απαρέγκλιτα.

Με το πέρας της πρώτης τριετίας, πάντα σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου, η σύνταξη προσαρμόζεται και καταβάλλεται το ήμισυ αυτής (δηλαδή, το 35% της σύνταξης του θανόντος), εφόσον ο επιζών εργάζεται ή αυτοαπασχολείται ή λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε άλλη πηγή. Εάν ο επιζών σύζυγος είναι ανάπηρος σε ποσοστό τουλάχιστον 67%, εξακολουθεί να λαμβάνει ολόκληρη τη σύνταξη χηρείας, χωρίς περικοπή, για όσο διαρκεί η αναπηρία».

Παράδειγμα

Έστω ότι γυναίκα λαμβάνει αναπηρική σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος, με βαθμό αναπηρίας 70%, ύψους 600 ευρώ (εθνική σύνταξη 288 ευρώ + ανταποδοτική σύνταξη 312 ευρώ). Ο ασφαλισμένος σύζυγος πεθαίνει το 2020 και δικαιούτο σύνταξης ύψους 900 ευρώ (εθνική σύνταξη 384 ευρώ + ανταποδοτική σύνταξη 516 ευρώ).

Την πρώτη τριετία, η επιζώσα σύζυγος λαμβάνει κανονικά τη σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος και τη σύνταξη λόγω θανάτου που αντιστοιχεί στο 70% της σύνταξης που δικαιούτο ο θανών (70% x 900 ευρώ = 630 ευρώ και αναλύεται σε εθνική σύνταξη 268,8 ευρώ + ανταποδοτική σύνταξη 361,2 ευρώ).

Σύνολο συντάξεων μέχρι σήμερα, εξ ιδίου δικαιώματος και θανάτου: 1.230 ευρώ (Ε.Σ. 288 ευρώ + 268,8 ευρώ και Α.Σ. 312 ευρώ + 361,2 ευρώ).

Με την εγκύκλιο Τσακλόγλου το ποσό της εθνικής σύνταξης δεν μπορεί να ξεπερνά σε άθροισμα από διαφορετικά δικαιώματα (σύνταξη χηρείας και αναπηρίας ή γήρατος) το ποσό των 384 ευρώ, δηλαδή μια πλήρη εθνική σύνταξη.

Συνεπώς η ίδια ανάπηρη χήρα, στο ίδιο παράδειγμα, αν ο σύζυγος απεβίωνε αύριο θα λάμβανε από την εθνική σύνταξη 172,8 λιγότερα ευρώ τον μήνα (αντί για 268,8 ευρώ + 288 ευρώ = 556,8 ευρώ, θα πάρει 384 ευρώ), δηλαδή θα λάβει αντί για 1.230 ευρώ μόνο 1.057,2 ευρώ συνολικά.

Διαβάστε επίσης

ΣΥΡΙΖΑ: Φουλ επίθεση για μοριακά και άνοιγμα σχολείων

Το «μεγάλο στοίχημα» με τα σχολεία

Ο Ερντογάν «ονειρεύεται» το 1922