Οι κατακτητικές κινήσεις της Ρωσίας, που προσπαθεί να αποδείξει ότι επέτυχε τον σκοπό της, πρέπει να συνδυασθούν με τις προοπτικές που δημιουργεί η Ε.Ε. και κυρίως οι ΗΠΑ για να σταματήσει το συντομότερο δυνατό ο πόλεμος, που ήδη έχει προκαλέσει χιλιάδες θύματα – άμαχους πολίτες και στρατιώτες.

Ο ουκρανικός στρατός αγωνίζεται για εστίες, ιερά και όσια και για ενσωμάτωση στη σύγχρονη κοινωνία του 21ου αιώνα. Αντίθετα οι Ρώσοι στρατιώτες κινούνται στα πεδία των μαχών κάτω από την πίεση σοβαρών αμφισβητήσεων επειδή σκοτώνουν ομόθρησκους, συγγενείς, επειδή η Μόσχα επιλέγει την απόλυτη σύγκρουση προωθώντας για την καταστροφή της κοιτίδας της σλαβικής Ορθοδοξίας μαχητές της τζιχάντ, μετατρέποντας τον πόλεμο και σε σύγκρουση θρησκευτικών αντιθέσεων.

Η κρίση στην Ουκρανία απασχόλησε στο σύνολό της, στις επιμέρους πτυχές αλλά και σε πολλές λεπτομέρειές τους συνέδρους στο διεθνές Φόρουμ στη Ντόχα (26-27 Μαρτίου 22). Πολλοί από τους συμμετέχοντες της Ντόχα θα παραβρεθούν και στο Φόρουμ των Δελφών, 6-9 Απριλίου 2022. Θα συνομιλήσουν για πρώτη φορά με τους Έλληνες συνέδρους, ενώ αν η Ελλάδα είχε επιλέξει να βρίσκεται στην Ντόχα με μεγαλύτερη υπουργική αποστολή το συναπάντημα των Δελφών θα αποτελούσε μία συνέχεια στην εμβάθυνση του συνολικού προβληματισμού επί του Ουκρανικού, ειδικότερα σε θέματα ενέργειας, διατροφικής αλυσίδας, περιβάλλοντος και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που εξετάσθηκαν διεξοδικά στο Κατάρ.

Η Ελλάδα παρούσα

Η Ελλάδα επέτυχε ήδη από το 1990, με διαδοχικές κυβερνήσεις Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ, σταθερή και αδιάκοπη αναβάθμιση της διεθνούς παρουσίας της, που συνεχίσθηκε από όλες τις κυβερνήσεις που ακολούθησαν μέχρι και σήμερα, παρά τη δεινή και δυσμενή θέση στην οποία βρέθηκε η χώρα εξ αιτίας της διεθνούς οικονομικής κρίσης, της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία.

Αναπτύχθηκαν στρατηγικές σχέσεις με το Ισραήλ, τις χώρες του Κόλπου και της Μέσης Ανατολής. Η παρουσία είναι σημαντική και στον διαθρησκειακό διάλογο, στηρίζοντας όλες τις προσπάθειες και τις πρωτοβουλίες της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρχη που αποσκοπούν στην κοινωνική / πολιτική καταλλαγή, τη σύγκλιση των ορθοδόξων θρησκειών και την προστασία της θεϊκής δημιουργίας, που είναι το περιβάλλον.

Μεταξύ πολλών άλλων επιτευγμάτων της σύγχρονης ελληνικής εξωτερικής πολιτικής συστάθηκαν και αναπτύχθηκαν ταχύτατα, με εξαιρετική αποτελεσματικότητα, τριμερείς συνεργασίες, οι οποίες ομαλότατα διευρύνθηκαν ως πολυμερείς πρωτοβουλίες, χωρίς αποκλεισμούς, στις οποίες επέλεξαν από την αρχική φάση να συμμετέχουν ΗΠΑ και Γαλλία.

Παρά τη διαπιστωμένη επιτυχή διπλωματική πορεία και την εμπειρία της πολυδιάστατης πολιτικής, στο πεδίο των διεθνών σχέσεων και αναμετρήσεων, περιέργως όταν οι συνθήκες απαιτούν περισσότερη εντατικοποίηση της προσπάθειας οι ταχύτητες της χώρας πέφτουν. Τη στιγμή κατά την οποία μπορούμε να ηγηθούμε επιλέγουμε να κινηθούμε με τρόπο που παρεξηγείται, επειδή περιέργως εμφανιζόμαστε συρόμενοι από τα γεγονότα.

Η εικόνα που ακαίρως επιλέγεται και παρουσιάζεται στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στο εξωτερικό αδικεί την πολιτική της Ελλάδας αποδυναμώνοντας την κρίσιμη στιγμή το μακροχρόνιο έργο της ελληνικής διπλωματίας, ενώ αποπροσανατολίζει συμμάχους και εταίρους που μας εμπιστεύονται και υπολογίζουν στην πολιτική μας συμπεριφορά.

Κρίση και εθνικό συμφέρον

Η επίμονη προσπάθεια ανάλυσης της κατάστασης που έχει προκαλέσει διεθνώς η Ρωσία, το ζητούμενο πολιτικό ψυχογράφημα του Προέδρου Πούτιν και της ηγεσίας της Ρωσίας, η αξιολόγηση για την αποτελεσματικότητα των στρατηγών, των ενόπλων δυνάμεων, των υπηρεσιών πληροφοριών της Ρωσίας και τα αποτελέσματα στα πεδία των μαχών αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της διερεύνησης των αιτίων της κρίσης.

Το άλλο σημαντικό μέρος των αναζητήσεων κάθε κυβέρνησης προκύπτει από την αγωνία των πολιτικών προκειμένου να διασφαλισθούν και να προωθηθούν τα εθνικά συμφέροντα τόσο κατά την κρίσιμη διάρκεια του πολέμου όσο και κατά την εποχή που θα ακολουθήσει για την αποκατάσταση της ειρήνης.

Ίσως για πολλούς να αποτελεί απλούστευση της ανάλυσης η βεβαιότητα με την οποία υποστηρίζεται η ισχυρή διπλωματική θέση της χώρας μας, η οποία περιέργως αποδυναμώνεται από κάποιες ακατανόητες αποφάσεις του υπουργείου Εξωτερικών, που αποσύρει τον πρέσβη από το Κίεβο στην κλιμάκωση της κρίσης ενώ διατηρεί ανοιχτά τα προξενεία σε πόλεις της Ουκρανίας που βρίσκονται στην καρδιά των ενόπλων συγκρούσεων.

Πιθανή λάθος εκτίμηση του επικεφαλής της διπλωματικής αρχής για την κατάσταση και τις εξελίξεις στο πεδίο αξιολογείται πάντοτε αυστηρά και προσεκτικά από την κεντρική υπηρεσία, η οποία έχει συνολική αντίληψη των συγκρούσεων από τις επαφές υψηλού επιπέδου, από αλληλοενημερώσεις με συνεργαζόμενες διπλωματικές αρχές, υπηρεσίες πληροφοριών και τις ανταποκρίσεις που άμεσα δημοσιοποιούν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Η ευθύνη αξιολόγησης των όρων οποιασδήποτε κρίσης από πλευράς των αρμοδίων υπηρεσιών του υπουργείου Εξωτερικών είναι όμοια με αυτή του πρέσβη, κυρίως όταν συναποφασίζουν με τον υπουργό Εξωτερικών την αναστολή εργασιών της πρεσβευτικής αρχής σε εμπόλεμη περιοχή.

Οι πολίτες, κυρίως όσοι εξειδικεύονται σε θέματα διεθνών σχέσεων, απορούν πώς είναι δυνατόν να κλείνει η πρεσβεία και να μένουν ανοιχτά τα προξενεία μας στην Ουκρανία επειδή αποφασίσαμε να στηρίξουμε τους 120.000 ομογενείς μας και την ίδια στιγμή που έχουν ληφθεί οι σημαντικές αποφάσεις και βρισκόμαστε σε πλήρη διπλωματική ετοιμότητα να αιφνιδιάζεται το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών από θεατρικές κινήσεις της Τουρκίας, ιδιαιτέρως όταν η γειτονική χώρα έχει αποκλεισθεί από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις υποχρεούμενη καθημερινά να διαβεβαιώνει ΗΠΑ και Ρωσία ότι θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.

Όλοι γνωρίζουμε την αδύναμη πολιτική θέση στην οποία έχει περιέλθει η Τουρκία πιεζόμενη από την Ουάσιγκτον να μεταφέρει εκτός της τουρκικής επικράτειας τους S-400 και να τροποποιήσει ή να αναστείλει το πυρηνικό πρόγραμμα, που εξελίσσεται στην τουρκική επικράτεια προς όφελος της Ρωσίας.

Η απορία των Ελλήνων πολιτών για τις διπλωματικές αναστολές έναντι της Τουρκίας μεγεθύνεται ακόμη περισσότερο διότι θυμούνται την επιτυχή έκβαση της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. σε αντίθεση με τη διαπιστωμένη μακροχρόνια αναποτελεσματική ενταξιακή προσπάθεια της Αγκύρας, τις οικτρές αποτυχίες του βαθέως κράτους της Τουρκίας στα θέματα της Θράκης, αλλά και τις λάθος επιλογές Τούρκων πολιτικών και στρατιωτικών, με αποτέλεσμα να συγκαταλέγεται η Τουρκία μεταξύ των κρατών που παραβιάζουν κατάφορα τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενθαρρύνουν τη διεθνή τρομοκρατία.

Γιατί η Τουρκία…

Ο προβληματισμός όμως για την πραγματοποιούμενη εξωτερική πολιτική γίνεται ακόμη πολυπλοκότερος όταν οι πολίτες δεν ενημερώνονται για τους χειρισμούς που επιλέγονται, ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις και οι όροι των διεθνών σχέσεων. Οι Έλληνες πολίτες προσπαθούν να κατανοήσουν πώς η Τουρκία στην απόγνωσή της επιλέγει διπλωματική και οικονομική υπερκινητικότητα αδιαφορώντας για τις προσδοκίες των Τούρκων πολιτών.

Ο συγκεντρωτικός και αυταρχικός Ερντογάν φαίνεται ότι διευκολύνεται από την απόλυτη ταύτιση πολιτικής ηγεσίας και στρατού, επειδή το πολιτικό σχήμα που καθιέρωσε ο Κεμάλ το αποδέχονται οι επιχειρηματίες, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, καθημερινοί πολίτες, συντηρητικοί, προοδευτικοί, θρησκευόμενοι, ελιτιστές, ακόμη και οι κοσμοπολίτες της Πόλης.

Οι συνεργαζόμενες χώρες – στενά ή χαλαρά – με την Τουρκία αξιοποιούν προς όφελός τους αυτή την πραγματικότητα, ισχυριζόμενες ότι εξυπηρετούν μαζί με τα εθνικά τους και τα συμμαχικά – εταιρικά γεωστρατηγικά συμφέροντα.

Αν η Τουρκία με αυτή τη συμπεριφορά κατορθώνει να ελίσσεται διαβεβαιώνοντας τους ξένους ότι στο τέλος της ημέρας τα συμφέροντα όλων εξυπηρετούνται σε μία διαδικασία κοινού οφέλους (kazan-kazan), τότε υποχρεωνόμαστε να εξετάσουμε την κατάσταση με ρεαλισμό, χωρίς συναισθηματική φόρτιση, για να μη θιγούν τα εθνικά μας συμφέροντά.

Το έργο που αναλαμβάνει η Ελλάδα κάθε ημέρα στο θέατρο αναμέτρησης των διεθνών σχέσεων χωρίς αμφισβήτηση είναι βαρύ, αλλά και πολύ σημαντικό. Οι ανθρωπιστικές αποστολές, οι διπλωματικές πρωτοβουλίες, οι κάθε είδους δράσεις δεν μπορεί παρά να είναι αδιάκοπες, συνεπείς και συνεκτικές.

Η σωστή ανάλυση των δεδομένων αποτελεί ευθύνη των χειριστών της εξωτερικής πολιτικής, αλλά εξίσου σοβαρή υποχρέωση είναι η ταχύτατη υλοποίηση των πολιτικών που επιλέγονται από την κυβέρνηση.

Οι μεμονωμένες αποστολές σε περιοχές κρίσης δεν αποφέρουν αποτέλεσμα όταν δεν συνδυάζονται με ευρύτερες γεωστρατηγικές επιδιώξεις του συνασπισμού των δυνάμεων που αντιστρατεύονται τη βία και την κατάφορη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Μέσα στο συνολικό χάος της διεθνούς αναστάτωσης που εντείνει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δεν κατανοούνται οι λόγοι που επιβάλλουν αναστολή των δραστηριοτήτων μας προς Ομάν, Κουβέιτ, Κατάρ, όταν ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών υπερήφανα υπογράμμισε στο Φόρουμ της Ντόχα ότι στη θητεία του επισκέφθηκε 24 φορές το Κατάρ και όταν πολλοί υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. αναπτύσσουν στρατηγική σχέση με την Ντόχα προκειμένου να εξασφαλίζουν προνομιακή σχέση στους τομείς ενέργειας, κατασκευών, πολιτικής στρατηγικής και αμυντικής συνεργασίας, σύναψης κάθε είδους εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών.

Όπως επισημαίνεται από πολλούς ηγέτες χωρών και διανοούμενους ο κόσμος που ξέραμε έχει ξεπερασθεί και εισήλθαμε πλέον σε μία νέα εποχή διεθνών σχέσεων, παραγωγικής διαδικασίας, ενημέρωσης και ανάπτυξης. Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στις διεθνείς εξελίξεις και οφείλει να διευρύνει τις συνεργασίες που εξασφαλίζουν περιφερειακή σταθερότητα και ενεργειακή ασφάλεια κρατώντας όλες τις προοπτικές ανοιχτές κυρίως με συνομιλητές που χαρακτηρίζει η σταθερότητα και η συνέπεια των επιλογών τους.

Διαβάστε επίσης:

Ουκρανία: Ρωσικές ρουκέτες έπληξαν σιδηροδρομικό σταθμό – 30 νεκροί, περισσότεροι από 100 τραυματίες (Photos/Videos)

Tόνι Μπλερ στο Φόρουμ των Δελφών: Με ανησυχεί η πιθανή τρίτη «ενσάρκωση» του Πούτιν

Και με τον «άνθρωπο» και φτηνό πετρέλαιο;