Την αμηχανία της κυβέρνησης, αλλά και την αδυναμία της να ξεφεύγει από τον ιστό της υπόθεσης των υποκλοπών υπογραμμίζουν οι τελευταίες κινήσεις της, οι οποίες περισσότερο «θολώνουν» παρά ρίχνουν φως στη βορβορώδη αυτή υπόθεση, η οποία σέρνει όλο και πιο χαμηλά την πολιτική αντιπαράθεση – αλλά και συνολικά την πολιτική αντιπαράθεση – στη χώρα.

Την ώρα που η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι επιδιώκει να έλθουν «όλα στο φως» και εμμέσως πλην σαφώς επιχειρεί να παρουσιαστεί ως και… θύμα των παρακολουθήσεων με παράνομο λογισμικό, οι κινήσεις που κάνει προς αυτή την κατεύθυνση μοιάζουν να ενισχύουν τις κατηγορίες της αντιπολίτευσης ότι στην πραγματικότητα προσπαθεί να συσκοτίσει κι άλλο την υπόθεση, αλλά και να συγκαλύψει τις ευθύνες της για το γεγονός ότι εδώ και μήνες η χώρα βρίσκεται στο επίκεντρο μιας πολιτικής δίνης, από την οποία δυσκολεύεται να βγει.

Δηλητηριασμένο «κλίμα»

Καθώς σχεδόν κάθε εβδομάδα στα κυριακάτικα φύλλα – και όχι μόνο… – κυκλοφορούν πληροφορίες για παρακολουθήσεις υπουργών, στελεχών, ακόμα και επιχειρηματιών, αλλά και ρεπορτάζ ακόμα και για αγορά και χρήση από την ΕΥΠ του Predator (κάτι που η κυβέρνηση συνεχίζει να διαψεύδει κατηγορηματικά), το Μαξίμου επιχειρεί με – ανεπαρκή, αν πιστέψουμε την αντιπολίτευση – βήματα να αποδείξει ότι δεν έχει να κρύψει κάτι και ότι, αναγνωρίζοντας χρόνιες στρεβλώσεις και αδυναμίες ελέγχου των μυστικών υπηρεσιών, προσπαθεί να εκσυγχρονίσει κατά το δυνατόν το νομικό πλαίσιο λειτουργίας τους και να ενισχύσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία.

Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι, όσο η κυβέρνηση δεν θα δίνει τις οριστικές και αμετάκλητες απαντήσεις στα ερωτήματα που η υπόθεση των παρακολουθήσεων έχει εγείρει, τόσο το πολιτικό κλίμα θα παραμένει ευάλωτο σε φήμες, εικασίες και σενάρια, τα οποία θα δηλητηριάζουν διαρκώς το σκηνικό και θα οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερες ακρότητες και πόλωση. Και, μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, τα θαρραλέα βήματα, για τα οποία διαρκώς μιλά η κυβέρνηση, δεν φαίνεται να γίνονται.

Exhibit A, που λένε και στα δικαστικά δράματα του Χόλιγουντ, το σχέδιο νόμου που τέθηκε προς διαβούλευση και αφορά τις παρακολουθήσεις, τα παράνομα λογισμικά παρακολούθησης και την ΕΥΠ, το οποίο από την κυβέρνηση παρουσιάζεται ως μια μείζων μεταρρύθμιση που έρχεται για να λύσει πολλά από τα ζητήματα που προέκυψαν από την υπόθεση των παρακολουθήσεων – νόμιμων και παράνομων – στη χώρα.

Λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίησή του το νομοσχέδιο δέχθηκε «ομοβροντία» από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και νομικούς, οι οποίοι το κρίνουν στην καλύτερη ως ανεπαρκές και στη χειρότερη υποστηρίζουν ότι συνεχίζει να συσκοτίζει τα πράγματα.

Πυρά κατά του νομοσχεδίου

Οι αντιρρήσεις και επικρίσεις επί του νομοσχεδίου επικεντρώνονται κυρίως στα εξής σημεία:

● Το νομοσχέδιο δίνει έναν εξαιρετικά ευρύ ορισμό της «εθνικής ασφάλειας» την οποία οι μυστικές υπηρεσίες θα μπορούν να επικαλούνται προκειμένου να ζητούν νόμιμες επισυνδέσεις.

● Πλέον, ένα υποκείμενο παρακολούθησης θα πρέπει να περιμένει τουλάχιστον τρία χρόνια από το τέλος της… επισύνδεσης για να μάθει αν είχε πέσει θύμα υποκλοπής, ενώ μέχρι την υπόθεση Κουκάκη, μπορούσε να το μάθει αμέσως. Μάλιστα, η ενημέρωσή του μπορεί να μπλοκάρεται επ’ αόριστον στην ΑΑΔΕ από μειοψηφία.

● Το πλαίσιο για τις νόμιμες επισυνδέσεις πολιτικών προσώπων, πέραν του ότι μοιάζει να δημιουργεί πολίτες… πολλών ταχυτήτων, ενδεχομένως αφήνει ανοιχτή την πιθανότητα… φαβοριτισμού πολιτικών της εκάστοτε πλειοψηφίας, αλλά και διαρροών κάθε φορά που η ΕΥΠ ενδεχομένως θα θέλει να παρακολουθήσει πολιτικό πρόσωπο.

● Η κυβέρνηση απλώς αυστηροποιεί το ήδη υπάρχον νομικό πλαίσιο για την εμπορία και χρήση spyware στην Ελλάδα και, φυσικά, αφήνει ανοιχτό ένα μεγάλο «παράθυρο» για χρήση τους από το κράτος (άρα ολική απαγόρευση, όπως επαίρεται ότι φέρνει, δεν υφίσταται).

● Τέλος, η πρόβλεψη ότι πλέον διοικητής της ΕΥΠ μπορεί να ορίζεται μόνο διπλωμάτης η απόστρατος ανώτατος αξιωματικός και υποδιοικητές μόνο δημόσιοι λειτουργοί, ουσιαστικά εκθέτει την κυβέρνηση, η οποία είχε φθάσει στο σημείο να αλλάξει τον υφιστάμενο νόμο για να διοριστεί επικεφαλής της ΕΥΠ ο Παναγιώτης Κοντολέων.

Ενώπιον της σφοδρής κριτικής, κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι με τη νομοθετική αυτή πρωτοβουλία των υπουργών Δικαιοσύνης και Επικρατείας

● με γρήγορα αντανακλαστικά θεραπεύονται παθολογίες και δυσλειτουργίες που διαπιστώθηκαν,

● καθιερώνονται διαδικασίες και πλαίσιο λειτουργίας που περιορίζουν τη διακριτική ευχέρεια την οποία είχαν τα όργανα που εμπλέκονταν στην διαδικασία άρσης απορρήτου και

● δημιουργείται το πιο σύγχρονο και συνεκτικό πλαίσιο μεταξύ των χωρών της ΕΕ για τα σχετικά θέματα, δεδομένου μάλιστα ότι, ενόσω ανάλογα ζητήματα προέκυψαν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, μόνο στην Ελλάδα έρχεται άμεσα νομοθετική παρέμβαση.

Ταυτόχρονα επισημαίνουν ότι, στο πλαίσιο της διαβούλευσης και μέχρις ότου το νομοσχέδιο κατατεθεί στη Βουλή, η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να ακούσει τις όποιες παρατηρήσεις και να προβεί σε βελτιώσεις, όπου κριθεί απαραίτητο.

Από την άλλη, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, προβληματισμό προκαλούν ακόμα και στο εσωτερικό της Ν.Δ. κάποιες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου και μένει να αποδειχθεί αν, στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, θα εκφραστεί, ενδεχομένως και μέσω παρατηρήσεων ή αιτημάτων για βελτιωτικές παρεμβάσεις.

Αδυναμία αλλαγής ατζέντας

Το σίγουρο πάντως είναι ότι, παρά τις προσπάθειες αλλαγής ατζέντας και επίδειξης διάθεσης διαλεύκανσης της υπόθεσης των παρακολουθήσεων, η κυβέρνηση παραμένει παγιδευμένη στο… maelstrom των κοριών, καθώς κάθε τόσο παρουσιάζονται λίστες με ονόματα – και – πολιτικών που φέρονται να είχαν τεθεί υπό παρακολούθηση (από την ΕΥΠ, μέσω του Predator ή και τα δύο, είναι κάτι που ακόμα παραμένει ασαφές), εντείνοντας τη σύγχυση και την εικόνα μιας χώρας με κάθε άλλο παρά ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά.

Είναι ενδεικτικό ότι σε τηλεοπτική του «κόντρα» με τον Χρήστο Σπίρτζη ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, εν τη ρύμη του λόγου, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Δεν ντρέπεστε; Εσάς παρακολουθούσαν; Εμένα παρακολουθούσαν».

Ακόμα χειρότερα, το ερευνητικό ειδησεογραφικό site Inside Story ανέφερε ότι η κυβέρνηση είχε προχωρήσει στην αγορά, έναντι ποσού επτά εκατομμυρίων ευρώ, του Predator, λίγο μετά τις εκλογές του 2019 «κρύβοντας» τη σχετική σύμβαση μέσα σε άλλη σύμβαση της ΕΥΠ.

Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι το σύστημα παράνομης παρακολούθησης της Intellexa εγκαταστάθηκε στην Αγία Παρασκευή, σε χώρο που ελέγχει η ελληνική κυβέρνηση, ότι αρχικά δοκιμάστηκε σε «ξένο» στόχο και στη συνέχεια «το πράγμα ξέφυγε και άρχισε να χρησιμοποιείται στο εσωτερικό της χώρας, στην αρχή παράλληλα με στόχους του εξωτερικού και μετά όλο και περισσότερο».

Η κυβέρνηση επανέλαβε διά του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι «η ελληνική Πολιτεία δεν έχει προμηθευτεί και καμία ελληνική αρχή ασφαλείας δεν χρησιμοποιεί κανένα από τα κακόβουλα λογισμικά», και σημείωσε ότι «είναι κάπως παράλογο, κάπως σουρεαλιστικό να διατυπώνονται μια σειρά από ισχυρισμοί, χωρίς στοιχεία, μάλιστα σε συνέχειες, και να καλείται να σηκώσει το βάρος της τεκμηρίωσης των ισχυρισμών αυτών εκείνος που κατηγορείται ή που αναφέρεται ότι παρακολουθούταν».

Έτσι η κυβέρνηση ρίχνει όλο το βάρος της στην έρευνα που πραγματοποιεί η Δικαιοσύνη (αν και έχουν διατυπωθεί από την αντιπολίτευση ενστάσεις σχετικά με «σαλαμοποίηση» της έρευνας, η οποία εν τέλει εκτιμούν ότι δεν θα καταλήξει πουθενά).

Αυξάνοντας την πόλωση

Από την άλλη, όπως φάνηκε και από την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Πολιτική Επιτροπή της Ν.Δ., η στρατηγική της πόλωσης αποτελεί πλέον ένα από τα βασικά «όπλα» που η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει το επόμενο διάστημα, προκειμένου να αποκρούσει τις διαρκείς επιθέσεις της αντιπολίτευσης, καθώς πλησιάζουμε στο κρίσιμο χρονικό διάστημα για την ανακοίνωση των εκλογών.

Στο πλαίσιο αυτό, τα «πυρά» του Μητσοτάκη και άλλων στελεχών της κυβέρνησης και του κόμματος αναμένεται να επικεντρωθούν στον ΣΥΡΙΖΑ, και ειδικά στον Αλέξη Τσίπρα, για μια «βεντάλια» θεμάτων:

● Ο πρωθυπουργός ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «έρχεται ο ίδιος ο κ. Τσίπρας να ρίξει άθελά του φως στην εμπλοκή του. Πώς; Επιβεβαιώνοντας στην τελευταία του συνέντευξη ότι στα χρόνια που ήταν πρωθυπουργός, ναι λειτουργούσαν -λέει- κακόβουλα λογισμικά στη χώρα, μάλλον από ιδιωτικά συμφέροντα. […] Θυμίζω, δε, μιλάμε για την εποχή παρακολούθησης όπου έχω βάσιμες υποψίες ότι υπήρξε παρακολούθηση και του δικού μου τηλεφώνου όπως και της οικογένειάς μου».

● Παράλληλα, εξαπέλυσε δριμεία επίθεση στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι «την ίδια ώρα που η Ελλάδα υποδέχεται δυο ακόμα νέα Rafale, ο κ. Τσίπρας καλεί τον Γάλλο πρέσβη να τον απειλήσει ότι θα καταργήσει την αμοιβαία αμυντική συμφωνία εάν δεν υπάρχει – λέει – ελληνική προστιθέμενη αξία. Θα ανατινάξει δηλαδή μια εθνική επιτυχία που έκανε υπερήφανους όλους τους Έλληνες και ενόχλησε μόνο δύο κέντρα: την Τουρκία και τους εμπόρους όπλων».

● Ίσως για πρώτη φορά εδώ και καιρό «προσωποποίησε» το διακύβευμα των εκλογών, λέγοντας ότι το εκλογικό δίλημμα θα είναι «ποιος είναι τελικά ικανός να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τις κρίσεις, θωρακίζοντας ταυτόχρονα την πατρίδα, αναπτύσσοντας την οικονομία και στηρίζοντας διαρκώς την κοινωνία; Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επικεφαλής κυβέρνησης Ν.Δ. ή ο Αλέξης Τσίπρας, επικεφαλής κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ;».

● Τέλος, ο πρωθυπουργός έβαλε ξανά «στο πλάνο» τα «συμφέροντα» λέγοντας ότι «η Ν.Δ. και εγώ προσωπικά είμαστε εμπόδιο σε κάποιους “ισχυρούς”, αλλά λίγους. Δεν πειράζει. Μας αρκεί που είμαστε με τους πολλούς. Και στο όνομά τους δηλώνω πως δεν θα δεχτούμε καμία υπονόμευση. Κανένα φρένο στις αλλαγές που δεσμευτήκαμε να κάνουμε. Άλλο το τερέν της πολιτικής και άλλο το γήπεδο των ιδιωτικών συμφερόντων».

Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί από τη στρατηγική αυτή είναι διπλό: από τη μία, πόσο η τακτική της πόλωσης μπορεί να διασφαλίσει το αρραγές του εκλογικού σώματος που ό,τι και να γίνει θα στηρίξει με την ψήφο του τη Ν.Δ., αλλά και τι επίδραση θα έχει σε πιο κεντρώους ψηφοφόρους, οι οποίοι παραδοσιακά αποστρέφονται το «σκληρό ροκ» στην πολιτική και προτιμούν πιο ρεαλιστικές και ας πούμε «συναινετικές» προσεγγίσεις. Εξ ου και η έκκληση Μητσοτάκη προς τα στελέχη του κόμματος για προβολή του έργου της κυβέρνησης.

Διαβάστε επίσης:

Οι περιπέτειες της λίμνης Κάρλα

Τι ζητούν οι «νερουλάδες» με το LNG στην ευρωπαϊκή ενεργειακή «Σαχάρα»

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Όψεις των Νοεμβριανών (Μέρος δεύτερο)