Το ξεπούλημα των ασημικών του δημοσίου τομέα αποτελεί ξεκάθαρη προτεραιότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη ήδη από τις πρώτες ημέρες της διακυβέρνησης της. Για το Μέγαρο Μαξίμου και την ηγετική ομάδα της ΝΔ, η επιλογή είναι συγκεκριμένη: το κράτος είναι ιδιοκτησία μας και μπορούμε να ξεπουλάμε δημόσια περιουσία, να κάνουμε αναθέσεις με φωτογραφικές ή αδιαφανείς διαδικασίες και να τακτοποιούμε γαλάζια παιδιά με χρυσούς μισθούς.

Η στρατηγική των ιδιωτικοποιήσεων σε μεγάλο βαθμό αφορά κοινωνικά αγαθά, όπως το νερό και η ενέργεια και φυσικά μονοπώλια, όπως τα ενεργειακά δίκτυα, που είναι κρίσιμα για την αναπτυξιακή διαδικασία και έχουν επίσης εθνική σημασία.

Στο χώρο της ενέργειας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει ήδη προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση όλου του δικτύου φυσικού αερίου της χώρας (ΔΕΠΑ Υποδομών), στην πώληση του 49% του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ), στην «παραχώρηση» του 17% των μετοχών της τέως Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) με Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου, καθώς και στην απώλεια της πλειοψηφίας στο Διοικητικό Συμβούλιο των ΕΛΠΕ.

Οι ιδιωτικοποιήσεις στο νερό και στα απορρίμματα αποτελούν εκφρασμένη πολιτική εμμονή των μνημονιακών κυβερνήσεων, στις οποίες είχαν φράξει το δρόμο οι κοινωνικές αντιδράσεις (πχ δημοψήφισμα Θεσσαλονίκης SOSTE το νερό 2014) και οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας τους. Όμως τα συμφέροντα πιέζουν τον πυρήνα εξουσίας της ΝΔ που είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στην εξυπηρέτηση συμφερόντων και δεν την απασχολούν οι ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας.

Ο κ. Μητσοτάκης και οι βουλευτές της ΝΔ απέρριψαν την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ συνταγματικής προστασίας στα δημόσια αγαθά, όπως το νερό και η ηλεκτρική ενέργεια από την επέλαση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, ενώ ξεκίνησαν να προωθούν σχέδια παραχώρησης υποδομών σε ιδιώτες, όπως το ΣΔΙΤ του εξωτερικού υδραγωγείου της Αττικής, το οποίο ακυρώθηκε πρόσφατα από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Παράλληλα η κυβέρνηση υλοποιεί σχέδιο χρεωκοπίας, δυσφήμισης και ιδιωτικοποίησης των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης-Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ):

-Τον Σεπτέμβριο του 2020 το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε σχέδιο παραχώρησης υποδομών αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων σε ιδιώτες με ταυτόχρονες συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ

-Τον Μάιο του 2022 ανατέθηκε μελέτη του ΥΠΕΝ για να διερευνηθούν οι δυνατότητες ΣΔΙΤ σε υποδομές αποχέτευσης-λυμάτων.

– Με τους νόμους 4951 και 4964/2022, η κυβέρνηση υποχρεώνει τους δήμους να παραχωρούν τη λειτουργία μονάδων επεξεργασίας λυμάτων για τρία έτη στους αναδόχους κατασκευαστές.

Όμως, το κύριο σχέδιο χρεωκοπίας των ΔΕΥΑ υλοποιείται μέσα από την εκρηκτική άνοδο του ενεργειακού κόστους. Η στήριξη της κυβέρνησης προς τις ΔΕΥΑ υπήρξε ιδιαίτερα ελλιπής με μικρότερες επιδοτήσεις από τους υπόλοιπους καταναλωτές παρότι οι περισσότερες εγκαταστάσεις (αντλιοστάσια, μονάδες επεξεργασίας λυμάτων, διυλιστήρια, μονάδες αφαλάτωσης) είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρες. Έτσι, το ετήσιο κόστος ενέργειας για τις περισσότερες ΔΕΥΑ έχει διπλασιαστεί, ενώ, π.χ. για τον Σεπτέμβρη, η τελική τιμή προμήθειας ρεύματος μαζί με την επιδότηση ήταν εξαπλάσια (515% μεγαλύτερη) από τα προ κρίσης επίπεδα.

Η κυβέρνηση σκόπιμα άφησε την κατάσταση να διογκωθεί, με τα χρέη των ΔΕΥΑ να συσσωρεύονται, ώστε να οδηγηθούν είτε στη χρεωκοπία είτε σε αυξήσεις των τιμολογίων ύδρευσης/αποχέτευσης.

Η τελευταία αποκάλυψη είναι η προώθηση με νομοσχέδιο της «μεταρρύθμισης» της Ρυθμιστικής Αρχής Υδάτων, που μάλιστα μπήκε εν κρυπτώ στα προαπαιτούμενα του Ταμείου Ανάκαμψης. Η δημιουργία Ρυθμιστικής Αρχής για το νερό προαναγγέλλει ουσιαστικά την ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης. Πρόκειται για «μεταρρύθμιση» που επανέρχεται από τα χρόνια των μνημονίων, την οποία είχε καταφέρει να αποτρέψει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Ως δικαιολογία προβάλλεται δε η ανάγκη ελέγχου των τιμολογίων και των λειτουργιών των ΔΕΥΑ που αποτελεί ευθύνη του Υπουργείου αλλά δεν υλοποιείται, καθώς η κυβέρνηση κατήργησε την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΝ τον Ιούλιο του 2019.

Αντίστοιχα, σχέδιο Ρυθμιστικής Αρχής ετοιμάζεται από την κυβέρνηση και στη διαχείριση απορριμμάτων. Εδώ το σχέδιο αποκαλύπτεται μέσω των προτεινόμενων τροποποιήσεων του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων, που προβλέπει «μεταβατική» καύση σε ιδιωτικές μονάδες και των σύμμεικτων απορριμμάτων, αλλά και γενικότερα επεξεργασία σε ιδιωτικές μονάδες απορριμμάτων. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ιδιωτικοποιεί ακόμα και προγραμματισμένα από το ΣΥΡΙΖΑ δημόσια έργα απορριμμάτων, όπως είναι η Μονάδα Δυτικής Θεσσαλονίκης κόστους 100 εκατομμυρίων ευρώ!

Στην αντίθετη κατεύθυνση, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, την περίοδο 2015-2019, απέδειξε ότι γίνεται και αλλιώς. Ολοκλήρωσε όλες τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις σε ύδατα, λύματα, πλημμύρες και απορρίμματα, δέσμευσε και ξεκίνησε μελέτες και έργα 2,2 δισ. ευρώ για τη διαχείριση λυμάτων και απορριμμάτων, με κεντρική επιλογή τα έργα αυτά να σχεδιαστούν και να μείνουν στην αυτοδιοίκηση.

Σήμερα όμως η κυβέρνηση έρχεται να αφαιρέσει πόρους, υποδομές και περιουσία από την Αυτοδιοίκηση και να μεταφέρει ένα υπέρογκο κόστος ιδιωτικοποίησης στους πολίτες και στις επιχειρήσεις, όπως κάνει εδώ και 1,5 χρόνο στην ενέργεια.

Ενώ η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε επιλέξει να έχουμε ισχυρή πολιτεία με φιλόδοξους περιβαλλοντικούς στόχους και Δήμους με ρόλο αλλά και ευθύνες, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιλέγει η πολιτεία να είναι αδύναμη, καθώς και χαράτσια και πρόσθετα κόστη για τους πολίτες για να εισπράττουν υπερκέρδη λίγες εταιρείες, όπως γίνεται και στο χώρο της ενέργειας.

Το σχέδιο αυτό πρέπει να ανατραπεί άμεσα. Μία νέα προοδευτική κυβέρνηση μπορεί να διασφαλίσει το δημόσιο χαρακτήρα της διαχείρισης του νερού και των απορριμμάτων, αλλά και την ύπαρξη μίας ισχυρής ευρωπαϊκής «ενήλικης» αυτοδιοίκησης, η οποία θα προστατεύσει την περιουσία και τις αρμοδιότητές της και θα αναλάβει τις ευθύνες που τις αναλογούν.

* Ο Σωκράτης Φάμελλος, είναι βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης και τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Διαβάστε επίσης:

Το εκλογικό αφήγημα ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ

Η «οικονομία» του πολέμου

Ο Ερντογάν και η ανεκτική Δύση