Προσπαθώ να θυμηθώ την προ facebook ζωή. Τότε που λέγαμε τη γνώμη μας σε έναν μικρό κύκλο ανθρώπων, ζωντανά, κοιτώντας ο ένας τον άλλον.

Ήταν τότε που απευθυνόσουν στους φίλους και γνωστούς, στον ευρύτερο περίγυρό σου και είχες άμεση επαφή με τον αντίκτυπο των λεγομένων σου όπως και άμεση δυνατότητα να διορθώσεις, να διευκρινίσεις. Αν έλεγες και καμιά κοτσάνα (και ποιος δεν έλεγε…) έπεφταν γέλια και συνεχίζονταν κάπως έτσι οι κουβέντες.

Ήταν η εποχή του προφορικού λόγου με την ελευθερία της έκφρασης όπου κανένας δεν αποθήκευε το λάθος σου, δεν πόσταρε μιαν αδύναμη στιγμή σου, δεν σε γελοιοποιούσε δημόσια. Σήμερα, το λάθος σημαίνει δημόσια διαπόμπευση. Το μεγαλύτερο δε πρόβλημα είναι ότι έχασε και η δημόσια διαπόμπευση το νόημά της.  Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ανταλλάσουμε απόψεις αλλά… παρεξηγήσεις.

Οι δημόσιες συζητήσεις μεταξύ φιλών και γνωστών βέβαια άρχισαν να χάνουν την ζωντάνια του διαλόγου μέσα από την τηλεόραση. Από εκεί ξεμάθαμε να συζητάμε -αν είχαμε μάθει ποτέ. Παρακολουθούσαμε Χατζηνικολάου, Πρετεντέρη και άλλους και αρχίσαμε να συζητάμε λες και βρισκόμασταν μπροστά σε τηλεοπτικές κάμερες. Στις κουβέντες μπήκαν εμβόλιμα τα «δεν ολοκλήρωσα», «άσε με να ολοκληρώσω», «εγώ δεν σε διέκοψα», «προστατέψτε με, παρακαλώ». Αντιγράφαμε τα χούγια της τηλεόρασης, λες και στο καφενείο, στις ταβέρνες και στο σπίτι απευθυνόμασταν στο πανελλήνιο βγάζοντας λόγο. Εκεί δέχτηκε το πρώτο και σοβαρό πλήγμα η αυθεντική κουβέντα με τα καλά και τα στραβά της.  

Και μετά ήρθαν τα like και ξέφυγε η κατάσταση καθώς το φόρουμ πλέον διευρύνθηκε άκριτα και δίχως όρια. Έτσι, ο διάλογος μετεξελίχθηκε σε ποστ-αναρτήσεις  και σχόλια. Βέβαια και εδώ την παράσταση κλέβουν οι διάφορες μούρες, οι λεγόμενοι «επώνυμοι», αυτό το τροπικό φρούτο της Μεταπολίτευσης. Και ποιος δεν θέλει να συνομιλήσει με μια διασημότητα όλων των ειδικοτήτων, ποιος δεν φλέγεται να παρέμβει, να σχολιάσει, να καταγγείλει, να τα «ψάλλει ένα χεράκι»; Ξαφνικά, η ζωή μας γέμισε θορύβους και μιαν ακατάσχετη φλυαρία που στο τέλος δημιούργησε μια βάρβαρη κοινότητα όπου εξαγγέλλονται προγραφές. Αρκεί μια άστοχη ή αντιδημοφιλής άποψη 20 λέξεων για να σου καταστρέψει τη ζωή, να υποστείς ένα δημόσιο εξευτελισμό αντίστοιχο του λιντσαρίσματος. Ευγενές, δίχως αίματα, αλλά λιντσάρισμα κανονικό. Όλοι συνωστίζονται να αποδώσουν δικαιοσύνη και να βρουν τα δίκια τους μέσα στο αχανές διαδικτυακό περιβάλλον.

Δίχως να το καταλάβουμε, αφαιρέσαμε από την ζωή μας τη σιωπή.

Ωστόσο, αυτή είναι η εποχή μας και δεν είναι προφανώς η χειρότερη,  απλά έχει τα δικά της θέματα, τη δική της βαρβαρότητα αλλά και τις δικές της ταχύτητες να αλλάζει. Το δίχως άλλο, είναι αποκαλυπτική καθώς καταγράφεται όσο ποτέ άλλοτε η πραγματική εικόνα της κοινωνίας των ανθρώπων, πράγμα που όπως όλα στη ζωή μπορεί να μας κάνει χειρότερους αλλά και καλυτέρους.

Μπορεί η τεχνολογία να τρέχει με 5G ταχύτητες, ο άνθρωπος, ωστόσο, αλλάζει αργά, σχεδόν ανεπαίσθητα -εντός κι εκτός facebook.

Photo: pixabay.com

Διαβάστε επίσης:

Εξοπλισμοί – Μύθοι και πραγματικότητα

Τι άνθρωποι είστε τέλος πάντων;

Θα υπάρξει κοινωνική δικαιοσύνη μόνο αν υπάρξει έμφυλη ισότητα