«Η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να διατηρηθεί αν δεν αναληφθούν δημιουργικές προσπάθειες ανάλογες των κινδύνων που την απειλούν». Η διακήρυξη, που παρουσιάστηκε από τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν στις 9 Μαΐου 1950, πρότεινε τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, τα μέλη της οποίας θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα.

Η ενέργεια και η βιομηχανική παραγωγή ένωσαν τις προσπάθειες για να μη ζήσουμε ξανά τη φρίκη του πολέμου.

Η Μόσχα παρελαύνει την ίδια ημέρα εορτάζοντας τη νίκη επί του ναζισμού, όταν συνεργάσθηκε με όλο τον πολιτισμένο κόσμο. Σήμερα ολομόναχη η Ρωσία πολεμά και καταστρέφει χώρες, όπως η Ουκρανία και η Μολδαβία, και αποσταθεροποιεί τη διεθνή ειρήνη.

Προβληματίζει η διεθνής εστίαση στη στρατιωτική παρέλαση στη Μόσχα όχι για τη νίκη επί του ναζισμού, αλλά εξ αιτίας του συνεχιζόμενου πόλεμου στην Ουκρανία, που η παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητά μας δεν δύναται να σταματήσει, ανεχόμενη τη σκληρή στάση του Προέδρου Πούτιν που υπονοεί, αν το αποφασίσει, απειλή καταστροφής όλων των δομών που ο κόσμος πέτυχε μέχρι σήμερα.

Αντί με αφορμή την Ημέρα της Ευρώπης να υπογραμμισθεί με αποφασιστικότητα στη Ρωσία το μήνυμα της ειρήνης και η αμετακίνητη προσήλωση της Ε.Ε. στην προσπάθεια τερματισμού του πολέμου, παρασυρόμαστε στην πίστα και με δυσκολία μερικοί αντιστέκονται στην πρόσκληση, που από καιρό προετοιμάζει ο Ρώσος Πρόεδρος. Η κορύφωση των σχεδιασμών της Ρωσίας εκδηλώθηκε αρχικώς με την προσάρτηση της Κριμαίας, όταν ο κόσμος είδε να ανατρέπονται όλες οι αποφάσεις που κυριαρχούσαν μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, εξασφαλίζοντας τη διεθνή ειρήνη και σταθερότητα.

Η ασφάλεια της Ρωσίας

Ύστερα από την επιβολή των νέων όρων συνύπαρξης και γειτονίας η Ρωσία άρχισε να αναζητά μεγαλύτερο ζωτικό χώρο επικαλούμενη την ασφάλειά της. Παρ’ όλο που η Ρωσία είναι Μόνιμο Μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, των G-20, του ΟΑΣΕ, συνεργαζόμενη με το ΝΑΤΟ, από το 1991, εξέλιξαν τη σχέση με την κοινή ιδρυτική διακήρυξη για αμοιβαίες σχέσεις, συνεργασία και ασφάλεια, καθώς επίσης και κοινές στρατιωτικές ασκήσεις (30 Μαΐου 2011, άσκηση υποβρυχίων, 6 Ιουνίου 2011 άσκηση μαχητικών αεροσκαφών με την ονομασία Vigilant Skies 2011), αλλά και την προηγηθείσα συνεννόηση για μεταφορά μη στρατιωτικών προμηθειών μέσα από το ρωσικό έδαφος προς τις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις (Δεκέμβριος 2009), ο Πρόεδρος Πούτιν δεν αξιοποίησε τη διπλωματία αλλά εισέβαλε στην Ουκρανία για να την καταλάβει και να εγκαταστήσει την κυβέρνηση της επιλογής του. Νωρίτερα, το 2014, επέλεξε τη σύγκρουση επικαλούμενος προστασία των ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας (sic).

Τρεις μήνες τώρα προχωρά στην απόλυτη σύγκρουση. Εκτιμήσεις πολλές για την απόφαση και τις μεθοδεύσεις του Προέδρου Πούτιν, βέβαιο όμως είναι ότι η ρωσική στρατιωτική μηχανή αποδεικνύεται αδύναμη, ασυντόνιστη και απροετοίμαστη για μεγάλη πολεμική επιχείρηση, καθώς οι υπηρεσίες πληροφοριών της δεν γνώριζαν την πραγματικότητα της Ουκρανίας ούτε τις επιλογές και προσδοκίες του ουκρανικού λαού κυρίως μετά τη δημοκρατική εκλογή του Β. Ζελένσκι στο ανώτατο θεσμικό αξίωμα της χώρας. Προφανώς ο δοκιμαζόμενος ουκρανικός λαός δεν υποδέχθηκε τον ρωσικό στρατό ως ελευθερωτή ακόμη και στις ανατολικές περιοχές, στις οποίες η αντίσταση συνεχίζεται.

Οι Ευρωπαίοι

Στην Ε.Ε., από συμβούλιο σε συμβούλιο, συζητάμε τον τρόπο που θα μπορούσαμε να αποδεσμευθούμε από τη ρωσική ενέργεια, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αντί να συντονίσουμε τη διεθνή προσπάθεια ώστε να υπάρξει τουλάχιστον άμεση ανακωχή στην Ουκρανία.

Αναλύουμε τις ρωσικές δηλώσεις, τις αδυναμίες των στρατιωτικών επιχειρήσεων, αντί να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που έχουμε ως Ε.Ε., μικρές ή μεγάλες, ώστε να καθίσουμε όλοι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την προϋπόθεση άμεσου τερματισμού των εχθροπραξιών, που συνεχίζονται χωρίς το ελάχιστο έρεισμα για την αγριότητα, τη βιαιότητα και τις ακρότητες που καταγράφονται.

Οι κυρώσεις αποτελούν το πρώτο βήμα επίδειξης ενοποιημένης αποφασιστικότητας για τερματισμό των εχθροπραξιών, αλλά η Μόσχα δεν πείθεται προσπαθώντας να κατηγορήσει και ίσως να εμπλέξει όποια χώρα συνδράμει την Ουκρανία. Από την άλλη πλευρά ατυχείς χαρακτηρίζονται δηλώσεις Γερμανών πολιτικών που καλούν τους πολίτες της Γερμανίας να εφοδιαστούν με τρόφιμα πιθανολογώντας κλιμάκωση των ρωσικών επιχειρήσεων, όταν τα ίδια τα γερμανικά κόμματα δεν φρόντισαν να αποτρέψουν μονοπωλιακή διασύνδεση της χώρας τους με τον ενεργειακό γίγαντα, που είναι η Ρωσία.

Ίσως σύσσωμος ο γερμανικός πολιτικός κόσμος να φαντάστηκε ότι ωρίμασαν οι συνθήκες ηγεμονίας στην Ευρώπη διά της οικονομίας και της παραγωγής που θα επιτύγχανε η γερμανική βιομηχανία και οι επιχειρηματίες αξιοποιώντας τα ενεργειακά πλεονεκτήματα του μονοπωλίου που προωθούσε με τη Μόσχα.

Όμως η ιστορία αποτελεί μάθημα ωρίμανσης, έστω και αν πολλοί μελετητές εκτιμούν ότι η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Η Ευρώπη με τη διακήρυξη Σουμάν πρόσβλεπε στην κοινή διαχείριση των ενεργειακών πόρων – άνθρακα –, και το κοινό όφελος από την ανάπτυξη της βαριάς βιομηχανίας των μετάλλων – χάλυβα. Την κοινή αποδοχή της σημαντικής απόφασης, με προοπτική την ενοποίηση της Ευρώπης για την αποφυγή των ένοπλων συγκρούσεων στην πορεία προς την Ε.Ε., φαίνεται ότι παραμέλησε η Γερμανία, αδιαφορώντας για την πολιτική και ιστορική πραγματικότητα που υπογράμμιζε ότι Γαλλία και Γερμανία αποτελούν την κινητήρια μηχανή της ευρωπαϊκής, οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής εξέλιξης.

Αντί λοιπόν το Βερολίνο να υπόσχεται δισεκατομμύρια για εξοπλισμούς στην Ουκρανίας και αντί να καλεί τους Γερμανούς πολίτες να ξεχυθούν στα πολυκαταστήματα και να αγοράσουν προϊόντα και τρόφιμα διαρκείας, βάζοντας σε ανταγωνισμό τις κοινωνικές τάξεις που έχουν άνεση να αγοράσουν έναντι αυτών που δεν έχουν μεγάλα διαθέσιμα εισοδήματα – προκαλώντας ταυτοχρόνως ανασφάλεια και στις άλλες χώρες της Ε.Ε. –, θα ήταν σκόπιμο να προσέλθει ταχύτατα και με ξεκαθαρισμένες ιδέες το Βερολίνο στο τραπέζι των ενδοευρωπαϊκών συνομιλιών προκειμένου να αποφασισθούν κοινοί τρόποι τερματισμού του πολέμου.

Η μονοπωλιακή ενεργειακή σύνδεση της Γερμανίας με τη Ρωσία αποδεικνύεται πολιτικά εσφαλμένη και συνολικά επιζήμια για την ευρωατλαντική στρατηγική. Αντιλαμβανόμεθα την αγωνία των Γερμανών πολιτικών και πρωτίστως του καγκελαρίου της χώρας για τις διαχρονικά λανθασμένες πολιτικές επιλογές της χώρας του και, σε αντίθεση με την απαίτηση οικονομικής προσαρμογής και δημοσιονομικής πειθαρχίας που άκαμπτα ζητά η Γερμανία από τους εταίρους, το σύνολο των μελών της Ε.Ε. συνδράμει τις γερμανικές προσπάθειες, όπως έπραξε και στο παρελθόν για την ενοποίησή της, υποστηρίζοντας έμπρακτα και με συνολική ανάληψη κόστους, πολιτικού και οικονομικού, την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Δεν μπορούμε να απαντήσουμε αποτελεσματικά στην προσβολή του πολέμου όταν αδυνατούμε να αποφασίσουμε όλοι μαζί με τη διεθνή κοινότητα ουσιαστικές πολιτικές που θα σταματήσουν άμεσα τις εχθροπραξίες και θα φέρουν τις αντιμαχόμενες πλευρές στο τραπέζι της ειρήνης.

ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο προσέρχονται με ισχυρές πρωτοβουλίες και ζητούν τη διεθνή συμπαράσταση για να ανακοπή η ασυγκράτητη πορεία της μηχανής του πολέμου, που φαίνεται ότι δεν μπορεί να ελεγχθεί πλέον ούτε από αυτούς που αποφάσισαν να ξεκινήσουν μία «πολεμική εκδρομή», όπως πίστευαν, επειδή λησμόνησαν τη δυστυχία του πολέμου αλλά και επειδή βασίστηκαν σε ασαφείς εκτιμήσεις των υφισταμένων τους.

Ο ρόλος της Ελλάδας

Την ώρα που το Βερολίνο αδυνατεί να εξυπηρετήσει τις θεσμικές του αρχές και να συνεχίσει τον ιστορικό του ρόλο προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση η Ελλάδα επιλέγει πολιτικές, που αναλογούν στον ρόλο της, συμβάλλοντας στην κοινή προσπάθεια αντιμετώπισης της παγκόσμιας κρίσης, πολιτικής και οικονομικής, που προκαλεί η Ρωσία.

Παρά τις ενεργειακές ανάγκες της και παρά τις δελεαστικές προτάσεις που δέχθηκε η Ελλάδα από τη Μόσχα, κυρίως την περίοδο του 2012 που συζητούσαμε θέματα αγωγών φυσικού αερίου και διανομής του (Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν), η τότε κυβέρνησή της διείδε τις δυσκολίες και τα συγκρουόμενα διεθνή ενδιαφέροντα, που αφορούσαν κυρίως στον Νότιο Διάδρομο οδεύσεων της ενέργειας, και αντιμετώπισε ορθολογικά, με κόστος σοβαρό, την προμήθεια ενέργειας από περισσότερους παραγωγούς.

Μερίμνησε η Ελλάδα, δυστυχώς με μεγάλες καθυστερήσεις που τη χαρακτηρίζουν, για δημιουργία χώρων αποθήκευσης φυσικού αερίου. Θα μπορούσαν να έχουν αναπτυχθεί πολύ περισσότεροι χώροι και να είχαν ληφθεί εγκαίρως οι αποφάσεις, αλλά για μία φορά ακόμη μας πρόλαβαν οι εξελίξεις του ενεργειακού τομέα και ο πόλεμος που προκαλείται και εξ αιτίας της ενέργειας.

Η Ελλάδα, όπως η Ιταλία και άλλες χώρες της Ε.Ε., σε αντίθεση με τη Γερμανία, βρίσκει τον πολιτικό χώρο και τον τρόπο να αναπροσαρμόσει πολιτικές αποφάσεις και δράσεις που αφορούν στον τομέα της ενέργειας. Ταυτοχρόνως η Αθήνα εκσυγχρονίζεται στην άμυνα και τη σχετική βιομηχανία υιοθετώντας επίσης σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, στην παραγωγική διαδικασία και στις επενδυτικές προοπτικές της χώρας. Εξίσου σημαντική επιλογή αποτελεί η απόφαση να προσχωρήσει η χώρα στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και στις εφαρμογές νεοφυών και νεωτεριστικών επιλογών συντονισμένη με την πραγματικότητα των σύγχρονων κοινωνιών.

Η συνάντηση του πρωθυπουργού της Ελλάδος με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, πέραν των διμερών ενδιαφερόντων που προωθεί, ταυτοχρόνως αντανακλά στον κόσμο την αποφασιστικότητα αποτροπής ακροτήτων, καταπολέμησης κάθε αυταρχισμού και εξάλειψης της διεθνούς τρομοκρατίας.

Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος της χώρας, με τις διαφοροποιήσεις και τις ιδεολογικές του προτεραιότητες, ανταποκρίνεται στις προσκλήσεις της εποχής μας. Όσοι αποφασίζουν να διαφοροποιηθούν από τις αρχές του δικαίου και της δημοκρατίας θα κριθούν από το εκλογικό σώμα, αλλά και από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, που νοιώθει την απειλή του αυταρχισμού και των ακροτήτων να δυναμιτίζουν συνολικά την ειρήνη, την ανάπτυξη και την πρόοδό της.

Με όλο τον σεβασμό στην ιστορία της Ρωσίας δεν περιμένουμε, την ώρα που η Ρωσία εισβάλλει στρατιωτικά στην Ουκρανία, να ακούσουμε τις απόψεις και δηλώσεις του Προέδρου Πούτιν για την Ημέρα της Νίκης, που επιτεύχθηκε επειδή η Ρωσία συνεργάσθηκε με όλο τον κόσμο κατά του ναζισμού, ενώ σήμερα, μόνη και διεθνώς περιορισμένη, πολεμά κατά της ευρωπαϊκής ενοποίησης και της εξέλιξης που εγγυάται η δημοκρατική Ε.Ε.

Ως συνειδητοί Ευρωπαίοι πολίτες προσβλέπουμε και αυτή τη χρονιά, όπως κάθε χρόνο, στην 9η Μαΐου, στην Ημέρα της Ευρώπης, για να εντατικοποιήσουμε τις κοινές μας προσπάθειες, που επιτρέπουν να εορτάζουμε και να τιμούμε την Ημέρα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, νίκη όλων των ευρωπαϊκών κρατών επί κάθε ακραίας επιβουλής και στρατιωτικής κατοχής.

Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης επί τιμή

Διαβάστε επίσης

Εκλογές ΣΥΡΙΖΑ: Οι δύο «κάλπες» που θα κρίνουν τους εσωκομματικούς συσχετισμούς

Γενικό προσκλητήριο Τσίπρα για τις εκλογές της Κυριακής

Η ακρίβεια «ροκανίζει» τα μέτρα ανακούφισης