Ήταν στραβό το κλήμα, το έφαγε και ο γάιδαρος: κάπως έτσι μπορεί να περιγραφεί η κατάσταση που επικρατεί εις τας Ευρώπας, καθώς συνέρχεται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την τακτική του συνεδρίαση του Ιουνίου.

Σαν να μην έφθαναν ο πόλεμος στην Ουκρανία, τα διαρκή άλματα του πληθωρισμού, το αυξημένο κόστος της ενέργειας που δεν λέει να πέσει με τίποτα, το «hardball» που παίζει η Ρωσία με το φυσικό αέριο και οι ανησυχίες για επισιτιστική κρίση, πλέον η πολιτική αστάθεια στη Γαλλία που προκάλεσαν οι βουλευτικές εκλογές στη χώρα προσθέτουν άλλο ένα επίπεδο αβεβαιότητας στα όσα καλούνται να συζητήσουν και να αποφασίσουν οι ηγέτες των «27».

Μικρό καλάθι

Και μπορεί η ατζέντα της συνόδου να περιλαμβάνει και θετικά ζητήματα, όπως τις αιτήσεις προσχώρησης στην Ε.Ε. της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας, ωστόσο τα βασικά ζητήματα – πληθωρισμός, ενεργειακή ακρίβεια, συνέπειες από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία –, όσο κι αν οι ηγέτες της Ένωσης θέλουν να κλοτσήσουν λίγο παρακάτω το τενεκεδάκι, παραμένουν άλυτα και, στην ουσία, η κάθε χώρα καλείται να τα αντιμετωπίσει μόνη της.

Στο πλαίσιο αυτό, ουδεμία εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι για άλλη μια φορά η κυβέρνηση προτίμησε να μην περιμένει τις – όποιες – αποφάσεις της Ε.Ε., αλλά να προχωρήσει στην ανακοίνωση του νέου διευρυμένου fuel pass, που έχει στόχο να περιορίσει τις συνέπειες από τις εκρηκτικές αυξήσεις των τιμών των υγρών καυσίμων.

Άλλωστε και πριν από την προηγούμενη έκτακτη σύνοδο κορυφής η κυβέρνηση είχε προχωρήσει στην παρουσίαση του «εθνικού σχεδίου» για την αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας μέσω επιστροφών χρημάτων στους πολίτες και από τον Ιούλιο παρέμβασης στις τιμές της ενέργειας, ώστε να περιοριστεί σημαντικά η επιβάρυνση στους λογαριασμούς ρεύματος από τη ρήτρα αναπροσαρμογής.

Τα όρια των παρεμβάσεων

Η αλήθεια είναι ότι το Μαξίμου όσο περνά ο καιρός τόσο λιγότερα δείχνει να περιμένει από τις Βρυξέλλες, κινούμενο πλέον σχεδόν μόνο του (όπως συμβαίνει και στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.) και αξιοποιώντας τις όποιες δυνατότητες του δίνει ο προϋπολογισμός για να προχωρεί σε παρεμβάσεις ελάφρυνσης των βαρών στα πορτοφόλια των πολιτών.

Βέβαια, οι δυνατότητες αυτές περιορίζονται επί του πρακτέου από τα δημοσιονομικά όρια (ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει προαναγγείλει πρωτογενές έλλειμμα για το 2022), αλλά και από την ανάγκη για έσοδα, ώστε να χρηματοδοτηθούν οι παρεμβάσεις – εξού και η σταθερή άρνηση της κυβέρνησης για κινήσεις φορολογικού χαρακτήρα, όπως η μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα ή του ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης.

Τα όρια αυτά περιέγραψε εύγλωττα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου μιλώντας στο Mega, όπου σημείωσε με νόημα ότι «πρέπει κανείς να κινείται με πολύ λελογισμένο και σώφρονα τρόπο, να κρατάει εφεδρείες. Πρέπει, λοιπόν, μέσα σε αυτό το κλίμα και να είμαστε στο πλευρό του κόσμου, αλλά και να έχουμε κατά νου ότι ούτε τα χρήματα είναι ατέλειωτα, αλλά ούτε και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης της κρίσης είναι αυτή τη στιγμή διακριτός».

Επανέλαβε δε πως «δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι διαχειριζόμαστε την πιο δύσκολη κατάσταση τα τελευταία 40-50 χρόνια. Δεν είναι ελληνικό το φαινόμενο, είναι παγκόσμιο». Πάντως, σημείωσε ότι «οποιαδήποτε καινούργια δυνατότητα υπάρχει, ανάλογα με την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, επιστρέφεται ως κοινωνικό μέρισμα στην κοινωνία για να τη στηρίξει».

Για την ώρα η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα μπορέσει να ελέγξει την κατάσταση μέχρι το φθινόπωρο, οπότε θα «κάνει λογαριασμό» τόσο για την επίδραση των παρεμβάσεών της για τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας όσο και για τα αποτελέσματα από την τουριστική περίοδο, η οποία προβλέπεται πολύ καλή, φέρνοντας αισιοδοξία για αυξημένα έσοδα και, έτσι, αυξημένες δυνατότητες για νέες παρεμβάσεις.

Πάντως υπό συζήτηση βρίσκεται και μια νέα «επιταγή ακρίβειας» που θα κατευθυνθεί σε πιο αδύναμα και ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας για μια επιπλέον «ανάσα». Το πόσο και πότε θα κριθεί από την πορεία του προϋπολογισμού, ωστόσο είναι κάτι που πλέον συζητιέται σοβαρά και φαίνεται ότι έχει αποκτήσει μια κάποια δυναμική εντός της κυβέρνησης.

Αναλύοντας τη Γαλλία

Από την άλλη, οι εξελίξεις στη Γαλλία σαφώς προκαλούν ανησυχία, καθώς δείχνουν ότι οι πολίτες στην Ευρώπη έχουν αρχίσει να χάνουν την υπομονή τους με τις ηγεσίες τους και να στρέφονται σε άλλα… λιβάδια, που υπόσχονται καλύτερη διαχείριση των πολλαπλών κρίσεων που πλήττουν μεγάλα κοινωνικά στρώματα και συμπιέζουν ακόμα περισσότερο τη λεγόμενη «μεσαία τάξη».

Το «τσαλάκωμα» που υπέστη ο Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση και η ενδυνάμωση τόσο των δυνάμεων της Αριστεράς (που αν καταφέρουν να συγκροτηθούν σε ενιαία Κοινοβουλευτική Ομάδα θα είναι αξιωματική αντιπολίτευση) όσο και – κυρίως – της Μαρίν Λεπέν (δεκαπλασίασε την κοινοβουλευτική της παρουσία σε σχέση με το 2017) έχουν μπει στο μικροσκόπιο (και) της Αθήνας.

Σχολιάζοντας το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών, ο Οικονόμου σημείωσε ότι «η ενίσχυση της Ακροδεξιάς είναι μια εξέλιξη που πρέπει να μας προβληματίσει όλους. Βλέπουμε πού οδηγεί ο λαϊκισμός και πώς πρέπει να εστιάσουμε με την πολιτική μας στην Ευρώπη παντού, στην απάντηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, εξαιτίας του νέου περιβάλλοντος που έχει διαμορφωθεί, οι πολίτες στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και κυρίως τα μεσαία στρώματα, που βλέπουν τη ζωή τους να πιέζεται πολύ, εξαιτίας των ανατιμήσεων που αντιμετωπίζουν όλες οι χώρες».

Από την άλλη, πάντως, υπογράμμισε ότι «η κυβέρνησή μας συνεχίζει τις προσπάθειες να απαντήσει στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες πολίτες, εξαιτίας των εξωγενών αυτών προκλήσεων, με ειλικρίνεια, με πλήρη ενσυναίσθηση των δυσκολιών και με μέτρα που παράγουν αποτέλεσμα και που μετριάζουν το αποτύπωμα αυτών των αυξήσεων στη ζωή των ανθρώπων».

Πάντως, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η Αθήνα προσπαθεί να ερμηνεύσει το εκλογικό αποτέλεσμα στη Γαλλία και να αντλήσει διδάγματα από το «στραπατσάρισμα» του Μακρόν, αν και αναγνωρίζεται ότι η Ελλάδα δεν είναι Γαλλία και ότι οι συνθήκες στις δύο χώρες διαφέρουν σημαντικά.

Από την άλλη, η στροφή των ψηφοφόρων προς «αντισυστημικά» κόμματα στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης – και μάλιστα σε μια στιγμή που ο Μακρόν προτίθετο να προχωρήσει σε μείζονες μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας – προκαλεί εύλογες ανησυχίες σχετικά με το πώς μπορεί να εκδηλωθεί και η εν Ελλάδι δυσφορία των πολιτών για διάφορες επιλογές της κυβέρνησης, αλλά και για τα γενικότερα προβλήματα της ακρίβειας και της οικονομικής στενότητας, εν μέσω μιας – εκ των πραγμάτων – παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου.

Εξορκίζοντας την εκλογολογία

Από την άλλη, μια αποστροφή του λόγου του Κυριάκου Μητσοτάκη, στη συνέντευξη που έδωσε στο capital.gr, πυροδότησε ένα νέο κύμα – τι κύμα, τσουνάμι – συζητήσεων για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, παρά τη σταθερή δήλωσή του ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας.

Συγκεκριμένα ο Μητσοτάκης είπε ότι «μία παρατεταμένη προεκλογική περίοδος σε μεγάλη ένταση αντιπαράθεσης σίγουρα είναι κάτι το οποίο η χώρα δεν χρειάζεται. Αλλά αυτό είναι μία έκκληση προς την αντιπολίτευση, να μπορούμε να συζητήσουμε με λογική και με μέτρο και με αντιπαράθεση, όποτε αυτή χρειάζεται, τις πολιτικές μας διαφωνίες».

Η φράση αυτή ερμηνεύτηκε από την αντιπολίτευση ως έμμεση αναφορά σε ενδεχόμενη πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα να πηγαίνει τα πράγματα ένα βήμα παραπέρα και να καλεί τον πρωθυπουργό να ανακοινώσει από τώρα την ημερομηνία των εκλογών μέσα στον Σεπτέμβριο και να ορίσει από τώρα υπηρεσιακό υπουργό Εσωτερικών προκειμένου να πάει ομαλά η χώρα στην πορεία προς τις εκλογές.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απάντησε χαρακτηρίζοντας τη δήλωση Τσίπρα ως «επιτομή του πολιτικού παραλογισμού», λέγοντας ότι ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ «παραβλέπει την εκπεφρασμένη λαϊκή βούληση και τους τρέχοντες πολιτικούς συσχετισμούς» και ότι «κάτι τέτοιο θα οδηγούσε τη χώρα σε μια παρατεταμένη επικίνδυνη αστάθεια, η οποία με μαθηματική ακρίβεια θα επιδείνωνε την κατάσταση για την κοινωνία και τις επιχειρήσεις και θα γεννούσε εθνικούς κινδύνους», προσθέτοντας ότι «ο κ. Τσίπρας βρίσκεται μακριά από τις αγωνίες και τις ανάγκες της κοινωνίας και της πατρίδας».

Επίσης, μιλώντας στον ΑΝΤ1 (και ενώ είχαν υπάρξει και δημοσιεύματα ακόμα και για τις πιθανές ημερομηνίες προσφυγής στις κάλπες μέσα στον Σεπτέμβριο), σημείωσε πως «ό,τι ήταν να ειπωθεί για τον χρόνο των εκλογών έχει ειπωθεί σε όλους τους τόνους και από τα πιο επίσημα χείλη και δεν έχουμε να προσθέσουμε κάτι παραπάνω σε αυτό. Αντιλαμβάνομαι ότι όταν μια κυβέρνηση είναι στο τρίτο έτος της θητείας της η συζήτηση πυκνώνει, έτσι κι αλλιώς».

Προς το παρόν, η κυβέρνηση αρμοδίως αποκλείει την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες τονίζοντας δύο βασικά στοιχεία:

● Πρώτον, επιδιώκει να ολοκληρώσει το μεταρρυθμιστικό έργο της, το οποίο εκτιμά ότι θα αποδώσει απτούς «καρπούς» την επόμενη τετραετία.

● Δεύτερον, εκλογές εν μέσω της τρέχουσας αναταραχής σε παγκόσμιο επίπεδο θα επιδείνωναν τις επιπτώσεις της για τη χώρα.

Από την άλλη, αν και είναι κάτι που δεν αναφέρεται ούτε επισήμως ούτε… ανεπισήμως, μια πρόωρη προσφυγή στην κάλπη θα «νομιμοποιούσε» τον ισχυρισμό της αντιπολίτευσης ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να «δραπετεύσει» μέσω εκλογών για να αποφύγει τα προβλήματα που η κρίση προκαλεί στους πολίτες.

Διαβάστε επίσης:

Περιορίζεται η τηλεργασία – Πίσω στα γραφεία οι εργαζόμενοι

Τουρκία: Η απειλή του πολιτικο-οικονομικού αδιεξόδου

Το φως στο ελληνικό τοπίο…